donderdag 28 september 2017

Uitzwaaiduel...

Door Tjalling van den Bosch

Wanneer het precies in zwang is geraakt valt moeilijk te achterhalen, 
maar sinds enige tijd spreekt men van een uitzwaaiduel wanneer 
sporters hun laatste thuiswedstrijd vlak voor een Wereld- dan wel 
Europees Kampioenschap spelen. 
Meestal betreft het dan een vrij zwak geachte tegenstander, die als 
kanonnenvoer mag dienen (ruime nederlaag lijden), om het uit te 
zwaaien team met een goed gevoel af te laten reizen naar het 
betreffende eindtoernooi. 
Bij het Nederlands voetbalelftal gebeurt dit elke keer, tenminste bij 
de vrouwen(!); bij de mannen is het tegenwoordig wat minder 
gebruikelijk, maar dat komt omdat zij zich anno hodie zelden nog 
weten te plaatsen voor een EK of WK!

Tallinn . . .

Zoals de meesten van u wel weten beginnen aanstaande zondag (1 oktober 2017)
het WK Dammen Algemeen en het WK Dammen voor Vrouwen in Tallinn (Estland); beide toernooien duren tot 16 oktober
Afgelopen zaterdag (23 september) vond de (vooruit gespeelde) tweede ronde 
voor de Nationale Clubcompetitie in de Ereklasse plaats. 
Van één uitzwaaiduel was dus geen sprake en het was ook niet vriendschappelijk; 
er werd gespeeld 'om het echie' en op diverse plaatsen. 
De zichzelf respecterende dam-fan moest dus een keuze maken. 
Uw penneleur gaf de voorkeur aan Amsterdam, waar het treffen tussen 
de thuisploeg 020 en de Wageningse Schaak- en Dam-Vereniging (ze schaken 
er niet meer, omdat dammen veel leuker is!) op het programma stond. 
Er kwamen een handvol Tallinn-gangers in actie, dus konden we die in ieder 
geval uitzwaaien (en succes wensen). 

W.S.D.V. won de wedstrijd met 8-12; nu denkt u misschien (de uitslag lezend)
dat het een regelmatige overwinning was, maar dat is niet zo. 
Vooral de partijen tussen Roep ('met de lange achternaam') en Weistra (W.S.D.V.)
en het duel Geurtsen en Verheul (W.S.D.V.) waren lang onduidelijk wat betreft
de uitslag. 
In een uitermate spannende slotfase grepen de beide Amsterdammers mis (Roep 
verloor en Geurtsen wist een gewonnen stelling niet in winst om te zetten!) en
daardoor kon Keurentjes namens de Wageningers voor de beslissende punten 
zorgen.  

Bij de eerste vier . . . 

Na afloop ging het vooral over de poule-indeling van het WK Algemeen. 
Het lijkt op voorhand een helse klus te worden om in de drie groepen van 
28 deelnemers, na 9 ronden, 'bij de eerste vier te zitten' (hetgeen een plaats
in de finale betekent). 
Gerespecteerde grootmeesters als Amrillaev, Groenendijk, Shaibikov, Ndjofang,
Sipma, N'diaye (Macodou), Atse, en Trofimov zitten qua rating niet bij de eerste 
vier in hun groep!! 
De altijd discutabele einduitslag 'na 9 ronden Zwitsers' is bepalend voor wie wel
en wie niet naar de finale gaat, dus geen barrages o.i.d. 'bij gelijk aantal punten'! 
Daarna spelen de 12 finalisten nog een rond-toernooi (Round Robin); als ik 
het goed begrijp worden er geen punten 'meegenomen' uit de voorrondes. 
Mede door het feit, dat er vaak 2 ronden op één dag worden verspeeld, kunt u 
zich wel indenken wat voor helse (en vooral nerveuze) aangelegenheid dit 
WK Algemeen wordt! 
Tussen de voorrondes en de finale zit de enige rustdag(!); een dergelijke, voor
de spelers, wrede toernooi-opzet, zal ongetwijfeld leiden tot meer salonremises!
Geef ze eens ongelijk(!); ongetwijfeld zullen de puntendelingen tussen de 
grootmeesters weer koren op de molen zijn voor mensen die een gelijkspel 
onacceptabel vinden!  
In het WK voor vrouwen doen zestien damsters mee; zij spelen alleen een 
rond-toernooi, met maar liefst zes rustdagen! 
Het is te hopen dat er in het vrouwentoernooi wel veel partijen op hoog 
niveau worden gespeeld, alhoewel er enkele topspeelsters ontbreken! 

Wie oh wie . . . 

Nu 9-voudig wereldkampioen Alexander Georgiev, na de perikelen voorafgaand 
en tijdens zijn WK-match tegen Jean Marc Ndjofang (in 2015), is afgeknapt op
het hele (FMJD-)WK-circus, lijkt de weg open te liggen voor de weer opgebloeide
Alexey Chizhov; het kan zijn elfde WK-titel worden! 
De Rus (Chizhov) viert tijdens de laatste ronde van het WK-toernooi zijn 53ste
verjaardag. 
Een andere Russische kanshebber is drievoudig wereldkampioen Alexander 
Shvartsman (afgelopen week 50 jaar geworden); hij heeft de damzomer van 2017
gebruikt om zich weer wat nadrukkelijker in de internationale dam-spotlights te
manoeuvreren, na enkele mindere jaren! 
Maar misschien is juist de leeftijd van de twee Russen wel een extra handicap; wat
dat betreft staan de jonge kanshebbers van Dietschen bloed er waarschijnlijk beter
voor. 
Boomstra, Van IJzendoorn, Sipma zijn allemaal nog maar in hun twentys en 
Groenendijk haalt de twee kruisjes nog niet eens. 
Het lijkt op voorhand een strijd tussen de generaties te worden, wie op 
15 oktober tot 's werelds beste dammer wordt gekroond; oftewel wordt het een
espoir of een arrivé

Natuurlijk zijn er nog genoeg dark horses!! 
Wat te denken van Valneris, Ivanov, Getmanski, Anikeev, Virny en niet te vergeten
'onze' meervoudig Nederlands Kampioen Alexander Baliakin? 
Kortom beste lezers en lezeressen, het worden ongetwijfeld heerlijke en vooral hete damdagen in oktober!

donderdag 21 september 2017

Massakamp...

 Door Tjalling van den Bosch

Zo'n 50 jaar geleden werd het nieuwe damseizoen voor onze twee noordelijkste provincies ingeluid met een heuse massakamp. Friesland en Groningen bekampten elkaar om de eeuwige roem en dat betekende in die tijd veel, waardoor vrijwel alle topspelers meededen. Harm Wiersma was reeds op zeer jonge leeftijd de beste van Friesland en zat dus op het eerste bord, want dat was toentertijd normaal of beter gezegd verplicht (het 'op sterkte' zitten)!  

In mijn herinnering vond de massakamp altijd plaats in Zalen Hollema te Surhuisterveen. En een massakamp was het, want de grote zaal puilde uit; in mijn herinnering (voor wat dát waard is) gaven zeker zo'n 100 dammers acte de présence! Kortom een waar spektakel, waarover de (voornamelijk schrijvende) pers uitvoerig berichtte. 

Anno hodie . . . 

Ik moest ongemerkt terugdenken aan die tijd (50 jaar geleden dus) toen we afgelopen zaterdag (16-9-2017) het damseizoen 2017-2018 inluidden met ons eerste en tweede team (van damclub Huizum) tegen 'onze vrienden van Het Noorden' (1 en 2) uit Groningen, in de eerste ronde van de nationale clubcompetitie. 
De wedstrijd vond plaats in het Jannes van der Wal-denksportcentrum (en ook dat roept herinneringen op!) in de hoofdstad van de provincie Groningen. Het was er bijzonder druk, want ook vier schaakteams (van Sissa-Groningen) speelden daar de eerste wedstrijden in hun nationale clubcompetitie.  

Huizum 1 verloor nipt (met 11-9) van de mannen van Het Noorden; eerlijkheidshalve dient wel vermeld te worden dat de Groningers verzwakt waren door het ontbreken van de topspelers Michiel Kroesbergen en Paul Wijninga. Aan de andere kant dient ook vermeld te worden dat Jan Terpstra op 
het achtste bord tegen Bert de Jong naar eigen zeggen . . .: helemaal plat had gestaan, maar de partij op onnavolgbare wijze naar remise had gemanoeuvreerd. De rapen waren helemaal gaar toen na afloop duidelijk werd (in ieder geval voor Terpstra) dat hij volgens de computer gewonnen had 
gestaan! Mede daardoor bleef het nog lang onrustig . . .!

Wel erg jong . . . 

Het tweede team van Huizum zorgde ervoor, dat de massakamp tegen de Groningers werd gewonnen door de Friezen! Zij wisten de reserves van Het Noorden op een 7-13 nederlaag te trakteren; dus eindigde de tweestrijd in een 18-22 overwinning voor 'de onzen' (eeuwige roem!). Overigens was het een lust om het tweede team van Het Noorden in actie te zien; mede door de invallers in het eerste team trad het tweede Groninger team met nogal wat jeugdspelers aan. De teamsamenstelling van Het Noorden 2 bestond uit 3 iets ouderen, die gezamenlijk zo'n 200 jaar levensjaren in de schaal wierpen; de rest van het team bestond uit 7 jeugdspelers, die bij elkaar opgeteld tot nog geen 100 jaar kwamen!! By the way: De 74-jarige Marinus Damkat (what's in a name!) werd voorafgaand aan de massakamp gehuldigd voor zijn 50-jarig lidmaatschap van de K.N.D.B.  

Mede door de schaakwedstrijden was het gezellig druk in het denksportcentrum. Een opmerkelijk verschil tussen dammers en schakers is het feit, dat vrijwel alle schakers, na afloop van hun onderlinge treffen, gezamenlijk de partij naspeelden (post mortem), terwijl de meeste dammers dit achterwege lieten. De kruisbestuiving van dammers en schakers had wel iets; veel schakers kwamen  even een kijkje nemen bij de dammers en v.v.. 

Kortom, ook deze massakamp tussen de 'Freisen en Grunningers' was weer memorabel; van enige animositeit (zoals vaak in het verleden) tussen de twee buurprovincies ('t kan fraisen en 't ken doojn, mar dou mie moor dooie Freisen/ wat is't verskil tusken Sanex en Grinzers?; Sanex irriteert net) was gelukkig geen sprake.    

donderdag 14 september 2017

10 & 9...

 Door Tjalling van den Bosch

De met 10 wereldtitels gedecoreerde Rus Alexey Chizov heeft de World Cup (Polish Open 2017) in Karpacz gewonnen voor zijn landgenoot Alexander Georgiev, die tot nu toe 9 wereldtitels heeft veroverd. Beiden scoorden 13 punten uit 9 partijen; vraag mij niet wat het is, maar Chizov 'won' op Median Solkoff (81 om 78). 

De twee multi-wereldkampioenen laten telkenmale weer zien, dat het mogelijk is om andere grootmeesters/wereldtoppers te verslaan. Zo bond Chizov in het toernooi in Polen de nummer twee van het laatste wereldkampioenschap, GMI Jan Groenendijk, alsmede de nummer drie van het laatste Nederlands Kampioenschap, GMI Ron Heusdens, aan zijn zegekar. Georgiev bouwde zijn puntentotaal iets anders op; zijn twee-punters behaalde hij tegen 'vrouwelijke grootmeesters' (GMIF), achtereenvolgens Darja Fedorovich, wereldkampioene Natalia Sadowska en de dame waar veel mannen zich stuk op bijten Viktorya Mitrichko. 

De nummer drie van de WC in Polen was de Oekraïner Yuriy Anikeev met 12 uit 9; hij 'won' het brons wederom op het voor mij ondoorgrondelijke (ach, ik wil het ook niet weten!) Median Solkoff. In de groep van 12-punters zaten ook de Nederlandse grootmeesters Roel Boomstra (wereldkampioen) en Jan Groenendijk (respectievelijk 7de en 8ste). Nummer 9 was Ron Heusdens, de koploper van de 11-punters. 

Altijd weer . . . 

De nummers één en twee van het toernooi zijn vaak in staat om net dat beetje extra uit de hoge hoed te toveren dan andere grootmeesters; hoe komt dat toch? Is het puur de druk die de grootmeesterlijke opponenten voelen, doordat Chizov en Georgiev al zo'n indrukwekkende palmares hebben? Of komt het omdat zij (Chizov en Georgiev) in staat zijn om net wat meer uit een stelling te halen dan andere grootmeesters? Is het misschien de verbetenheid (strijd) die de twee Russen altijd weer aan de dag leggen?  

Er zijn mensen die ons willen doen geloven, dat ons edele damspel op het allerhoogste niveau een remise-spel is; toch laten de weer opgeleefde Chizov alsmede Georgiev ons regelmatig het tegenovergestelde (wel winst) zien! 
Zijn andere grootmeesters niet in staat om met dezelfde instelling achter het bord plaats te nemen dan multi-wereldkampioenen? Het zijn vragen waar maar moeilijk antwoorden op te geven zijn.Tijdens het toernooi aan de Spaanse Costa Dorada (Salou 2017) versloeg Georgiev maar liefst drie grootmeesters (Presman, Domchev en Sipma); ik heb, na afloop, mijn oor eens te luisteren gelegd bij de grootmeesterlijke elite ("waarom verslaat Georgiev wel GMI's?"). 
Waarom kan Georgiev dat wel en zijn andere wereldtoppers daar niet toe in staat? Een bevredigend antwoord bleef uit; ja, hij (Georgiev dus) rekent beter(!?!), of hij heeft meer 'gevoel' voor praktische kansen(!?!). Inderdaad, niet erg verhelderend; is dammen dan eigenlijk toch niet zo'n remisespel,  maar is de bereidheid tot strijd een veel belangrijker facet, om tot winst te komen tegen collega-grootmeesters? 

Onze nationale trots . . .

Waarom konden onze nationale grootmeesters, in het reguliere toernooi, geen potten breken in Karpacz? Is er iets mis met hun spel(?); ligt er een grauwsluier over het dammen van bijvoorbeeld 
(wereldkampioen) Boomstra en de nummer twee van het laatste WK Groenendijk? Gaan ze er teveel vanuit dat, bij correct spel, elke partij tegen een grootmeester in principe op een puntendeling uitloopt? 
Zijn ze teveel op zoek naar remise-varianten voor hun grootmeesterlijke tegenstanders en zijn ze op dat niveau niet in staat om kansen te creëren? Missen onze Nederlandse toppers de creativiteit van bijvoorbeeld Harm Wiersma om partijen op het hoogste niveau te winnen? 'Zien' (bijvoorbeeld) Boomstra en Groenendijk remise waar Chizov en Georgiev winst 'zien'? 
Is voor onze Nederlandse top-grootmeesters de realiteitszin vooral gebaseerd op een puntendeling tegen collega-top-grootmeesters; zijn ze tijdens een partij wel bezig met het vinden van winstmogelijkheden? Ik heb al eerder aangegeven dat succesvolle topsporters het niet moeten hebben van realisme; realisme is geen vriend van een topsportprestatie! Vindingrijkheid en fantasie zijn misschien wel de belangrijkste factoren voor een fenomenale prestatie! 

Professor Robbert Dijkgraaf zei laatst dat "de wereld van de mens van nu (anno 2017) alleen maar mogelijk is gemaakt door verbeelding en nieuwsgierigheid"! Verbeelding in de zin van fantasie; 'iets zien dat er nog niet is'! Nieuwsgierigheid in de zin van: 'dromen over de toekomst'! Ontbreekt het bij de Nederlandse dam-fine fleur juist aan die laatste twee aspecten? 

Waarom . . . 

Waarom ik zoveel vragen opwerp? 
Tallin (Estland), van 1 t.e.m. 16 oktober 2017: Het Wereldkampioenschap Dammen Algemeen
Ik heb absoluut geen kritiek op onze jonge nationale grootmeesters; het zijn echte topsporters, die veel doen en laten(!) voor hun ambitie, alleen de resultaten uit het recente verleden (tegen de internationale top) doen mij vrezen . . .!


donderdag 7 september 2017

Leo...

 Door Tjalling van den Bosch                                                       

Toen ik maandag 28 augustus (2017) thuis kwam na mijn portie dagelijks werk, keek ik mijn mail na; één bericht deed me verstijven: "Weet je dat Leo van der Galiën vanochtend is overleden?". 
Onthutst las ik het bericht nog een keer; het voelde alsof mijn keel werd dichtgeknepen, alsof de grond even onder mijn voeten vandaan viel. Eerst is er ongeloof en dan denk je automatisch terug aan de momenten met Leo en dan verschijnt er toch ook een glimlach; Leo was in de eerste plaats een man van de humor, bij hem moest alles, op een grappige manier, net even anders. 

Leo van der Galiën werd geboren op 1 april 1961 te Zwaagwesteinde (1 april, de dag van de grapjes; het paste zo goed bij Leo) en hij overleed in het ziekenhuis te Leeuwarden op 28 augustus 2017. Naar verluidt werd een infectie hem fataal, nadat hij in het ziekenhuis was opgenomen omdat hij zich niet fit voelde (Leo was niet zo van ziekenhuizen; ik neem aan dat hij er slecht aan toe was!). 

Samen met Hans van Dijk organiseerde Leo elk jaar het Hepie Koelstra Rapid damtoernooi in Twijzelerheide; ik werd er de vaste ceremoniemeester en kan me vooral de fameuze (jaarlijkse) nazit nog goed herinneren, we hebben altijd vreselijk gelachen. Leo was een goede dammer, maar hij worstelde constant met één probleem; de klok! Het was voor hem, zeker tijdens een dampartij, altijd lastig om keuzes te maken; telkens worstelde hij met de vraag welke zet toch de beste was? Dat leidde vrijwel zonder uitzondering tot grote tijdnood, hetgeen inhield dat hij partijen verloor doordat hij de tijdslimiet overschreed, of dat hij een gewonnen stand in remise zag verzanden.  

De uitvaart . . . 

Op vrijdag 1 september werd Leo naar zijn laatste rustplaats gebracht. De uitvaart van Leo van der Galiën was vooral ingevuld door zijn vriendengroep, met instemming van de familie. Leo leefde eigenlijk in drie werelden; dammen, (plaatselijk) voetbal en muziek. Leo deed daar niet geheimzinnig over, maar toch stonden de drie werelden 'los van elkaar'; op één of andere manier gingen die groepen nauwelijks met elkaar om. 

De uitvaart vond plaats in de pop(muziek)bunker (It Badhûs) te Zwaagwesteinde, de plaats waar Leo zijn hele leven heeft gewoond. De kist met het stoffelijk overschot van Leo stond op het podium en daarop waren ook allemaal attributen neergezet die zo typerend waren voor hem. Natuurlijk een dambord (witte schijven op de donkere velden en zwarte schijven op de witte!) met een damklok, zijn fotocamera en natuurlijk flesjes bier. Ook de favoriete kleding van Leo hing verspreid over het podium (o.a. zijn zwart colbertje met de rode speld van de SP!) en een Duitse vlag! Leo was fan van Bayern Munchen en die Manschaft . . .; typisch Leo, waar veel Nederlanders een hekel hadden aan Duitsers, wierp Leo zich juist op als fan! 

De laatste jaren, toen het voetballen voor zijn club (v.v. Zwaagwesteinde) niet meer ging en muziek maken (ooit speelde hij in een punkband, met de naam Skiethûsblei of zoiets) ook geen optie meer was, legde Leo zich toe op het fotograferen van allerlei evenementen. Leo wurmde zich in vele houdingen om de mooiste foto's te kunnen maken; hij had ook een zeer professionele camera aangeschaft, met een extra grote lens. Toch vertelde een fotografe ons later dat hij zijn toestel alleen maar 'op automatisch' had staan; aan 'het zelf scherp stellen' deed Leo nauwelijks (dat kon dat ding toch veel beter!).

Leo van der Galiën
Leo zijn favoriete muziek draaide bij binnenkomst (tijdens het condoleren) en er werden doorlopend foto's van hem op een groot scherm getoond. Op de meeste foto's was Leo te zien met een flesje bier in de handen; een paar foto's lieten ook de gevolgen zien (Leo uitgeteld!). Leo was een creatief persoon, hij vond het bewerken van foto's misschien nog wel leuker dat het maken er van; zo kwamen er foto's voorbij met Leo als Che Guevara en als bodybuilder! Daardoor werd er zo nu en dan ook gegrinnikt tijdens het condoleren, wat aan de éne kant raar was natuurlijk; de één had tranen in de ogen. terwijl de ander moest glimlachen.

Plechtigheid . . . 

Een vrouw deed het woord tijdens de plechtigheid; ze was geen dominee en volgens mij was ze ook niet van het humanistisch verbond, normaliter stellen dat soort mensen zich als zodanig eerst even voor, dat deed zij volgens mij niet. Ze zal wel van het humoristisch verbond zijn geweest; paste ook beter bij Leo. 
In ieder geval, de dame vertelde over Leo; in zijn jeugd worstelde hij nogal met zijn gezondheid. In eerste instantie (heel jong) waren zijn voeten een groot probleem. Hij is er in zijn eerste levensjaren heel vaak aan geopereerd, met natuurlijk de noodzakelijke narcoses en vooral dat laatste had voor Leo nogal wat vervelende bijwerkingen. Later overkwamen (juist) hem nogal wat meer ongemakken, zoals een hersenvliesontsteking, dat ternauwernood goed afliep! 

Over zijn schooltijd was de spreekster vrij kort; lagere school, vier jaar voortgezet onderwijs (niet echt succesvol geloof ik) en toen aan het werk. School was dus niet Leo's ding en werk al helemaal niet; hij had een tijdje in een fabriek gewerkt, maar dat was het toch niet echt. 
Daarna ging hij bij een slagerij in Broeksterwoude aan de slag; na zes weken waren ze het er over eens (Leo en de slager), ze gingen ieder hun eigen weg!! Leo heeft daarna nooit meer een serieuze dienstbetrekking gehad; één van de nummers die werd gedraaid tijdens het condoleren was "Working Class Hero". 
Tijdens de plechtigheid dus geen kerkmuziek, maar er werd muziek gedraaid die Leo mooi vond; bijvoorbeeld "Hallelujah" van Lennart Cohen en het bekende  "I did it my way", maar de laatste niet in de bekende uitvoering van Frank Sinatra, maar door een zekere Sid Vicious (is terug te vinden op YouTube), die er een geheel eigen draai aan gaf! Leo was geliefd bij velen; de zaal was dan ook te klein om alle belangstellenden te bergen. Gelukkig had men buiten zitjes gecreëerd en op laptops kon men zien wat er in de zaal gebeurde. 

Nadat we Leo naar zijn laatste rustplaats hadden gebracht (achtergelaten, wat een vreselijk emotioneel moment was), konden we nog even terecht in de popbunker. Het bier vloeide rijkelijk; iemand bestelde koffie, maar dat hadden ze niet!! Leo had er graag nog even bij gezeten, want het was ondanks alles toch ook gezellig en dat had hij prachtig gevonden.  Inderdaad, de éne begrafenis is de andere niet; als ik aan Leo denk moet ik ook telkens weer lachen: 

Leo jongen, rust zacht . . .  (We zullen nog vaak aan je denken!).