Het is al weer wat jaartjes geleden dat ik het boek 'Henk Smit, mijn leermeester en inspirator' heb gekocht en heb daar geen spijt van gekregen, het is mijn favoriete damboek geworden. De schrijver is niemand minder dan Ton Sijbrands.
Henk Smit werd geboren te Amsterdam op 11 maart 1921 en overleed op 2 april 2000. Vanaf dag één sprak dit boek mij zeer aan, waarschijnlijk omdat de hoofdpersoon net zo'n brekebeen was als ik (oh, Schmerz) nog steeds ben.
Veertig zetten lang geen fout maken, een glad gewonnen stelling op het bord krijgen en dan na één foutieve zet niet alleen het voordeel verspelen, nee het eindspel blijkt ook nog eens verloren ! Niet dat Smit een slechte dammer was, verre van dat, strategisch had hij heel wat in zijn mars en ook combinatief stond hij z'n mannetje. Als teamspeler heeft hij diverse nationale clubtitels op z'n naam geschreven!
In 1950 kreeg Henk Smit het verzoek van dagblad Trouw om de damrubriek over te nemen want hij had een vaardige pen. Hij was daar gaarne toe bereid en zou het ruim 2 deccenia-lang volhouden. Smit was de eerste die, halverwege de vorige eeuw, contacten legde met dammers uit de voormalige Sovjet Unie. Terwijl 'het vrije westen' het alleen maar had over 'Russen' wist hij (toen al) dat er een verschil was tussen Letten en Oezbeken, tussen Esten en Oekraïners etc. etc. Ook organiseerde hij in 1958 (17 mei om precies te zijn) een 'telefoon-dam-wedstrijd' tussen Amsterdam en Riga, uitslag 6-6. (Detail: de 15-jarige Andries Andreiko was tijdens deze wedstrijd, als 'secondant' van zesde bordspeler Goerwitsj, aanwezig in Riga). Wel kreeg Smit de Binnenlandse Veiligheids Dienst op zijn dak, hij moest (op kantoor van zijn werkgever De Nederlansche Bank !) uitleggen hoe hij aan deze contacten (achter het 'ijzeren gordijn') kwam en toen de Sovjet Unie in 1956 Hongarije binnenviel om daar het (hun) communisme te herstellen kreeg hij van de hoofdredacteur van Trouw het verzoek om te minderen met het publiceren van Russische partijen.
Henk Smit was iemand die mensen kon enthousiasmeren voor zijn zaak, niet alleen voor het dammen, maar ook voor klassieke muziek en zelfs voor het schaken had hij meer dan gewone belangstelling. In het boek schrijft Sijbrands op een hartverwarmende manier over de man die hem in zijn jonge jaren zo heeft bezield tot het edele damspel.Een citaat van Sijbrands uit het ruim 500 (!) pagina's tellende boekwerk: "Op een leeftijd waarop ik daar ontvankelijk voor was, wakkerde u indirect het besef bij mij aan dat het dammen méér was dan alleen maar het koelbloedig verzilveren van kansen op de momenten dat die zich voordoen, en dat dammen - áls het al niet tot de hogere kunsten moest worden gerekend - in ieder geval een stuk cultuur was! In die zin hebt u zeer sterk bijgedragen aan mijn 'opvoeding' tot dammer".
Kortom, je kunt Henk Smit (denk ik) het beste omschijven als de 'grote onbekende', in ieder geval niet iemand die zich van nature op de voorgrond begaf, maar wel iemand met een echt damhart dat veel verder tikte dan alleen 'een partijtje spelen'. In het boek analyseert Sijbrands 30 partijen van Smit (tegenstanders van R.C. Keller tot M. Kosters) voorts bespreekt hij 24 fragmenten uit partijen van de hoofdpersoon. Verder komen er ook nog zo'n 50 (Trouw) dam-rubrieken aan bod en krijgen we aan
de hand van de schrijver een biografische schets, van de hoofdpersoon, voorgeschoteld.
Verder is er in het boek ook nog een interview, uit 1996, van Jan
Wielaard met Henk Smit afgedrukt.
De analyses van Sijbrands zijn soms beknopt en soms ook zeer
uitvoerig, dus de éne keer neem ik het boek ter hand en blader ik er aan de hand van de
diagrammen wat doorheen en de andere keer ga ik met de schrijver mee om, met het dambord in de
aanslag, te trachten een stelling te doorgronden of in ieder geval de mogelijkheden
die ik krijg voorgehouden in me op te nemen. Sijbrands heeft (net als Smit) een vaardige pen en dat maakt 'Henk
Smit, mijn leermeester en inspirator' tot mijn favoriete damboek . . . Ik wil afsluiten met een 'Houdini-achtige' ontsnapping van Henk Smit in zijn partij tegen Henk Laros.
Laros, in 1955 bijna kampioen van Nederland (hij verloor de barrage tegen Keller nipt met 9-11),
Ik weet niet of dit boek nog 'in de handel' is, maar mijn
aanbeveling hebt u . . .
Geen opmerkingen:
Een reactie posten