maandag 27 juli 2015

rood-wit-blauw...

Door Tjalling van den Bosch

Tijdens het schrijven dezes staat de tweekamp Georgiev-Sipma op het punt van beginnen; als u dit leest, beste lezers en lezeressen, is de match reeds in volle gang.  

Georgiev en Sipma voor aanvang van de eerste matchpartij.
Foto: Bé Eggens
Nu de match om de wereldtitel tussen Alexander Georgiev en Jean Marc Ndjofang overbodig is geworden, heeft de organisatie van het 'Nijmegen Open', in al zijn vindingrijkheid, een andere match in het leven geroepen. Het gaat om een tweekamp Rusland-Nederland; het grootste land ter wereld tegen één van de kleinste, maar wel de twee meest toonaangevende landen binnen de F.M.J.D. (internationale dambond). 

Het rood-wit-blauw wordt vertegenwoordigd door één van zijn grootste talenten, Wouter Sipma. Sipma, een 22-jarige natuurkundestudent, last (volgens Auke Scholma in  zijn Leeuwarder Courant-rubriek van 18 juli jl.) een studiepauze in om zich één jaar lang volledig op het dammen te kunnen concentreren.

Diepte-interview . . .

Tijd voor een diepte-interview; Sipma gaf aan dat het niet om één match gaat, maar om meerdere matches, allen met verschillende bedenktijden. Wij focussen ons het liefst op de (min of meer) traditionele vorm; het sneldammen (oftewel:dammen zonder denken) geloven we zo langzamerhand wel. Sipma sprak honderd uit tijdens het interview in Heerhugowaard, maar op het moment dat we specifieke vragen gingen stellen over de tweekamp werd hij plotseling erg terughoudend. Natuurlijk heeft Sipma zich goed voorbereid op de prestigieuze match met Georgiev; u moet denken aan een retraite in de Drents-Groningse bossen met natuurlijk hulp van de toppers van zijn club Hijken.

Overigens gaat Sipma een spannende tijd tegemoet; in november doet hij mee aan het wereldkampioenschap te Emmen (hij kreeg de zogenaamde sponsorplaats). 

Russische beer . . .

De Russische beer laat zich tijdens bovengenoemde match vertegenwoordigen door één van zijn succesvolste kinderen: Alexander Georgiev, de huidige wereldkampioen. Ook Georgiev was tijdens het 'Heerhugowaard Open' best bereid tot het beantwoorden van enkele vragen over de clash met Sipma.
Net als Sipma beantwoordde Alexander de Grote (op damgebied dan) de vragen met een zeker enthousiasme, maar op het moment dat we enige specifieke vragen gingen stellen over de match in Nijmegen greep zijn secondant in.
Schaakgrootmeester(?) Vassily Ivanchuk, die aanwezig was bij het interview, 'brak in' tijdens het vraaggesprek; wisselde enkele woorden (in het Russisch) met Georgiev, en daarna verliep het interview aanzienlijk stroever. De wereldkampioen kwam vervolgens niet veel verder dan dat hij de match met Sipma zeer serieus neemt en dat hij zich speciaal op het treffen heeft voorbereid; maar over het 'hoe en wat' verder geen woord meer(!?!).

In ieder geval; de match lijkt ons sowieso een goede voorbereiding voor beiden op het naderende W.K. in Emmen (van 7 t.e.m. 25 november aanstaande) en misschien kan de Nederlandse vertegenwoordiger (Sipma) de huidige wereldkampioen (Georgiev) aan het wankelen brengen . . . 

Wouter jongen: Laat de leeuw niet in zijn hempie staan . . .
            

woensdag 22 juli 2015

Alldraughts...

Door Tjalling van den Bosch

In het vorige epistel liet ik de site Alldraughts 'vallen'. Alldraughts is een site waarop zeer veel lezenswaardig 'voer' staat, waar dammers zich te goed aan kunnen doen. Jasper Lemmen schijnt er de scepter te zwaaien; men is zeer productief, vrijwel dagelijks krijgt u 'iets nieuws' op
damgebied voorgeschoteld.

Pim . . .

Enkele maanden geleden stond er een interview van Lemmen met Pim Meurs op de site, met de onheilspellende aanhef: nooit meer topdammen?

Wat is er aan de hand? Pim Meurs (jeugdwereldkampioen 2006) is één van Neerlands sterkste dammers; in het beleidsplan van de topsportafdeling van de K.N.D.B. staat dat men hem in het komende wereldkampioenschap (Emmen, november aanstaande) een top drie notering toedicht.
Het zal er niet van komen(!); Meurs heeft (in ieder geval voorlopig) het topdammen de rug toegekeerd. Opmerkelijk natuurlijk van iemand van 27 jaar; je zou toch zeggen: the best has yet to come!

Rechte lijn . . .

Er zijn topsporters wier prestaties, vanaf hun jeugd, een vrij rechte lijn 'naar boven' te zien geven. Veel trainers, coaches, begeleiders zien in deze prestaties vaak het succes/gelijk van hun project. Er zijn echter veel meer topsporters die op een gegeven ogenblik een knik naar beneden maken in hun prestatiegrafiek. Een voorbeeld van dit laatste is één van de meest succesvolle Nederlandse schaatsers ooit, Rintje Ritsma . .

Het begin van de schaatscarrière van de beer van Lemmer (Ritsma's  bijnaam) liet een gedreven jongeman zien, die voor 'het hoogste' leek te zijn weggelegd; echter, nadat hij de eerste stappen op 'het pad' bij de senioren had gezet, kwam er een terugslag. Ritsma leek op alle fronten net wat 'te kort' te komen; mede veroorzaakt door de opvallende resultaten van Falco Zandstra die wel, vanaf de jeugd, zijn prestatiecurve liet stijgen, naar o.a. de wereldtitel schaatsen.

Ritsma ging echter niet bij de pakken neerzitten; hij bleef knokken, ging (vaak naar eigen inzicht) op zoek naar andere wegen, waardoor hij progressie zou kunnen boeken. Dat knokken is vaak moeilijk; trainers, coaches, begeleiders laten je 'vallen', geven de voorkeur aan het andere talent dat wel 'scoort'; althans dat gevoel krijg men vaak. Ritsma liet zich echter niet 'klein krijgen', hij ging zijn eigen weg. Uiteindelijk zou Ritsma zijn succesvolle schaatsloopbaan afsluiten met 4 Wereldtitels en 6 Europese titels (en nog veel, veel meer eretitels). 

Het 'voorbeeld Ritsma' is vooral bedoeld om aan te geven dat men niet altijd ongeschonden uit de 'eerste jaren' hoeft te komen, om toch succesvol te kunnen zijn. Ritsma's voornaamste concurrent uit het begin van zijn loopbaan, Falco Zandstra, hield het al op (relatief) jonge leeftijd voor 'gezien'. In de voor Zandstra zo succesvolle periode, kwakkelde Ritsma, maar hij weigerde om op te geven; hij knokte door. Toen het in carrière van Zandstra wat moeizamer verliep, bleek deze niet over die eigenschap (knokken) te beschikken!

Kortom Pim, ga op zoek naar nieuwe wegen om je dam-carrière 'nieuw leven' in te blazen: VECHT, KNOK, BID . . ., maar bovenal: GELOOF IN JEZELF!
Het uitvoerige interview van Jasper Lemmen met Pim Meurs is terug  te vinden op de site Alldraughts.

Het nevenstaande diagram is een compositie van Pim Meurs; voor schrijver dezes is het 'het' bewijs dat Meurs over voldoende talent en creativiteit beschikt!! Gaat u er maar eens rustig voor 'zitten':
Het gaat niet eens zo zeer om de (doorbraak) combinatie, maar het afspel  laat zien dat Meurs veel in zijn mars heeft (hoe bedenk je zoiets?). 




Here we go:  24-20  (15x24)  34-30  (25x45)  44-40  (45x34)  39x10Wint dit(?), zwart kan toch(?) . . ., jazeker  (9-14)  10x8  (3x12). Is dit 'uit'? De oplossing gat als volgt verder:  43-38  (11-17)  41-36  (6-11)  32-27  (1-7)  27-22  (18x27)  37-31  (27-32)  38x27  (12-18)  27-22  (18x27)  31x22  (17-21)  22-18  (21-27)  18-13  (11-17)  13-9  (17-22)  28x17  (7-12)  17x8  (27-32)  8-2  (32-38)  2-30  (38-42)  30-48  (42-47)  9-4  (47-33 ,of welk veld dan ook!)     48-42  (33x47)  4-15 UIT!   

Mocht u twijfels hebben (denkt u dat zwart zich beter kan verdedigen), ga dan op zoek naar de remise (voor zwart). Mocht u de remise kunnen aantonen, dan is de conclusie: Meurs heeft niet  voldoende talent! Voorlopig denkt schrijver dezes echter dat Pim Meurs wél over voldoende damtalent beschikt! 

In de Bijbelse gelijkenis van de talenten (Mattheus 25:25) werd diegene
bestraft die zijn talenten niet gebruikte, maar ze begroef, om ze onbenut
weer in te kunnen leveren bij de afrekening . . .

woensdag 15 juli 2015

Sites...

Door Tjalling van den Bosch

Het zomerse uitstapje naar de schaakwereld zit er weer op; vorig jaar waren het de (acht) epistels over de familie Polgár.

Uit de reacties blijkt dat velen het geschrevene over Bobby Fischer op prijs hebben gesteld. Natuurlijk kwamen er ook opmerkingen in de trant van: "Dit heeft niets met dammen te maken". 
Deze constateringen zijn volkomen terecht natuurlijk; echter, zoals ik al eens eerder heb opgemerkt in het epistel Schrijvers . . . (van september 2013), blijken schakers aanzienlijk meer aan het papier te hebben toevertrouwd dan dammers. Een damboek is meestal voor 90% gevuld met diagrammen en analyses; op zich niet erg natuurlijk, maar anders dan schakers vloeien er verder weinig 'verhalen' uit de 'dam-pennen'. Vandaar dat ik (in arren moede) u zo nu en dan meeneem naar het wereldje van de 64 (schaak-)velden. 

Deslauriers . . .

Een typisch voorbeeld van een damboek, is Marcel Deslauriers van Lambert Jan Koops; de ondertitel Partijen, fragmenten en analyses verraadt mijn 'bezwaar' echter al. Het is op zich een schitterend boek, gemaakt met liefde en gedrevenheid. Maar . . .,  als ik een boek over de (enige) Canadese wereldkampioen lees, wil ik meer te weten komen over de persoon in kwestie. Verhalen over zijn levenswandel dus, en dat komt in het boek helaas niet echt aan bod, jammer.

Ik heb dit onderwerp (weinig damverhalen) wel eens aangekaart bij een dammer (grootmeester) die over een 'mooie pen' beschikt en al lang 'meeloopt' in het internationale damcircuit. Het grootste bezwaar is (zei hij) dat er veel tijd in gaat 'zitten' om de verhalen op te diepen en te schrijven, en dat er nauwelijks of geen revenuen tegenover staan. Dit bezwaar stemt mij tot droefenis; we zullen dus wel nimmer een inhaalslag maken om tot een vergelijkbare 'bibliotheek' te komen als die van de schakers.  

Sites . . .

Toch kunnen dammers best goed schrijven; alleen krijg je dit niet meer in boekvorm voorgeschoteld (jammer, zijn we in Friesland eindelijk van de kleitabletten af, moeten we aan de tablets!). Tegenwoordig moet je namelijk de digitale snelweg op; voor degene die hier niet goed thuis in is, de volgende tip. 
Ga naar de site Dammen Startpagina ; hierop vindt u alles (in ieder geval zeer veel) wat er op damgebied aangeboden wordt. De beheerder van de site is Eric van Dusseldorp; hij is een actieve dammer en scribent, die in het bezit is van de damtitel Maître International.
Overigens staat er wel een grote fout op Dammen Startpagina; er staat namelijk een foto van Zalen Tivoli, de thuishaven van Damclub Huizum, afgedrukt. De tekst onder de foto geeft echter aan dat het om het speellokaal van damclub de Oldehove zou gaan!

Maar goed, via Dammen Startpagina kunt u naar diverse sites van damverenigingen gaan, bijvoorbeeld naar die van Hijken DCT. De Hijkenaren hebben veel penneleurs 'in dienst' die soms prachtige verhalen schrijven, een aanrader.
Er zijn natuurlijk veel meer damverhalen, al surfend (met de computer) vindt u ongetwijfeld iets dat u mooi vindt; kwestie van smaak. Maar u kunt via Dammen Startpagina ook terecht komen bij toernooien of de masterclass van Anatoli Gantvarg. Ook de site Alldraughts , van Jasper Lemmen (e.a) is zeer lezenswaardig; ach, eigenlijk vindt u alles op damgebied op Dammen Startpagina. Kortom: van harte aanbevolen ('neemt u eens kijkje').

Diagrammetje . . .

Dammers weten niet beter dan dat er een 'diagrammetje bij moet' . . Het onderstaande diagram komt uit de Piet Scheeres Competitie De Hofstad Dammers en wel uit het seizoen 2013/2014, groep A, ronde 20 en gespeeld op 24-10-2013.. De witte stukken waren in handen van Frans van de Velde en de zwarte werden bestuurd door Frans Teijn. 

De 'zwarte Frans' heeft zojuist op de 35ste zet (3-8) gespeeld, met de mogelijkheid om de witte voorpost op veld 24 weg te ruilen. 
Wit dacht misschien dat hij dan maar tweemaal 'op' de zwarte aanvalsschijf 27 moest 'lopen' om deze naar veld 26 te verdrijven, dus  36.  37-32 (?). Echter nu had Teijn een verassing in petto  . . .  36.  . . - . .  (14-20)!  37.  24x4  (22-28)!! Het zal je maar overkomen, meerslag (!)  38.  4x16  (28x46)  39.  16x32  (46x35)  en wit gaf op als een man.

Voor insiders is dit een variant op het zetje van Nagel. Deze combinatievorm wordt zelfs in de hoogste regionen nog weleens gemist(!); voor zover mij bekend werd deze combinatie voor het eerst uitgehaald door Sietse Nagel in zijn partij tegen Thomas Miksa (halve finale van het Nederlands Kampioenschap 1990).

Zo maar weer een verhaaltje over onze edele denksport . . . (inclusief diagram)

woensdag 8 juli 2015

Bobby...6

Door Tjalling van den Bosch
 
Voor zover u het niet weet, bleef u na het vorige epistel  achter met de vraag: 'Wie gaat er met de erfenis van Robert James Fischer aan de haal . . . ?' 

Op de grafsteen van Bobby staat:
                                  Robert James Fischer
                                  F. 9 mars 1943
                                  D. 17 januar 2008
                                       Hvil I friŏi                  

Dat laatste is IJslands Oudnoors en betekent: Rust in vrede; hetgeen Fischer zelfs na zijn overlijden niet was vergund. Zonder het graf te lichten had men DNA van Bobby weten te bemachtigen; wat was de uitslag?!? Er braken spannende weken aan, zeker voor de direct betrokkenen.

Geruchten . . .

Geruchten waren er dat Fischer inderdaad met Miyoko Watai was getrouwd; dit zou zijn gebeurd tijdens zijn gevangschap in Japan, om op die manier het (Japanse) staatsburgerschap te bemachtigen (Bobby was toen immers stateloos)! Daarnaast was Watai de enige van de nabestaanden die bij de begrafenis van Fischer aanwezig was geweest. 
Daarentegen kwam ook naar buiten (gerucht?) dat Bobby zich toch iets had laten ontvallen over zijn relatie met de Japanse. Bobby zou ooit iemand op IJsland hebben 'terechtgewezen' toen die, in een onvoorzichtig bui, opmerkte dat "Bobby en Watai toch waren getrouwd?", met de woorden (en op indringende wijze): "She is not my wife"! (Einde 'gesprek').

Ook over het vaderschap van Fischer bestond steeds minder twijfel; Bobby was dol op Jinky, alhoewel het 'een moeder weet zoiets' juridisch natuurlijk geen sterk argument was. 

Verdict . . .

Vanwege de enorme publiciteit omtrent de erfenis van Robert James Fischer besloot het hoogste (en laatste) rechtsorgaan van IJsland, begin maart 2011, voor eens en voor altijd duidelijkheid te verschaffen; men kwam (heel ongebruikelijk) met een persverklaring. Het kwam op het volgende neer:

Het staat onomstotelijk vast dat Robert James Fischer niet de vader is van Jinky Young.

Volgens de officiële (Japanse) papieren zijn Robert James Fischer en Miyoko Watai op 6 september 2004 getrouwd.

Alexander en Nicholas Targ worden, volgens de IJslandse wet, niet als 'afstammelingen in de rechte lijn' gezien van Robert James Fischer en zijn dus geen erfgenamen.

De consequentie van deze uitspraak is dat Miyoko Watai de enige erfgenaam is van de nalatenschap van Robert James Fischer. 

Case closed.

Hoe duidelijk en resoluut men op IJsland ook probeerde te zijn, er kwam toch nog een vervolg(je)!
Alexander en Nicholas Targ (de kinderen van Bobby's zuster Joan) gingen niet met de uitkomst akkoord en probeerden via een juridische omweg het vonnis alsnog ongedaan te maken. Ook hier kregen ze geen gelijk; als een soort tegemoetkoming hoefden ze de aanzienlijke kosten (ruim 100.000 US-dollars) van alle juridische 'gangen' echter niet te betalen. Nu toch echt: Case closed.

Terugkomen . . .

Tot slot wil ik nog even terugkomen op het eerste epistel uit deze cyclus. De moeder van Fischer (Regina) heeft haar leven lang (ze overleed in 1997) een geheim met zich meegedragen. Regina Fischer was een toegewijd communiste, iets dat opmerkelijk mag worden genoemd in jaren 40 en 50 (van de vorige eeuw) in de Verenigde Staten; zij werd daarom (haar leven lang) altijd in de gaten gehouden doorde F.B.I. (Amerikaanse inlichtingendienst). In 2002 werden de rapporten over haar openbaar en daaruit bleek iets heel opmerkelijks. 
De man met wie Regina in 1938 was getrouwd, Hans Gerhardt Fischer, bleek niet de vader te zijn van Robert James Fischer!?! Hans Gerhardt Fischer bleek reeds in 1939 te zijn geëmigreerd naar Zuid- Amerika en heeft Bobby (waarschijnlijk) nooit ontmoet!

Uit het FBI-dossier blijkt dat Paul Felix Nemeyi de biologische vader van Bobby was! Nemeyi, van geboorte Hongaar, was een Amerikaanse fysicus, die faam verwierf voor zijn betrokkenheid bij de ontwikkeling van de atoombom. Een toenmalige collega omschreef Nemeyi als: "zeer, zeer intelligent, met aparte capaciteiten (?!?)". 

Nieuwsgierig geworden . . . ?

Hier wil ik het bij laten wat Robert James Fischer betreft; mocht u nieuwsgierig zijn geworden naar meer details over de levenswandel van Bobby, dan beveel ik u van harte de volgende boeken aan: Eindspel met als ondertitelHet wonderbaarlijke leven van Bobby Fischer van Frank Brady en het boek Bobby Fischer trekt ten strijde met als ondertitel 2 schakers, 2 supermachten en de Koude Oorlog van David Edmonds en John Eidinow. 
Beide boeken zijn zeer goed gedocumenteerd. Ook het boek(je) Bobby Fischer comes home van de IJslandse grootmeester Helgi Olafsson (dat ik aanschafte tijdens het TataSteel Chesstournament van dit jaar) is zeer lezenswaardig; het beschrijft op indringende wijze Bobby's 'laatste jaren' op IJsland.
Bent u niet zo'n lezer, maar wilt u meer weten over het leven van Bobby Fischer, dan beveel ik u van harte de t.v.-documentaire Bobby Fischer: Against the World aan. U moet er wel de tijd voor nemen, want de documentaire duurt ruim 1½ uur!

De laatste woorden van deze cyclus over Fisher zijn van Jan Timman; uit zijn boek Schakerportretten:

'Zelden is een succesvolle carrière zo ruïneus geëindigd als in het geval van Robert James Fischer, de elfde wereldkampioen schaken'.



woensdag 1 juli 2015

Bobby...5

Door Tjalling van den Bosch

Uit het vorige epistel hebt u kunnen opmaken dat Bobby Fisher niet een gemakkelijk leventje leidde, vooral veroorzaakt door zijn eigen waanideeën.

Gearresteerd . . .

Tijdens één van zijn vele omzwervingen door Azië zou het er allemaal niet beter op worden voor Bobby. Op 13 juli 2004 werd Fisher op de luchthaven van Tokio (Narita) gearresteerd en in de boeien geslagen, vanwege een (vermeend) verlopen (Amerikaans) paspoort! Dit was natuurlijk geen groot vergrijp; er zat waarschijnlijk dan ook meer achter. 
De Amerikaanse justitie wilde Fischer maar wat graag in handen krijgen, vanwege belastingschuld en vanwege het overtreden van het embargo tegen het voormalig Joegoslavië, waar Fisher in 1992 de re-match tegen Spasski had gespeeld.
Omdat Fischer (volgens de Japanners) geen geldig paspoort had, werd hij beschouwd als 'stateloos burger'; dit hield in dat hij (volgens de Japanse wet) niet zomaar uitgeleverd kon worden.
Fischer verbleef maar liefst 9 maanden achter de tralies; zijn situatie leek uitzichtloos, maar er kwam hulp uit onverwachte hoek. Diverse IJslanders trokken zich het lot van 'hun' wereldkampioen aan en startten een campagne om Fischer een IJslands paspoort te bezorgen. Na veel problemen uit de weg te hebben geruimd, kregen de campagnevoerders het op 21 maart 2005 voorelkaar dat het IJslandse parlement ging stemmen over het wetsvoorstel (!) om Robert James Fischer het staatsburgerschap te verlenen.
40 leden van het parlement stemden voor; 2 onthielden zich van stemming en niemand stemde tegen. Op 24 maart 2005 zette Fischer wederom voet op IJslandse bodem; hij zou het eiland nooit meer verlaten.

Overlijden . . .

Tijdens het Corus-schaaktoernooi (in Wijk aan Zee) van 2008 sijpelde op 18 januari het bericht door dat Bobby Fischer daags tevoren op 64-jarige leeftijd was overleden. Frappant: vierenzestig, gelijk aan het aantal velden op een schaakbord! De officiële doodsoorzaak was nierfalen; deze aandoening is op zich goed te behandelen, maar Fischer weigerde iedere medische behandeling of medicijnen.
Al snel ontstond er rumoer omtrent zijn (niet geringe) nalatenschap; Fischer had geen wilsbeschikking achtergelaten en dus moesten de 'nabestaanden' het zelf maar uitvechten. Dit waren, in volgorde van 'opkomst': ten eerste was daar de Japanse Miyoko Watai, die claimde getrouwd te zijn met Fischer. Ook de kinderen van Bobby's zuster Joan (Alexander en Nicholas Targ) meldden zich op IJsland.
Als laatste kwam Marilyn Young over van de Filipijnen, samen met haar dochter Jinky; volgens de moeder was haar dochter verwekt door Fischer en dus de enige echte erfgenaam. Het werd een enorm juridisch gevecht; de situatie omtrent de kinderen van van Bobby's zuster was duidelijk, maar waar was de huwelijksakte van de Japanse(?) en wat was het bewijs voor het vaderschap van Fisher?
Miyoko Watia bezocht Fischer in zijn laatste IJslandse jaren regelmatig, maar ook Marilyn Young en Jinky werden zo nu en dan op IJsland gesignaleerd, in gezelschap van Bobby.
Het hoogste IJslandse rechtsorgaan besliste uiteindelijk dat Bobby Fisher moest worden opgegraven, zodat men DNA kon afnemen, om zo het eventuele vaderschap van Fischer te kunnen aantonen.
Hier tekende Watia bezwaar tegen; Bobby had voor zijn overlijden nadrukkelijk aangegeven dat hij niet mocht worden opgegraven!
Bobby Fischer had zelf geregeld dat hij te ruste zou worden gelegd in Laugardælir, een gehucht vlak buiten het stadje Selfoss, op ruim een uur rijden van de hoofdstad Reykjavik. Fischer wilde absoluut niet dat zijn begraafplaats een bedevaartsoord zou worden; na zijn overlijden wilden hij maar één ding: RUST.  
Iets waar hij zijn leven lang naar op zoek was geweest!

Terug naar de opgraving; zoals tijdens de match uit 1972 al bleek zijn IJslanders vindingrijk; zo ook deze keer. Men groef een kuil naast het graf van Fischer en boorden vervolgens vanaf de zijkant van zijn kist een gaatje. Via dit gaatje kon men DNA afnemen en dus klaarde men op een vernuftige manier het vonnis van de IJslandse justitie, zonder dat de kist werd gelicht!

Volgende week de afsluiting . . .