donderdag 29 december 2016

Usio...

Door Tjalling van den Bosch

Roel Boomstra: Wereldkampioen

Usio Conclusio: Roel Boomstra heeft een regelmatige overwinning geboekt (in de WK-match-dammen 2016) op Jan Groenendijk. Men moet de edele damsport eigenlijk niet vergelijken met andere sporten (gaat altijd mank!), maar wanneer het een voetbalwedstrijd zou zijn geweest, zou je kunnen zeggen dat Boomstra de eerste de beste counter doeltreffend afrondde: 1-0,  Direct na de openingstreffer kreeg Groenendijk een enorme kans voor open doel; 'in de haast' miste hij jammerlijk. Vlak voor rust viel de 2-0 en meteen na de thee de 3-0, waardoor de wedstrijd in feite was beslist; een kwartier voor het einde bepaalde de winnaar de eindstand op 4-0.
Over de juistheid van de einduitslag is dan ook geen twijfel mogelijk: Terechte winnaar. De nieuwbakken wereldkampioen liet zijn jeugddroom ("ik wil wereldkampioen worden") werkelijkheid worden.

Opvallend . . .

Op een dergelijke dam-manifestatie stuurt men vaak sportjournalisten af, die geen enkele binding hebben met het edele damspel, die zich vervolgens verwonderen over de damsekte. Wanneer je naderhand de pennenvruchten van deze scribenten tot je neemt, lijkt het wel of men bij een soort vrijmetselarij is geweest! Van het "na 17-22 komt 32-28 en dan heeft zwart geen fatsoenlijk tempo meer", of "dan moet hij het kerkhofveld gaan bezetten, maar dat is misschien wel kansrijk" begrijpen ze niets en van het oproepen van partijen van tientallen jaren her en van de bijbehorende emotionaliteit en subjectiviteit, raakt het journaille zomaar van slag ("Rare jongens die dammers . . ."). 
Opvallend genoeg viel er tijdens de match Groenendijk-Boomstra nauwelijks een onvertogen woord te bespeuren; er werd zelfs niet (zoals in het verleden regelmatig!) badinerend over onze geliefde damsport geschreven.

Ook werd er niet gezeurd over 'de remises'; nu is er helemaal niets mis met een puntendeling (is gewoon één van de drie mogelijke uitslagen), maar omdat dammers in het verleden vaak in de kramp schoten wanneer men ging uitleggen waarom een remise een normale uitslag was, stelden de persmuskieten juist dát aan de kaak. Dat 'in de kramp schieten' kwam voornamelijk voort uit het feit dat er ooit zoveel salon-remises waren; puntendelingen zonder strijd.
Overigens werd ook weleens gesproken over 'grootmeester-remises', maar dat is niet correct; puntendelingen zonder strijd komen namelijk op elk niveau voor! Wanneer dammers van een iets minder hoog niveau op een bloedeloze puntendeling aansturen, dan krijg je vaak op de waarom-vraag te horen: "Ik doe het voor mijn team", of "Is goed voor mijn rating"; drogredenen natuurlijk!
Ga toch lekker dammen; zoek de strijd op!!

Gelukkig . . .

Doordat de uitslag van de match werd beslist tijdens de partijen met (min of meer) normale (be-)denktijd, hoefde gelukkig het 'versneld dammen' (met aanzienlijk minder tijd om na te denken) niet van stal te worden gehaald! Door te sleutelen aan 'de tijd om na te denken' kom je aan de essentie van het dammen (is denksport) en dat is heel gevaarlijk; dammers zijn nu eenmaal mensen die graag puzzelen (nadenken voordat ze iets doen). Wanneer je ze dat ontneemt/inperkt, bestaat de mogelijkheid dat ze zich vroeg of laat afwenden van het dammen en mensen die zich graag wat dynamischer vermaken, zullen zich überhaupt niet zo snel aangetrokken voelen tot het damspel (dan zijn er wel leukere vormen van vermaak!).

Het 'versneld dammen' heeft ook niets te maken met een verlening, zoals in het voetbal gebruikelijk is! De verlenging in het voetbal betekent dat men gewoon nog een half uurtje doorspeelt; bij het dammen zonder een fatsoenlijke tijd/zetten-verhouding, verandert men plotseling de essentie van het spel (niet meer denken - in ieder geval minder -, maar doen!).
Voor de duidelijkheid: De essentie van het dammen is denksport; bij het voetbal is de essentie balsport. Wanneer men (tijdens een verlenging) het voetballen op een dergelijke manier zou veranderen (essentie) als bij het dammen, gaat men in de verlenging dus met andere ballen spelen!! Ziet u het al voor zich, voetballen met een tennisbal als verlenging(!); absurd natuurlijk, maar waarom doen we dat in het dammen dan wel?

Maar goed, wat betreft de publiciteit mogen we de tweekamp Groenendijk- Boomstra dus tot een groot succes rekenen. Hopelijk kan de damwereld er de vruchten van gaan plukken in het nieuwe jaar:

Gelukkig 2017 . . ..


donderdag 22 december 2016

Fier...

 Door Tjalling van den Bosch

Gelukkig was de tweekamp om de wereldtitel dammen dermate kleurrijk, wat betreft de partijen zelf, dat heel veel dammers er wat je noemt een kick van kregen. Je zag ze de ruggen rechten en met fier geheven kin rondstappen, omdat ze ook iets te maken hadden met het schouwspel dat hun twee jonge voorvechters 12 partijen lang bij machte waren op te voeren. Het zou jammer zijn als het sterk positieve van deze match toch weer zou verzanden . . ..

'Eigen' werk . . .

Vrijwel alles waar uw penneleur dagelijks 'tegen aan loopt' probeert hij te herleiden naar de edele damsport, om zich vervolgens af te vragen: "Zit er een epistel voor HH in"? Het geschrevene op dit blog is dus vaak niet 'een vondst' van de auteur zelf; bij tijd en wijle is het pure letterdieverij (zonder bronvermelding!). Maar zoals reeds eerder aangegeven, stond ook de wereldberoemde Engelse schrijver/dichter/acteur William Shakespeare bekend als een groot plagiator en daar verschuilt schrijver dezes zich graag achter.
Toch willen we wat betreft het bovenstaande (cursief afgedrukte) gedeelte een uitzondering maken (zij het schoorvoetend). Het betreft een (enigszins aangepaste, om de lezer toch even op het verkeerde been te zetten!) passage uit het boek: Gantwarg-Wiersma, Volmacmatch om het WK 1979, van Sijbrands, Kiers en Münninghoff. De laatste had de bovenstaande tekst toen aan het papier toevertrouwd.

Laatste zin . . .

Waar we het even met u over willen hebben is de laatste zin uit het cursieve gedeelte: 'Het zou jammer zijn als het sterk positieve van deze match toch weer zou verzanden'. Dit herleidt uw penneleur dan naar anno hodie. Wat moet er gebeuren om het één en ander (het positieve gevoel na de match Boomstra-Groenendijk) niet te laten verzanden?

Eigenlijk is dat niet eens zo heel moeilijk te bedenken; wat kan bijvoorbeeld een plaatselijke ondernemer doen wanneer een bepaald product plotseling in de belangstelling komt te staan(?) en hij het betreffende product op voorraad heeft liggen!  Hij moet laten weten dat het product bij hem in de schappen ligt(!!); met andere woorden, hij moet geïnteresseerden laten weten, waar ze het product
kunnen bemachtigen (bij die plaatselijke ondernemer dus).
Zo'n ondernemer doet er dan goed aan om advertenties te plaatsen (vroeger in couranten, tegenwoordig ook op social-media), hij kan folders uitbrengen en flyers verspreiden, met als mededeling: "Hier is het te koop". En dat is dus precies wat dammers/damclubs nu zouden moeten gaan doen!

Dus dammers, ga advertenties plaatsen, zodat mensen die door de zojuist beëindigde WK-match interesse hebben gekregen voor het dammen, weten waar ze terecht kunnen!  Hang posters op en leg folders neer in gemeenschapshuizen (scholen, dorps- en wijkgebouwen en voor mijn part in rusthuizen - 65+ is tegenwoordig ook volwassen een doelgroep! -). Deel flyers uit aan winkelend publiek, ga met damborden (en schijven) op braderieën e.d. staan! Kortom, laat zien dat u (uw damclub) bestaat, waar u bent gelokaliseerd en op welke tijden men daar terecht kan!
Het moge duidelijk zijn: Laat het niet verzanden . . .!

Mijmeren . . .

De laatste weken van het jaar zijn uitermate geschikt om na te denken, te filosoferen misschien, over de toekomst van onze geliefde damsport. Maar . . ., daarna moeten er wel initiatieven komen! Niets doen is geen optie meer!

Prettige kerst . . .

PS. Voor hen, die het niet kunnen laten te klagen ("waarom toch zo weinig
diagrammen?") het volgende eindspel ter oplossing:

Wit speelt en wint . . ..

Het betreft hier een bewerking van Johan Bastiaannet op een idee van een zekere J. Klomp (toe maar, nog een bronvermelding!).

Veel plezier!

zaterdag 17 december 2016

...3

Door Tjalling van den Bosch

Zonder dat het veel in de publiciteit komt, mogen wij wereldburgers gerust stellen dat 15 december een bijzondere dag is, vooral vanuit historische oogpunt! Voor ons dammers is het natuurlijk vooral de geboortedatum van Grand Maître Ton Sijbrands; voor onze schaakvrienden is deze datum voor eeuwig gekoppeld aan het behaalde wereldkampioenschap van Max Euwe in 1935. In 1995 veranderde op deze datum de voetbalwereld definitief . . . (!), vanwege het zogenaamde Bosman-arrest.
En zo kunnen we nog wel even doorgaan, maar we gaan het in dit epistel vooral even hebben over een 'nieuwbakken historisch feit' op 15 december 2016.

Angst . . .

Op donderdag 15-12-2016 stapte uw penneleur 's morgens om half 9 in de auto voor een tochtje naar Den Haag, alwaar (in stadsdeel Scheveningen) waarschijnlijk de beslissende ronde (de 10de) van de WK-match 2016, tussen Jan Groenendijk en Roel Boomstra, zou gaan plaatsvinden. Er was enige angst vanwege mogelijke files, vandaar het vroege uur van vertrek; volgens het navigatieapparaat zou het een tochtje van zo'n 2 uur worden.
Vanwege de vrij dichte mist had de TomTom in eerste instantie wat problemen om verbinding te maken met het Global Positioning System (GPS), maar na een tijdje functioneerde  alles naar behoren. De autorit naar Den Haag verliep vervolgens vrij soepel, alhoewel de build up van het autoverkeer in de randstad altijd enige angst inboezemt, vooral vanwege de mogelijke files.
Vlak voor aankomst viel het navigatieapparaat echter uit(!!); een 'kenner' verkondigde later dat dit kwam door de combinatie van vrij dichte mist en smog!! Gelukkig zagen we precies op dat moment een bordje met de naam van de speellocatie (Zuiderstrandtheater): Rechtsaf slaan. Dat was mooi, te mooi . . ., bleek even later! Nadat we rechtsaf waren geslagen bleek alras dat dit niet het goede vervolg was; na vele omzwervingen (Kurhaus, Patheon en veel, zeer veel wegwerkzaamheden) kwamen we uiteindelijk (drie kwartier later) aan op de plaats van bestemming . . .! Ach, voor hetzelfde geld hadden we drie kwartier in de file gestaan (ja het klopt, files zijn traumatische gedachtes voor uw penneleur).

Reeds onderweg . . .

De 10de ronde van de WK-match 2016 was reeds onderweg; om 11 uur had de scheidsrechter (Frank Teer) de klok in werking gezet en had Boomstra direct daarna zijn eerste zet gedaan (33-29, weer eens iets anders); na 5 minuten antwoordde Groenendijk met 17-21). Boomstra, die genoeg aan een puntendeling had om de wereldtitel definitief in zijn bezit te krijgen, wilde niet al teveel spanningen op het bord; Groenendijk moest dus in deze partij ijzer met zijn handen breken. Explicateur Auke Scholma probeerde, in samenwerking met Frerik Andriessen, de partij van inhoud te voorzien voor de toeschouwers.
Ook konden de aanwezigen de strijd aanbinden met Ton Sijbrands, die (op zijn verjaardag dus) een simultaan gaf en voor de echte die-hards was er een sneldamtoernooi.

Echter . . ., plotseling (het zal goed 2 uur zijn geweest) sloeg er een (figuurlijke) bom in(!); een (eveneens figuurlijke) harde knal zorgde voor totale ontreddering. Bij Jan Groenendijk was er een soort kortsluiting ontstaan, vlak voor hij op de 37ste zet (met zwart) 22-28 produceerde!! Roel Boomstra, die zich op dat moment op het toilet bevond, kreeg, nadat hij de speelzaal weer had betreden, de hand van Groenendijk (teken tot overgave) en was wereldkampioen. De ontzetting was groot onder de aanwezigen; "Absurd", Anticlimax", "ongelooflijk" en meer van dat soort uitingen streden om voorrang.
Even voor de duidelijkheid voor minder ingewijden; Groenendijk had met zijn 37ste zet een pijnlijke blunder begaan, welke hij, direct nadat hij de zet had gedaan, inzag. Daarom zette Groenendijk, nog voordat Boomstra terug was van zijn toiletbezoek, de klok stil ten teken van opgave. Hierdoor werd Boomstra's jongensdroom werkelijkheid; wereldkampioen dammen!!

Nazorg . . .

Even later zagen we Groenendijk naar buiten lopen; hand in zijn haar en met ongeloof op zijn gezicht probeerde hij op het parkeerterrein zijn emoties te verwerken; zijn coach (Rik Keurentjes) voegde zich even later bij hem. Keurentjes moest op dat moment dingen doen en zeggen, welke je op een trainer/coach- cursus misschien wel bespreekt, maar die in de praktijk toch heel anders zijn. Eigenlijk zijn woorden in zo'n geval volkomen overbodig.

Boomstra werd direct na afloop van de partij bestormd door in eerste instantie zijn naasten (moeder, sparringpartner Wouter Sipma, (bonds-)coach Rob Clerc) met in hun kielzog de pers. Radio, televisie, schrijvende pers, alle wilden een unieke quote van de kersverse wereldkampioen. Uw penneleur neemt dan afstand van de spelers en gaat zeker niet de kampioen  feliciteren of de verslagene troosten; woorden zijn dan totaal onbelangrijk.
Beide bevinden zich op zo'n moment in een emotionele achtbaan en daar kan je, als relatieve buitenstaander, je maar beter afzijdig van houden. Dus dan maar vanaf deze plaats: Roel jongen, van harte met je wereldtitel (hoog boven ons was iemand heel zenuwachtig voor je) en Jan, beste Jan, never again . . .! (het vet gedrukte leg ik je nog wel eens uit). Het fraaie lied (zeker wanneer het in plat Hagenees wordt gezongen) 'Oh, oh Den Haag, mooie stad achter de duinuh . . .', zal vanaf nu bij de twee nog jonge grootmeesters waarschijnlijk heel verschillende emoties oproepen.

Naar huis . . .

Gezien het vroege uur (half drie) leek het uw penneleur een goed idee om maar zo snel mogelijk huiswaarts te keren, met in het achterhoofd de gedachte om mogelijke files 'voor te zijn'. Randstedelingen vinden het misschien wat overdreven, maar uw penneleur kan er niet tegen (die files; wat ze er aan vinden weet ik niet, maar ze staan er voor in de rij!!).
De hoop bleek echter ijdel; nog maar net op de snelweg, kwamen we in een kilometerslange file terecht. Op een gegeven ogenblik waren we het zat, dus toen maar een afslag gepakt en via kleine binnen-weggetjes proberen de weg naar huis te vinden. Op zich is het wel mooi, via een pontje, weidse vergezichten en enkele oversized kippenboerderijen (tok, tok, tok; 'Are you tokking to me?') kregen we op een gegeven ogenblik de borden 'Utrecht' in het vizier. Daar konden we wat mee en (ik zal u verder de details besparen) zetten we anderhalf uur later dan gepland, weer voet op de vertrouwde Friese bodem.

Thuis gekomen hebben we een glaasje water (hoe je het noemt zal me een zorg zijn, als er maar een brouwproces heeft plaatsgevonden) ingeschonken en de emoties van de dag nog eens de revue laten passeren. Later zagen we een blije Roel Boomstra en de toch weer wat opgekalefaterde Jan  Groenendijk bij Matthijs van Nieuwkerk (DWDD) aan tafel zitten. Iedereen zal deze dam-WK-match op zijn of haar manier hebben ervaren en een ieder zal zijn of haar mening erover hebben, maar één ding is duidelijk:
De publiciteit was van grote klasse!




 

maandag 12 december 2016

Match ...2

Door Tjalling van den Bosch

Het tweede gedeelte van de tweekamp om de wereldtitel dammen 2016 (verspeeld te Wageningen), tussen de internationaal grootmeesters Jan Groenendijk en Roel Boomstra, is ook alweer bijgezet in de historie. Zoals uw penneleur het in het vorige epistel op dit blog reeds wereldkundig maakte, was hij (Oh Schmerz) niet bij machte om de reis vanuit het hoge noorden naar de laatste uitstulping van de (west-)Veluwe (de Wageningse Berg) te maken.
Eigenlijk is het te triest voor woorden dat je 'het hoogste' dat er op damgebied bestaat aan je voorbij moet laten gaan, maar ja het schrijven op dit blog levert niet voldoende pecunia op om van te leven, dus moet er bijgeklust worden.

Alternatief . . .

Gelukkig leven we in de 21ste eeuw en kunnen we 'van achter de computer' de spelers/partij/analyse gewoon volgen, alhoewel dat niet hetzelfde is als in levende lijve aanwezig zijn. De connaisseur (analist) van dienst was Grand Maître Ton Sijbrands en dan weet u het als rechtgeaarde dammer wel: Uitmuntend.
Een openbaring was het optreden van Ester van Muijen als side kick van Sijbrands, alhoewel ze zichzelf omschreef als "charmante assistente". Het is uw penneleur niet bekend of het tweetal van te voren heeft geoefend, maar ze vulden elkaar uitstekend aan (samensmelting der generaties!).

Gelukkig waren er in Wageningen ook veel nevenactiviteiten, zoals diverse damactiviteiten. Verder was er een literaire avond (thema dammen) in de bibliotheek van Wageningen. Ook bijzonder hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder was weer van de partij; hij verzorgde de lezing: 'Healthy ageing begint jong'.
Zanger/kunstenaar Meindert Talma trad op met enkele speciale 'damnummers'.
Kortom, via de computer (dat wel) kregen we het idee dat ook in Wageningen, in navolging op Groningen, het dammen op een prachtige manier werd geëtaleerd.

Voor Jan Groenendijk verliep de match in zijn woonplaats (Wageningen) niet goed; net als in Groningen moest de jonge grootmeester het onderspit delven in de eerste de beste partij (de 5de partij in totaal). De twee volgende partijen eindigden in remise, maar 'bloedeloze puntendelingen' waren het allerminst; daardoor is tussenstand nu 9-5 in het voordeel van Roel Boomstra.

Grinta & Goesting

Grinta komt uit het Italiaans en betekent (ongeveer, het is moeilijk te omschrijven): de som van bevestigingsdrang, doorzettingsvermogen en verbetenheid. Goesting wordt vooral in Vlaanderen gebruikt en betekent: verlangen, zin (als in zin hebben in). Waarom deze plotselinge verandering van koers zult u zich als argeloze lezer afvragen; ewel, we vroegen ons af hoeveel Grinta & Goesting grootmeester Groenendijk nog heeft? Is zijn intrinsieke 'wil om te winnen' nog wel groot genoeg?

Groenendijk heeft nu de kans om wereldkampioen te worden en alhoewel de mening, dat hij nog jong is en nog wel meer kansen op de hoogste mondiale titel krijgt, kan het ook best wel eens zo zijn dat dit de enige keer zal zijn dat hij zo dicht bij de wereldtitel is! Het is mogelijk dat Groenendijk nooit weer een echte kans krijgt op een gooi naar dé damkroon!
Misschien zijn er wel andere talentvolle dammers (denk aan andere 'producten' uit de  K.N.D.B.-opleidingen - Van IJzendoorn, Slump, Wolff of dammers uit andere landen, zoals Ivanov, Shaibakov) die mogelijk de komende tijd een grote stap voorwaarts maken en voor lange tijd 'gaan heersen', net als Wiersma, Chizov, Shvartsman, Georgiev dat decennialang hebben gedaan!!

Vervolg . . .

Vandaag (zondag 11 december 2016) is er een rustdag voor de beide combattanten; morgen gaat de tweekamp verder in Den Haag/Scheveningen.
Voor meer informatie ga naar de site (gewoon even googelen: wereldtitel dammen 2016). 

vrijdag 9 december 2016

Dè match...1

Door Tjalling van den Bosch

Dammers weten het natuurlijk al lang en sinds een week of 2 is ook de rest van Nederland (dankzij een uitgekiend stukje promotie)  er van op de hoogte: De WK Match om de wereldtitel dammen 2016, tussen de internationale grootmeesters Jan Groenendijk en Roel Boomstra, is in volle gang.

Grunningen . . .

Deel 1 van de tweekamp vond (helaas, het is alweer verleden tijd) plaats in Groningen en dan specifiek in het Van Swinderen Huys, een prachtig monumentaal pand in het hartje van de oude stad Groningen (alhoewel er geen geschreven stadsrechten bekend zijn!). Van oudsher is het Van Swinderen Huys een ontmoetingsplek voor de Groningse universitaire gemeenschap.

De Groninger organisatie (hulde, grote hulde) had eveneens een uitgekiend programma samengesteld.
Laten we eerlijk zijn, het alleen maar kijken naar een dampartij is niet bepaald enerverend te noemen, dus zijn nevenactiviteiten uiterst belangrijk. Helaas moest uw penneleur de opening (op vrijdag 2 december) aan zich voorbij laten gaan, maar toen de volgende dag de eerste partij losbrandde waren we wel degelijk aanwezig. Niets is zo mooi als bij een sportwedstrijd, op het hoogste niveau, lijfelijk aanwezig te zijn; je proeft, ruikt, hoort, ziet veel meer, dan thuis achter de computer (dat is het zo klinisch, koud).
Direct na het begin van de partij hield bijzonder hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder, in de grote zaal, een prachtig betoog over 'Het Slim Bewegende Brein'. Het was een onderhoudend en met humor doorspekt (waardoor het allemaal wat begrijpelijker werd) symposium, dat het eerste uur van de partij (die zich op de bovenverdieping afspeelde) prachtig opvulde.

Daarna nam internationaal damgrootmeester Auke Scholma (Baflo Bill voor intimi) het over; hij was in vorm!  Met leuke anekdotes en fraaie staaltjes analyseerkunst konden de vele toeschouwers (als er ooit sprake was van 'de zaal puilde uit' dan was het wel tijdens de eerste partij!) genieten van de demonstratie.
De eerste partij was ook direct sensationeel te noemen; zonder nu de fout te maken dat we ons uitlaten over de partij (daar zijn bekwamere mensen voor), durven we toch wel te stellen dat Groenendijk halverwege de partij 'uit positie was gespeeld'. Boomstra rondde het vervolgens netjes af en dus 0-2 voor de nummer 3 van het laatste WK (Boomstra dus).

Jammer . . .

Het is eigenlijk treurig, maar ook op zondag 4 november, alsook de daarop volgende (maan)dag, was uw penneleur niet in staat om het vervolg van de WK-match van dichtbij mee te maken. Gelukkig was die ruimte er wel op dinsdag 6 december, voor de 4de ronde (en laatste partij in Groningen); ook nu was het weer een prachtige (dam-)dag.
Nadat de partij was begonnen (32-28) kregen de toeschouwers (toch weer velen, in ieder geval aanzienlijk meer dan we op voorhand hadden verwacht!) de stelling voorgeschoteld: 'Voetbal Is Een Denksport'. Prof. dr. Chris Visscher verhaalde over een onderzoek dat hij had gedaan naar: 'Het denken en doen van professionele voetballers'.
Drs. Bert Dollekamp nam het vervolgens naadloos over met de constatering: 'Abe was een dammer'.  Enkele weetjes: Abe Lenstra was ooit 1ste bordspeler (in de tijd dat de sterkste speler nog gewoon aan het eerste bord zat!) van damclub Oranjewoud en ook Arjen Robben werd aangehaald, hij schijnt ooit eerste bordspeler te zijn geweest tijdens een schooldamkampioenschap!
Als tegenhanger werd gezegd dat voormalig wereldkampioen dammen Ton Sijbrands  zijn sportcarrière 'bij de jeugd van Ajax' begon en dat Jan Groenendijk nog steeds als 'een begenadigd linksbuiten' te boek staat.  Ach, het is teveel om alles nog eens op te rakelen, maar ook dit intermezzo was zeer geslaagd.

Daarna nam Scholma weer het woord, want ja de partij was ondertussen, na een aarzelend begin, op stoom gekomen ("bekende positie uit de Wouter Sipma-Alexander Shvartsman" werd er gefluisterd - Sipma is secondant van Boomstra! -). Sommigen meenden (hoopten?) dat de contouren van de tweede partij, waarin Groenendijk de winst zou hebben gemist (maar daar brandt uw penneleur zijn vingers niet aan!), te herkennen. In het gevorderde middenspel werd het duidelijk dat de kansen op winst echter bij Boomstra lagen, mede doordat Groenendijk nog steeds geen fatsoenlijke verstandhouding met de klok heeft, werd het op een gegeven ogenblik spitsroeden lopen voor Groenendijk.
Maar op zo'n moment lijkt de jongste van de twee (Groenendijk) zich juist in zijn element te voelen; met vaste hand (alhoewel dat nooit helemaal zeker is!) trok hij de partij de remise-haven in.

Na vier partijen is de stand nu 5-3 in het voordeel van Boomstra (1 winstpartij en 3 remises); de damkaravaan trekt nu naar Wageningen (woonplaats van Groenendijk; Groningen is de woonplaats van Boomstra). Aanstaande donderdag (8 mei) krijgt de strijd aldaar een vervolg (aanvang 11 uur).
Helaas is uw penneleur donderdag, alsook vrijdag, verhindert om lijfelijk aanwezig te zijn EN (om toch even een enorm minpunt aan te halen!) is er aanstaande zaterdag een ronde voor de nationale clubcompetitie, waardoor ruim 1.000 dammers verplicht worden om niet  aanwezig te zijn bij de 7de partij!!

Lof, niets dan lof . . .

(Pro deo!!) organisatoren, grote waardering voor de manier waarop u onze edele damsport, in Groningen, in de schijnwerpers hebt gezet. De landelijke pers pakt het allemaal goed op; Nederland blijft sowieso nog tot volgende week zaterdag (17 december) in de ban van het dammen! (Bent u dammer, klaar voor de hernieuwde interesse voor het dammen en is uw club er klaar voor?!) . . ..

donderdag 1 december 2016

Zo...

Door Tjalling van den Bosch

Zo . . ., de eerste klap is een daalder waard; die klap heeft 'het dammen' gisteravond (dinsdag 29-11-16) uitgedeeld! In het goed bekeken t.v.-programma (bijna 1½ miljoen kijkers) De Wereld Draait Door werd de komende match om de wereldtitel dammen besproken.

Na het gebruikelijke muzikale intermezzo, kwamen de twee combattanten, Roel Boomstra en Jan Groenendijk, 'aan tafel' zitten bij host Mathijs van Nieuwkerk voor een gesprek van zo'n 15 minuten (en dat is best lang voor een item!). 
Het begin deed het ergste vermoeden; Groenendijk en Boomstra begonnen met een sneldam-partijtje. Dat moet eigenlijk niet; daar zit niemand op te wachten en na een tiental seconden ga je de niet-dammers verliezen; het komt wat kermisachtig over. Vele decennia geleden deden Harm Wiersma en Anatoli Gantvarg dat ook al  'bij Mies' (Bouwman). Het is m.i. niet voor herhaling vatbaar; wanneer dat ooit weer wordt gevraagd, dan moeten dammers het gewoon weigeren.

Maar . . .

Na de het partijtje echter ging het forza met de damsport; Groenendijk en Boomstra deden het voortreffelijk. Op de vragen werd alert gereageerd; geen lange denkpauzes met wazige antwoorden, maar kort en ad rem, vaak zelfs heel gevat.  Het was ook niet verkeerd dat 'tafelheer' (en schrijver) Özcan Akyol vertelde, dat hij ooit het schooldammen in zijn woonplaats (Deventer) had gewonnen.
Platenlabel TopNotch (zo kregen de kijkers te horen) heeft de WK-match omarmd. Dat schijnt goed te zijn voor het dammen; het zorgt in ieder geval voor een hippe uitstraling.

Na diverse vrolijke noten stelde Van Nieuwkerk de vraag wie ooit zijn arm had gebroken? Dat bleek Groenendijk te zijn geweest, maar die wilde er niet over uitweiden: "Te gênant" zo zei hij. Ja, dan moet je niet bij een geroutineerde interviewer als Van Nieuwkerk aan tafel zitten, die gaat daar dan op door! Uiteindelijk kwam het hoge woord eruit; Groenendijk had na afloop van een jeugd-damtoernooi (was het niet tijdens het WK-junioren 2013 - Mirepoix-Sur-Tarn - ?) nogal innig ("klef" noemde Groenendijk het) afscheid genomen van een bevallige Poolse en dat was toen geëindigd in een ongelukkige valpartij. De terugreis naar Nederland moest toen worden uitgesteld, want Groenendijk moest eerst langs het ziekenhuis, waar een gebroken ellenboog werd geconstateerd.

In ieder geval, het dammen kwam op een vlotte manier in beeld en hopelijk is de jeugd getriggerd (voor het dammen) EN . . . hopelijk is de damwereld (u dus, beste dammer) klaar voor de grotere belangstelling voor het dammen (van zowel jong als oud!).

Natuur . . .

Van Boomstra was al langer bekend dat hij natuurkunde (in Groningen) studeerde, maar dat ook Groenendijk voor die richting heeft gekozen was ons nog niet bekend; alhoewel de interesse voor de natuur van Groenendijk wel al iets langer bekend was bij uw penneleur. Denk alleen al aan het verhaal met de bevallige Poolse . . .!

Aanstaande zaterdag (3 december 2016) brandt de strijd echt los; hopelijk volgen er nog vele 'goede klappen' voor de damsport.
Voor meer informatie gaat u naar de site van Wereldtitel dammen 2016 en voor meer inside-informatie verwijs ik u graag naar het zeer lezenswaardige epistel van Piet Bouma op de K.N.D.B.-site: De WK-match: wat wordt de tactiek en/of het thema?

Veel damplezier de komende weken.

donderdag 24 november 2016

J.R.

 Door Tjalling van den Bosch

Nee, beste lezers en lezeressen, we gaan het niet hebben over J.R. Ewing, een personage uit de Amerikaanse soapserie Dalles. Acteur Larry Hagman kroop in de huid van J.R.; in 1980 werd de personage neergeschoten in de laatste aflevering van het seizoen (vlak voor de zomer). Tot dat de serie in het najaar weer werd hervat, ontstond er een heuse 'Who shot JR?-mania. Maar goed, daar willen we het dus niet over hebben.

De J in de aanhef staat voor Jan en de R voor Roel en dus gaan we het even hebben over de op handen zijnde match om de wereldtitel dammen (voor meer informatie ga naar  http://wereldtiteldammen.nl// .

Roel Boomstra is thans 23 jaar en student natuurkunde te Groningen. Al enkele jaren heeft Boomstra zijn vizier gericht op de wereldtitel en spreekt zich daarover uit: "Ik wil de beste zijn". Toch heeft Boomstra niet de bravoure van een Mohammed Ali ("I am de greatest").  Roels speelstijl is in de eerste plaats degelijk; hij durft alles te spelen, maar wanneer zijn tegenstander afwacht (Boomstra het spel laat maken), dan zijn de zetten van Roel 'verantwoord' te noemen. Boomstra zal zich dan niet vaak op onbetrouwbaar ijs begeven. 
Roel heeft prachtige partijen (met de reguliere bedenktijd) gespeeld tegen collega-grootmeesters; zijn grootste succes is ongetwijfeld de Europese titel in 2015.Veel (dam-)romantici prijzen het spel en de stijl van Boomstra; zonder angst, maar bovenal 'technisch verantwoord'.  

Nooit gedacht . . .

Boomstra is, ondanks zijn jeugdige leeftijd, al jaren bezig met het binnenhalen van de hoogste mondiale dam-eer; toch zal hij nooit hebben gedacht dat hij een tweekamp om de wereldtitel zou moeten spelen tegen een opponent die jonger is dan hij!  Dat is dus wel zo!!

Jan Groenendijk werd als 17-jarige de sensatie van het wereldkampioenschap dammen 2015 (Emmen); wat heet, een half uur lang was Jan virtueel wereldkampioen (zie hiervoor het epistel op dit blog van 23 december 2015: Het Eindspel ... - van de hand van P. Pippel -)!
Het jaar 2015 was voor Jan de doorbraak naar de internationale top; ten eerste werd hij topscorer in de Hoofdklasse A, met 22 punten uit 11 partijen. Mede door die imponerende score werd zijn club, de Wageningse Schaak- en Dam Club  ('waar men niet meer schaakt, omdat dammen veel leuker is!'), kampioen en promoveerde het naar de Ereklasse.

De grootste triomf uit zijn nog jonge carrière boekte Groenendijk ongetwijfeld tijdens het internationale damtoernooi Salou Open, waar hij een groot gedeelte van de mondiale wereldtop achter zich liet. In 2015 werd hij ook nog met grote overmacht wereldkampioen bij de junioren. Het WK-toernooi te Emmen zorgde voor zijn definitieve doorbraak en leverde hem de titel van internationaal grootmeester (GMI) op. Hij eindigde in Emmen op een tweede plaats, nadat hij dus in de laatste ronde een analytisch gewonnen eindspel, tegen de Fransman Cordier, remise liet lopen.

Groenendijk voetbalt ook graag; ooit werd hij door een journalist omschreven als een: "Flegmatieke linksbuiten, in de geest van Piet Keizer en Rob Rensenbrink", maar zijn stijl van dammen is van een geheel andere orde. Niks geen speelsheid of lichtvoetigheid; Groenendijk gebruikt extreem veel tijd voor zijn geniale invallen.
In de bewuste partij tegen Cordier zat Jan al een tijdje te klungelen met 'de minuut die je er per zet bij krijgt'! Even voor de niet (dam-)ingewijden; voor een dampartij krijgt een speler 80 minuten; per gespeelde zet krijgt men er 1 minuut bij (op de digitale klok). Het is te hopen (zeker voor zijn fans) dat Groenendijk tijdens de match een 'fatsoenlijker verhouding met de klok' heeft.

Het is niet zo, dat de partijen van Groenendijk van een zwaarmoedig en 'voorzichtigheid eerst' kaliber zijn; nee, zijn manier van spelen is vaak zeer ondernemend en soms zelfs provocerend te noemen. Je zou zijn speelstijl een beetje kunnen vergelijken met dat van Harm Wiersma 'in his prime'.
Nee, de overwinningen van Groenendijk op internationale grootmeesters (bijvoorbeeld tegen Ndjofang en Loko, tijdens het WK van 2015) laten een vindingrijkheid en geraffineerdheid van een gelouterde grootmeester (á la Georgiev, Chizov of Wiersma)  zien! Kort samengevat: Het lijkt op voorhand een zeer interessante ontmoeting te worden tussen twee briljante jonge dammers van Dietzen bloed!

Zoals het hoort . . .

Voorafgaand aan een belangrijke sportwedstrijd zijn ingewijden (als ook de totaal onwetenden) in de weer met de vraag: 'Wie gaat er winnen . . .' en zo hoort het ook. Ook het bondsblad van de Nederlandse dambond (K.N.D.B.) meende zich met die vraag te moeten bezighouden; de conclusie was (op de vraag wie er ging winnen): Roel Boomstra. De aangedragen redenen waren: Roel is wat ouder, heeft dus meer ervaring en is al een paar keer Nederlands kampioen geweest en ook al eens Europees Kampioen.
Die realiteit was voor velen aanleiding om Boomstra aan te wijzen als de vermoedelijke opvolger van Alexander Georgiev. Toch, beste lezers en lezeressen, is realisme geen vriend van een topsporters! Wanneer realisme bepalend zou zijn voor de uitkomst van de uitslag van een sportwedstrijd, dan waren de meeste sporters niet eens begonnen aan een dergelijk traject. Nee, het zijn juist dromen, proberen het onmogelijke mogelijk te maken, die een topsporter zullen opstuwen naar grote hoogtes. 
Misschien is het wel een groot voordeel, de (iets) minder ervarenheid van Jan Groenendijk! Om die reden was het juist Johan Cruijff, die als trainer vaak jonge onervaren spelers opstelde!! Ervaren zijn, kan ook een negatieve invloed hebben.

De voorspelling van uw penneleur is dan ook (in navolging van V.V.D.-coryfee Hans Wiegel):  "Voorspellen is moeilijk, zeker wanneer het om de toekomst gaat . . .". 
(Waarschijnlijk gaat diegene winnen, die de grootste intrinsieke motivatie heeft).

donderdag 17 november 2016

Gastheer...

Door Tjalling van den Bosch

The bullet is (min of meer) through the church! Begin december (2016) is de Rijksuniversiteit Groningen (RUG)gastheer voor het eerste gedeelte van de tweekamp om de dam-wereldtitel, zo hebben we van diverse kanten meegekregen.

De twee combattanten zijn de 18-jarige Jan Groenendijk uit Wageningen en de 23-jarige Groninger (student natuurkunde - aan de RUG!) Roel Boomstra.

Op 2 december is de feestelijke opening in het Academiehuis; van 3 t.e.m. 6 december worden de eerste 4 partijen van de WK-match gespeeld in het Van Swinderen Huys.

Vervolg . . .

Vervolgens hevelt men de tweekamp over naar Wageningen. In het stadhuis aldaar werken de twee kemphanen de vierde, vijfde en zesde matchpartij af op 8, 9 en 10 december.

Van 12 t.e.m. 16 december worden er vervolgens 5 rondes (en een rustdag?) afgewerkt in het Zuidstrandtheater te Scheveningen.

Op 17 december wordt de 12de (en laatste) ronde op een nog geheime(?) locatie in Den Haag afgewerkt. Mocht na de 12 matchpartijen de stand nog in evenwicht zijn, dan wordt er op 18 december (ook in Den Haag) een barrage gespeeld, met minder bedenktijd.

Het bovenstaande is allemaal niet officieel; we hebben de gegevens 'van horen en zeggen'. Er wordt ook gezegd (dus, voor wat het waard is!), dat degene die 3 partijen wint wereldkampioen is, maar . . . mocht één van de combattanten bijvoorbeeld de eerste 3 partijen winnen, dan is hij nog geen wereldkampioen!?! Hoe dat allemaal precies zit, is ons niet bekend; hopelijk komt er binnenkort een schrijven (site), waarop alles precies uit de doeken wordt gedaan.

Publiciteit . . .

Het is ons bekend dat er ook de nodige niet-dammers zijn, die het geschrevene op dit blog tot zich nemen, vandaar de bovenstaande (onofficiële) opsomming; misschien is het ook voor u (niet-dammer) leuk om eens een kijkje te gaan nemen bij dit damspektakel.

Ongetwijfeld krijgt de dam-match binnenkort de nodige publiciteit; hopelijk grijpt de organisatie niet alleen naar persberichten, om de diverse media te bestoken. Elk gerespecteerd (en goed bekeken) t.v.-programma krijgt dagelijks een overvloed aan persberichten op de burelen; nee, er moeten andere ingangen worden gezocht om 'aan tafel' te geraken bij Van Nieuwkerk, Pauw of Tan!! Vervolgens rijst de vraag of de damwereld wel een follow up heeft klaar liggen, wanneer men (de spelers, dan wel de organisatie) daadwerkelijk acte de présence  mogen geven in het voetlicht voor het Nederlandse publiek.

Het is alweer een tijdje geleden dat onze edele damsport vol in beeld kwam:


Dat is dus een filmpje (gezien het nog niet zo overduidelijke, overdadige lichaamsgewicht van de interviewer) van lang geleden, maar het was toen wel een t.v.-programma waar veel mensen naar keken. De vraag is:wat gebeurde er na de uitzending? Speelde de damwereld (na dit stukje dam-propaganda) 'er op in'. Was er een vervolg?  Kwam er op plaatselijk, dan wel regionaal niveau iets los?  Werden niet-dammers na de bewuste t.v.-uitzending nog wel geconfronteerd met de charme van ons zo geliefde damspel? 

Kortom, beste lezers en lezeressen, het is te hopen dat de dammers zich (persoonlijk, dan wel via de diverse clubs en of bonden), tijdens de WK-match, presenteren aan een groot publiek. Het ideale plaatje zou zijn, dat er in de populaire horeca-gelegenheden, of andere instellingen waar veel publiek komt, een 'tsunami van dammen' te bewonderen is! Maar ja, dan moeten de dammers zelf wel in actie komen (en vooral niet wijzen naar anderen!!). 

Even een voorbeeld: Tijdens de WK-dam-match worden de partijen in sportcafé It Houtsje   te Heerenveen op een groot scherm gevolgd. De aanwezigen kunnen zich te goed doen aan Roel-bier dan wel Jan-bier. Ook kan men dagelijks gokken op de uitslag van de bewuste ronde, als ook op de uiteindelijke winnaar; het prijzengeld is afhankelijk van het aantal deelnemers. Ook worden er per dag sneldamtoernooitjes georganiseerd.

Moge het dammen herrijzen . . .! 
(doordat dammers de schouders er onder zetten . . .!).





woensdag 9 november 2016

Rustig...?

Door Tjalling van den Bosch

Denksporters, zoals dammers en schakers, zitten tijdens een reguliere partij, normaal gesproken, rustig achter het bord.  Een dampartij duurt tegenwoordig zo'n 4 uur, de schaakpartijen (zeker op topniveau) duren vaak een uurtje langer. Emoties spelen zich hooguit binnenskamers ('tussen de oren') af. Zo hoort het ook en daarom zullen deze sporten ook nooit 'een kijksport' worden.
Vooraf is er 'het handje schudden'; hetzelfde ritueel vindt ook plaats na afloop van de partij. Vervolgens worden de notatieformulieren ingevuld en dat was het dan. Kortom voor de niet-dammer/schaker valt er weinig te genieten.

Toch . . .!

Toch is het voor de beoefenaars van deze edele denksporten (tijdens de partij) vaak wel degelijk een achtbaan van emoties, zeker wanneer de partij zich in een beslissende fase bevindt. Vaak zijn in die fase de voeten representatief voor de onderhuidse spanning; de één heeft de voeten stevig om de stoelpoten geklemd, een ander lijkt zijn voeten niet onder controle te hebben. Driftig, staccato, nerveus tikken de 'onderdanen' op de vloer.
Weer een ander heeft vanaf het begin van de partij zijn benen over elkaar geslagen. Het is juist het 'zwevende been', dat niet rustig te krijgen is; maar ach, zolang de tafel niet meetrilt, is zo'n voeten-tic natuurlijk vrij onschuldig.

Maar . . ., wanneer een speler een grote fout begaat, schieten de emoties plotseling wel degelijk zichtbaar alle kanten uit!  Zelfbeklag en zelfhaat strijden dan om voorrang in de hersenpan van de blunderaar! Zie het onderstaande filmpje van Hans Jonker, gemaakt tijdens het wereldkampioenschap dammen 2011 (Emmeloord/Urk):   



De Nederlandse schaakgrootmeester J. H. (Hein) Donner (hij leefde van 1927 tot 1988) verloor in 1972 de herkamp om de Nederlandse titel tegen Hans Ree. Donner omschreef het moment van overgave als volgt:
"Nadat ik de beslissende partij geheel beheerst had opgegeven en in de beste Angelsaksische traditie mijn tegenstander waardig de hand had gedrukt, rende ik naar huis, waar ik mij brullend en krijsend op mijn bed wierp en de dekens hoog over mijn gezicht heen trok. Drie dagen en drie nachten werd ik bezocht door de Erinyen. Daarna stond ik op, kleedde mij, kuste mijn vrouw en overwoog de stand van zaken".

Om maar aan te geven dat er misschien niet veel actie tijdens de partijen te bespeuren valt, maar zeker is, dat de emoties meer dan een bijrolletje spelen!

Nog zo'n moment . . .

In 2015 vond in Noorwegen het WK blitz voor schakers plaats. Natuurlijk was Magnus Carlsen de grote favoriet van de Noren. Carlsen stond dan ook onder grote druk en winnen in zijn thuisland was tot dan aanzienlijk lastiger voor de Noorse grootmeester dan elders! Maar tijdens het toernooi draaide Carlsen vanaf de eerste ronde uitstekend mee, tot . . . hij plotseling tweemaal achterelkaar verloor. De tweede maal tegen schaker/dammer Vassily Ivanchuk . . .!
In het onderstaande filmpje, van de Noorse staatstelevisie (NKR,) spatten de emoties er bij Carlsen vanaf, nadat hij tot tweemaal toe een rampzalige fout beging:



Hoe vond u dat hupje van Ivanchuk? Heerlijk toch!

Ook al ziet u het niet, beste niet-dammers/schakers, de emoties schieten tijdens de partijen van links naar rechts, van boven naar beneden. Het moge duidelijk zijn, partijen worden niet alleen gewonnen door rationeel denken!!

Benieuwd of we tijdens de komende WK-match dammen ook emoties te zien krijgen...!


woensdag 2 november 2016

Format...

 Door Tjalling van den Bosch

Hoe lang de twee combattanten erover hebben onderhandeld is niet bekend, maar eindelijk is dan het format voor de WK-match 2016 'naar buiten' gekomen.
Veel mensen hebben zich de afgelopen maanden afgevraagd waarom het allemaal zo lang moest duren, voordat er enige concrete informatie 'vrij' kwam. Het lijkt erop dat er eerst veel muren moesten worden geslecht, maar dat lijkt nu dan allemaal achter de rug te zijn en kunnen we ons gaan opmaken voor een prachtige strijd om de wereldtitel.

Maximaal . . .

Er worden maximaal 12 ronden gespeeld, met het reguliere speeltempo. Mocht één van de spelers meer dan de helft van het maximum aantal punten hebben behaald, dan wordt er niet verder gespeeld. Mocht de stand na 12 ronden nog in evenwicht zijn, dan wordt er in een versneld speeltempo een beslissing geforceerd, d.m.v. rapid, blitz en eventueel superblitz. In eerdere matches om de wereldtitel behield de wereldkampioen bij een gelijke stand de titel, dat is dus nu niet zo.
Op de site kunt u verdere informatie vinden, zoals waar gespeeld wordt en wanneer. Gewoon even googelen: WK-match 2016. Op voorhand wordt er al een record gebroken: nog nooit was de gecombineerde leeftijd van de twee grootmeesters, in de strijd om de wereldtitel, zo laag (totaal 46 jaar!). Ook de plaats van handeling is uniek; nog nooit werden er partijen om de wereldtitel schaken gespeeld.
Kortom, het belooft op voorhand een bijzondere tweekamp te worden.

Opmerkelijk . . .

Overigens kwam er ook een opmerkelijk bericht over de match naar buiten:

Wereldkampioen vreest in de aanloop naar de strijd om de wereldtitel voor aanvallen van hackers.

Zoals bekend neemt wereldkampioen Magnus Carlsen het van 11 t.e.m. 30 november in New York op tegen de Russische uitdager Sergey Karjakin. Zoals gebruikelijk laat Carlsen zich in New York vergezellen door vrienden, die niet van het hoogste schaakniveau zijn; hij heeft tijdens zo'n tweekamp meer behoefte aan mensen met wie hij kan sporten en uitgaan, dan aan sterke schaakgrootmeesters. Via de computer heeft hij natuurlijk wel contact met mensen van het allerhoogste  schaakniveau.  Daarom heeft Carlson de beveiliging van zijn computer opgeschroefd tot het 'Pentagon niveau', zoals zijn manager Espen Adgestein het verwoordde in een interview met de Noorse krant Verdens Gang.

Russische hackers hebben de laatste tijd naam gemaakt met diverse acties, ook binnen de sport. Zo wordt vermoed dat hackerscollectief Fancy Bears, dat onlangs inbrak in de computer-systemen van antidoping-agentschap WADA, uit Rusland afkomstig is. Adgestein vertelde verder nog in het interview: 
"Het gaat natuurlijk wel om de wereldtitel; dan moeten we zo goed mogelijk beveiligd zijn. Het is voor ons van levensbelang dat vreemdelingen geen toegang krijgen tot onze analyses. Omdat Magnus alleen via de computer contact heeft met zijn schaakbegeleidingsteam, moeten alle computers tot op het allerhoogste niveau te vertrouwen zijn".

Favoriet . . .

Magnus Carlsen is favoriet om de wereldtitel, die sinds 2013 in zijn bezit is, te behouden. Sergey Karjakin is de jongste grootmeester ooit; op de leeftijd van 12 jaar en 7 maanden kwam hij in het bezit van die titel. Beide spelers werden geboren in 1990; Karjakin in januari en Carlsen in november.

Ongetwijfeld gaan er weer miljoenen liefhebbers genieten van dit schaak-spektakel. 


woensdag 26 oktober 2016

Vrije geest...

Door Tjalling van den Bosch

In het vorige epistel op dit blog mocht u genieten van de pennenvruchten van Ben Stenekes; zijn verhaal stamt uit de jaren 60 (van de vorige eeuw). De jaren zestig . . ., ach, het waren roemruchte tijden; de jeugd ontworstelde zich aan het juk van het gezag (en ouders) en brachten nieuwe levensvisies in stelling (provo, flowerpower).
Dat alles mede onder invloed van hasjiesj, wiet en LSD en natuurlijk de nodige alcohol.
Afijn, de herinnering aan de 'jonge en vrije geesten, in onze hoofdstad, in die jaren' werd prachtig geschetst door Stenekes (hoezo?, 'stroomopwaarts de Rijn opvaren in een kano . . .').

Maar ach, anno hodie is het wat betreft de geestverruimende middelen niet veel anders; paddo's, GHB, poppers en wat al niet meer, zorgen heden ten dage nog steeds voor een geheel andere belevingswereld. Een vrije geest laat veel toe, zo ook het onderstaande:

Terugblik op de komende 25 jaar . . .

Na jaren van noeste arbeid verscheen in april 2041 het majestueuze boek 150 jaar WK Dammen, van de hand van Piet Arnhem. Het is een prachtig stuk geschiedschrijving geworden. Over dé kentering, die het dammen zoveel heeft opgeleverd, valt te lezen:

"In december 2016 vond uiteindelijk de match om de wereldtitel plaats. De, tot dan met soevereine hand regerende, wereldkampioen Alexander Georgiev uit Rusland kon, na 9 wereldtitels, niet meer de inspiratie opbrengen voor een nieuwe tweekamp om de wereldtitel dammen. De nummers 2 en 3 van het een jaar eerder gehouden WK-toernooi te Emmen, respectievelijk Jan Groenendijk en Roel Boomstra, mochten nu in een match uitmaken wie zich de nieuwe wereldkampioen kon gaan noemen.

In de jaren vlak voor en direct na de eeuwwisseling waren er in de Nederlandse damwereld maar weinig mensen te vinden, die zich nog inzetten voor het opleiden van de jeugd. Ook het eind 20ste eeuw ingezette traject van (be-)denktijd-verkorting deed een kwalijke duit in het zakje.
We kunnen het ons nu niet meer voorstellen, maar er was ooit een periode dat men dacht (in ieder geval enkele gezaghebbenden) dat het partijdammen gebaat zou zijn door de (be-)denktijd te verminderen. De gevolgen daarvan waren ook in 2016 duidelijk merkbaar! Het aantal leden van de K.N.D.B. liep gestaag achteruit en er werd vooral negatief gesproken over de vergrijzing van de damwereld.
Zoals we nu weten, bleek die laatste groep, in eerste instantie, juist de redding van het dammen in Nederland. Ook het feit, dat er in de beginjaren van de 21ste eeuw enkele clubs waren (maar ook dammers op persoonlijke titel), die zich met nieuw elan gingen inzetten voor de jeugd, was cruciaal voor het in stand houden van het dammen in ons land. De Nederlandse dambond was toen al jaren bezig met een topsportprogramma en ook daar ging men toen zo langzamerhand de vruchten van plukken.

Twee exponenten van de nieuwe generatie dammers waren dus de kemphanen, die in december 2016 streden om de wereldtitel. De nummer 2 van het laatste WK-toernooi, Jan Groenendijk, was slechts 18 jaar en de nummer 3 van het WK, Roel Boomstra, 23 jaar.

Het leek er in 2016 op dat iedere dammer ervan doordrongen was, dat er iets aan de populariteit van het dammen moest worden gedaan. Het waren niet alleen dammers, die meenden iets aan het dammen te moeten doen; ook filmmakers en artiesten deden een duit in het zakje!! Er kwamen prachtige promotiefilmpjes, er waren zelfs zangers die topdammers en 'het dammen' gingen bezingen en schilders vereeuwigden de kunstenaars op de 100 velden.  Waar die plotselinge bewondering voor het dammen vandaan kwam, zal altijd wel in het ongewisse blijven, maar ook mede door de aandacht, die de WK-match kreeg, kenterde de populariteit van het dammen in Nederland ten goede.

Ook het dammen zelf evolueerde; de remise-perikelen waar enkelen zich zo aan stoorden, bleken veel meer voort te komen uit angst, dan uit de beperktheid van het dammen zelf. Wat men in 2016 als positioneel verantwoord achtte, is nu (anno 2041) allemaal achterhaald. De creativiteit van de jeugd zorgde ervoor, dat bestaande openingstheorieën naar de prullenbak werden verwezen en kwamen er nieuwe voor in de plaats.
'De Slump-aanval' en 'het offer van Weistra', die thans gemeengoed zijn, moesten toen het daglicht nog aanschouwen, evenzo als de beruchte 'omgekeerde pyramide van Sipma'. Kortom het dammen bloeide op in 20-er en 30-er jaren van deze eeuw. Dat het dammen nu zo populair is, komt natuurlijk mede doordat Nederland zowel bij de mannen als bij de vrouwen een wereldkampioen heeft; dat de beide wereldtoppers (uit Limburg) ook nog eens broer en zus zijn, maakt het natuurlijk helemaal bijzonder."

Heerlijk, zo'n verlichte geest . . ..

donderdag 20 oktober 2016

De Dampartij

Deze week siert een gastbijdrage van Ben Stenekes de kolommen van de Huizumer Highlights. Hij komt met een verhaal uit zijn 'Amsterdamse periode'. (redactie)

Door: Ben Stenekes
Ben Stenekes


Van 1965 tot 1969 werkte en damde ik in Amsterdam. Maar uiteindelijk wilde ik daar niet blijven. Ik zag wel aankomen dat ik daar de rest van mijn leven als vrijgezel op kamertjes zou moeten blijven leven. Ik maakte een plan om aan het einde van het damseizoen met mijn kano een lange reis te maken, stroomopwaarts de Rijn op. Daarvoor moest ik eerst nog wel even sparen.
Dus ik zei eerst mijn kamer op en ging toen met mijn tentje in het Amsterdamse bos wonen. Zo kon ik nog even geld uitsparen. Ik maakte de camping-baas duidelijk wat mijn plan was, want normaal gaf hij geen toestemming aan zwervers om daar te kamperen. Hij ging akkoord, maar verzocht mij wel om iedere drie dagen te verhuizen met mijn tent, zodat het stukje gras onder mijn tent niet dood ging. Hij werkte zelfs mee aan het welslagen van mijn toekomstig avontuur door een heel laag kampeerprijsje te vragen.

De laatste dam-avond van het seizoen bij mijn damclub Gezellig Samenzijn brak aan. Op de fiets vanuit het Amsterdamse Bos was het wel ver rijden naar de hoek van de Overtoom, waar ons damlokaal zich bevond. Maar ik ging toch maar op weg want ik had aan één punt genoeg om clubkampioen te worden. Daarbij moet ik wel vermelden dat Ton Sijbrands niet aan de competitie meedeed en dat oude matadoors als ex-wereldkampioen Herman de Jongh en ex-Nederlands kampioen R.C. Keller al te oud waren. Zij genoten ook wel van het damleven bij Gezellig Samenzijn, maar niet langer als actieve spelers. Zij genoten op de clubavonden vanuit hun vaste hoekje aan hun vaste tafeltje. Maar ook zonder deze mensen was kampioen worden van deze club nog niet niks, want Gezellig Samenzijn was destijds vaak clubkampioen van Nederland. In 1969 waren ze geloof ik derde geworden. Mijn laatste partij was tegen de oude, respectabele meneer de Wit, een sterke speler, die nu te oud was, maar nog steeds meedeed in de competitie. Zijn haren was hij kwijt, maar zijn streken niet, zoals ik aan het einde van de avond zou ondervinden. Hij kwam slecht te staan maar bleef kalm en ondoorgrondelijk. Hij hield nog één uitschieter achter de hand. Toen hij al bijna kon opgeven voerde hij toch nog een meesterlijke slagzet uit, die mij in één keer van acht schijven beroofde. Ik kan je verzekeren dat je dán nog maar weinig in te brengen hebt. Ik verloor en werd geen clubkampioen.

Die nacht keerde ik teleurgesteld naar mijn tent terug, waar een Zweed zat te lallen met een rij lege genever-flessen om zich heen. Hij was door zijn vrouw de tent uitgestuurd, omdat zij even genoeg van hem had. Hij had toen maar de beschutting van de tent van de buurman opgezocht en was daar verder gaan werken aan zijn totale delirium. Die buurman dat was ik en ik was niet thuis geweest. De Zweed stelde zich voor en vertelde dat ze in Zweden bijna geen alcohol dronken vanwege de hoge belastingen. Hijzelf was het levend bewijs dat de Zweden daar goed aan hadden gedaan. Hij bood mij ook een slokje aan. Nou ja slokje ... hij maakte een nieuwe fles genever voor mij open. En die leegde ik ook zo ongeveer. Want tegen de tijd dat het drankoppervlak bijna de bodem van de fles had bereikt kon ik dat al niet meer precies controleren. Zoveel drinken, dat was iets dat ik normaal gesproken nooit zou doen, maar door de teleurstelling van die verloren kampioens-partij leek mij dit voor één keer wel een goed plan.

Vervuld van drank gingen wij daarna nog even op pad met de auto. In verschillende motels langs de randen van de hoofdstad heb ik zitten antichambreren terwijl die Zweed op zoek ging naar vrouwen om ze het hoofd op hol te brengen. Toen hij genoeg had van de drank en van de vrouwenliefde, begon hij aan de terugweg. Maar die Zweed, wiens naam eindigde  op -son, reed meer via de berm dan via de straat. Bosjes en weilanden gleden aan ons voorbij, zonder dat wij een idee hadden welke weilanden of bosjes dat waren. Totdat de Zweed het spoor bijster was, remde, en de weg aan mij vroeg. Het enige dat hij goed had getimed was het moment waarop hij op de rem trapte. Want op dat moment stonden de voorwielen van de auto gevaarlijk dicht aan de rand van een sloot. Dus ik zei hem dat ik liever uitstapte en lopend mijn tent ging opzoeken. En ik gaf hem ook nog één belangrijke tip over de rijrichting die hij moest volgen, voordat ik te voet vertrok. Ik vertelde hem dat hij beter niet recht vooruit kon rijden omdat hij dan ik de sloot zou belanden. Ik bleef nog even staan totdat ik zag dat hij de achteruit had gevonden. Toen begon ik aan mijn bezopen voettocht terug naar het Amsterdamse Bos. Lang nadat ik mijn tent had bereikt kwam de Zweed ook ongedeerd en onbekeurd en met zijn auto terug op de camping. Het leek wel alsof hij diagonaal door akkers en sloten was gegaan, zo veel modder had hij meegenomen.

De volgende ochtend riep de vrouw van de Zweed mij wakker met een anti-kater-tablet. Zij vertelde dat ze precies wist hoe ik mij voelde omdat ze de nodige routine al had opgebouwd met haar man. Dat tabletje pepte mij weer genoeg op om 's morgens om half negen met mijn fiets op weg te gaan naar mijn werk.

Om elf uur die ochtend werd ik wakker op een grasgazon in de Bijlmer, met het verfrommelde notatiebiljet van mijn verloren dampartij van de vorige avond tegen mijn borst geklemd.

woensdag 12 oktober 2016

De voorlaatste...

Door Tjalling van den Bosch

Even een 'open deur intrappen': Fouten tijdens sportwedstrijden kunnen bepalend zijn voor de uitslag.
'Kunnen' ja, want een men moet natuurlijk wel profiteren van fouten van de tegenpartij.

Gisteren (7 oktober 2016) speelde het Nederlands voetbalelftal tegen Wit-Rusland (ook wel: Belarus). Na een vlot verkregen 2-0 voorsprong begonnen de voetballers van Dietzen bloed te stuntelen in de verdediging. De voorsprong werd met de nodige pijn en moeite tot de rust gehandhaafd, maar direct na 'de thee' scoorden de Wit-Russen de Anschlusstor (2-1).
Gelukkig wisten de Nederlandse voorwaartsen vervolgens te profiteren van fouten in de verdediging van Wit Rusland en wonnen 'we' het treffen uiteindelijk met 4-1.

Ook . . .

Fouten beïnvloeden ook de partijen in het edele damspel. Een dag voor het voetbaltreffen stond de niet onbelangrijke ontmoeting Huizum 3 - DCT Twijzelerheide (1ste klasse B van de provinciale - Friese - clubcompetitie) op het programma. Op het eerste bord (van de 6) speelde de voorzitter van damclub Huizum, Sietse Nagel, tegen het eeuwige talent uit de Fryske Walden, Henk Bosgraaf. Op een gegeven ogenblik kwam de volgende stand op het bord:

Nagel (met wit) meende hier te moeten vervolgen met 30-25 en werd vervolgens, naar eigen zeggen, verrast door:  (18-22)  27x29  (21-27)  25x23 (27x49).  "Moet kunnen" zal de nog immer jeugdig ogende Bosgraaf hebben gedacht. Onder het mom "nog nooit heeft iemand een punt gehaald door op te geven" vervolgde de Huizumer de strijd met 29-24. Zwart ziet natuurlijk de dreiging 35-30  (49x35)  en  30-25  etc., dus  (9-14).Nu komt de brille van Nagel bovendrijven:  35-30 (dus toch?)  (49x35)  37-31!!  (26x46) 28-22  (46x19)  22-18  (13x22)  24x2  (35x24)  2x35 en wit won de partij! De les van het bovenstaande is: Zorg ervoor dat je altijd de voorlaatste blunder maakt!

Bizot . . .

Stanislas Bizot werd geboren op 22 december 1879 te Nice en overleed te Parijs op 2 juni 1950. Hij debuteerde in een damwedstrijd in 1901 en werd in 1925 (Parijs) wereldkampioen door het toernooi met overmacht te winnen, met 27 punten uit 18 partijen (4 punten voor op de nummer twee, Marius Fabre). Het was de enige maal dat Bizot zich tot 's werelds beste mocht kronen; een jaar later verloor hij de mondiale titel (in een tweekamp) aan Fabre.

In het onvolprezen boek '100 jaar WK Dammen' van Jan Apeldoorn wordt Bizot omschreven als: 'de geniale, de theoreticus, de geroutineerde', maar ook als 'de blunderaar!'. Uit het boek van Apeldoorn maken we op dat Bizot het damspel zeer serieus nam; hij studeerde veel om de trachten de geheimen van het damspel te ontrafelen en publiceerde zijn bevindingen met enige regelmaat. Hij had geniale ideeën en invallen en was een geroutineerde toernooispeler, die het klappen van de zweep maar al te goed kende.
Echter al deze positieve kanten van de bescheiden Bizot werden vaak genivelleerd door zijn nare gewoonte tot blunderen. Het was voor Bizot vaak moeilijk om tijdens een langdurig toernooi zijn concentratie vast te houden; één van de weinige uitzonderingen hierop was het WK-toernooi van 1925!

Voorbeeld . . . 

Natuurlijk moet er een voorbeeld komen van Bizot als blunderaar (blunders zijn nu eenmaal de teneur van dit epistel), maar laat het ook duidelijk  zijn: Stanislas Bizot was ook een uitstekende dammer!

De stand komt voort uit een partij tussen Ben Springer (wit) en Bizot, gespeeld tijdens het WK van 1928 te Amsterdam. De witspeler (Springer) zou het toernooi uiteindelijk winnen. Bizot is aan zet; de stand van zwart oogt niet onaardig, maar hij is over-ontwikkeld.

Zwart kwam nu met 44.  . . - . .  (24-29), waarna Springer verraste met  45.  45-40! Of er sprake was van tijdsdruk is ons niet bekend, maar zwart vervolgde nu met: 45.  . . - . .   (29-33)  46.  28x39  (23-29)  47.  34x23  (19x37). Het lijkt allemaal goed te gaan voor Bizot, maar nu verrast Springer zijn vermaarde opponent:  48.  48-42  (37x48)  49.  39-34  (48x30)  50.  40-34   (30x21)  51.  26x10. 
Hoe fraai de witspeler de combinatie ook had berekend, de vraag rees nu bij de toeschouwers of de stand wel gewonnen was!! Het vervolg:  51.  . . - . .   (18-23)   52.  10-5  (23-29)  53.  5-19  (16-21) 54.  19-13  (21-26)  55.  49-43 en Bizot gaf op.

Eigenlijk moeten er achter de laatste zin enkele vraag-, dan wel uitroeptekens staan!?!?! Geeft Bizot te vroeg op?  Welnee, (uit het boek van Jan Apeldoorn): Springer toonde direct na het schudden van de handen aan, dat remise onafwendbaar was! (29-34 13-18 (25-30)  18x45  (26-31)  45-23  (30-35)  43-39  (35-40), het was deze zet die Bizot in zijn berekeningen over het hoofd had gezien, 23x45  (31-37) remise.  

Les . . .

Laat ook het een les voor elke dammer (m/v) zijn:
Opgeven heeft nog nooit een punt opgeleverd.

     

donderdag 6 oktober 2016

Real...

Door Tjalling van den Bosch

Real Madrid Club de Fútbol, is de naam van de succesvolste Spaanse voetbalclub, kortweg aangeduid als: Real Madrid. De thuishaven van de Madrileense voetbalclub is het imposante Estadio Santiago Bernabéu, kortweg: Bernabéu, vernoemd naar de toenmalige voorzitter van de club. Na diverse verbouwingen is het stadion thans uitgegroeid tot een fantastische voetbaltempel, waar ruim 80.000 toeschouwers plaats in kunnen nemen.

Wanneer u Bernabéu betreedt (aan de Avda. de Concha Espina 1) wordt u (als toerist) linea recta de schatkamer binnen geloodst, waar alle trofeeën, die Real Madrid in zijn bijna 115-jarig bestaan bij elkaar heeft gevoetbald, te bewonderen zijn. Vervolgens mag u een blik werpen op het speelveld, om daarna de shop te worden ingeduwd, waar u natuurlijk naar hartenlust uw portemonnee mag trekken, voor tenues, schoenen, ballen en verder aan allerhande prullaria.

Hoe anders . . . 

Hoe anders is het wanneer u de thuishaven van de succesvolste damclub van Nederland betreedt. Afgelopen zaterdag (1 oktober 2016) mocht ik (samen met mijn reisgenoot) de damtempel van VBI Huissen betreden. Toen we de deur van de speelzaal openden werden we gelijk geconfronteerd met de schat van Huissens Trots. Alle trofeeën die de Huissenaren, in de ruim 80 jaar, bij elkaar hebben gedamd, glommen ons tegemoet, waaronder de 13 nationale clubtitels (een record).
De naam van dit dampaleis is niet die van een illuster bestuurslid, maar is vernoemd naar de straat waarin het ligt: Het Koelhuis (aan de Koelhuisstraat 3).

Toch is de thuishaven van VBI Huissen een (voor dam-begrippen dan) echte damtempel; die overigens gedeeld wordt met de plaatselijke tafeltennisclub (gedeelde kosten, op zich geen slecht idee!). Het is natuurlijk fantastisch wanneer een damclub een eigen domein heeft, want dan kan men de speelzaal geheel naar eigen (dam-)hand inrichten.
Dammers hebben het liefst een rustige omgeving tijdens de partijen en daar schort het zeker niet aan in Het Koelhuis; door een goede isolatie heeft men van de tafeltennis-capriolen totaal geen last. Ook de diverse kleine zijkamertjes, waar dammers zich na de partij kunnen terugtrekken voor de post mortem, zijn dusdanig geluidsarm, dat men daar in de speelzaal totaal geen last van heeft.
Ik denk zelfs dat een teleurgestelde Hein Meijer zich naar hartenlust kan uitleven in één van de belendende panelen, zonder dat de serene rust in de speelzaal wordt verstoord (en dat zegt wel wat, denkt me!!).

Dat dan weer wel . . .

Op de bewuste eerste dag van oktober (2016) traden de vedetten van Huissen 1 aan tegen die van DES Lunteren. De thuisclub doet ook dit seizoen weer een gooi naar de hoogste Nederlandse dam-eer; de Luntenaren waren niet in staat om de ambitie van de Huissenaren te verstoren, het werd een soevereine 13-7 overwinning voor de gastheren. Huissen 2.0 kon het niet bolwerken; de onzen (Huizum 1) namen na de 8-12 overwinning de punten mee naar Friesland, dat dan weer wel.

Overigens . . . 

Vanwege dit epistel vergeleken we de succesvolste Spaanse voetbalclub met de succesvolste Nederlandse damclub, maar wie is dan de damequivalent van Fútbol Club Barcelona? Waarschijnlijk denkt u dan al gauw aan Hijken DCT; met als thuishaven De Dorpshoeve, aan het Westeinde 6, maar ja dat is een gewoon dorpshuis, waar de dammers uit Hijken één, hooguit tweemaal per week vertoeven. Het is toch anders dan wanneer een club een eigen speelgelegenheid heeft . . .. Nee, waar de vergelijking tussen Bernabéu en Het Koelhuis al enigszins mank ging, kan er van een vergelijk tussen de Dorpshoeve en Camp Nou (ook wel: Nou Camp) geen sprake zijn.

Overigens liet Hijken DTC (met Boomstra) afgelopen zaterdag in de thuishaven wel een (misschien belangrijk) puntje liggen tegen de dammers uit Apeldoorn.
Overigens verloor FC Barcelona (zonder Messi) afgelopen weekend met 4-3 van Celta de Vigo (altijd lastig!) en die verliespunten kunnen bij de eindafrekening weleens zeer belangrijk zijn!


donderdag 29 september 2016

Kijksport...

Door Tjalling van den Bosch

De media, en dan men name de televisie, zijn voor het grootste deel
verantwoordelijk voor de populariteit van een sport.
Soms kan je je afvragen of een sport wel zo geschikt is voor een
langdurige tv-uitzending, maar wanneer de beleidsbepalers van de
televisie vinden dat een sport er geschikt voor is, dan wordt het wel
geschikt gemaakt!

Je kunt je bijvoorbeeld afvragen of de drie weken lange (dagelijkse)
uitzendingen van bijvoorbeeld de Tour de France eigenlijk wel zo
opwindend zijn om als kijker te volgen.
Vaak zien we, dat er in het begin van een etappe een groepje renners
'de benen neemt', om vervolgens op zo'n 10 kilometer voor de finish 
te worden ingehaald, waarna er een massasprint volgt.
Bergetappes waar de finish niet bergop is, zijn voor de klassementsrenners
vaak niet interessant om aan te vallen, men beperkt zich meestal tot het elkaar
in de gaten houden, want een inspanning bergop wordt zo maar weer ongedaan
gemaakt in de afdaling naar de finish (en dus speelt men liever remise!).

Bergetappes die wel bergop eindigen zijn vaak pas op de laatste beklimming
interessant om te volgen, want dan is de kans groot, dat iemand (van de
kanshebbers) niet kan volgen, of dat iemand een poging onderneemt om de
andere kanshebbers op achterstand te zetten ('aan de tand voelen').
Een eerdere ontsnapping (door één van de echte kanshebbers) wordt vaak niet
ondernomen, omdat daar ook een risico in zit ('man met de hamer tegenkomen'). 

En dat krijgen de kijkers per dag, vier uur lang, voorgeschoteld als amusement;
de sponsors (niet alleen tijdens de reclame-blokken!) varen er wel bij!
De vraag is echter of het gepresenteerde wel zou spectaculair is?
De etappes waarin daadwerkelijk wordt ´gescoord´, zijn gemakkelijk op de vingers
van één hand te tellen; eigenlijk lijkt het op een dam-match over 20 partijen, die
alleen interessant is voor echte kenners.
Voor de niet-wielerkenners is er dus veel gedoe en weinig spektakel; toch weten
de televisiemakers het goed te verkopen(!), in hun kielzog gevolgd door de rest
van de media (radio, kranten e.d.).  

Sporten waarin wel veel wordt gescoord, zoals basketbal of tafeltennis, zijn,
in ieder geval in Nederland, niet bijzonder populair bij het grote publiek.
Dat is opmerkelijk, want juist dat soort sporten is uitstekend in beeld te brengen
en kost aanzienlijk minder dan (bijvoorbeeld) een Tour de France.
Kortom: wanneer de televisie-bonzen het willen, is vrijwel elke sport aantrekkelijk
te maken voor een groot publiek!

Denksport in beeld . . .

Veel dammers zijn van mening, dat onze edele damsport nooit een televisiesport
zal worden, maar wanneer de televisiemakers het willen(!), dan kan het wel!

Lang, zeer lang, was de schaaksport in Noorwegen een witte vlek op de (schaak-)kaart; tot de komst van Magnus Carlsen.
Carlsen was op jonge leeftijd al een bezienswaardigheid; hij was nog maar net
13 jaar oud toen hij een grootmeester versloeg.
De Noorse media stortten zich op het denksport-fenomeen; anno 2016 laat de
Noorse TV (TV 2/Nettavisen) urenlang live(!) beelden zien van Carlsen zijn
partijen!!
Tijdens die uitzendingen wordt de presentator bijgestaan door een grootmeester
(side-kick) en wordt het publiek (urenlang dus!) ingewijde gemaakt van de mogelijkheden op de 64-velden.

Natuurlijk heeft het schaken in Noorwegen een enorme boost gekregen; het land
heeft nu veel meer grootmeesters en is dus niet langer een witte vlek op de kaart.
Het ledenaantal van de Noorse schaakbond is deze eeuw verVIJFvoudigd!!
Als gevolg van dit alles staan de sponsors te dringen; zo haalde Noorwegen in 2014
de Schaakolympiade (wedstrijd voor landenploegen) binnen en werd er een
(jaarlijks terugkerende) World Cup toernooi in Stavanger uit de grond gestampt.
Een tegenvaller voor de Noren is, dat juist in die wedstrijden Magnus Carlsen
geen potten kon breken; wat heet, tijdens een WC in Noorwegen eindige hij
op de laatste plaats!!

Tip van Hans . . .

Televisiepersoonlijkheid en schaker Hans Böhm zei ooit in een interview dat de
Nederlandse schaakbond er goed aan zou doen om alles, wat zij bezit, te verkopen!
Het geld dat dit opleverde moest men vervolgens stoppen in een PR-man, met
uitstekende connecties in de tv-wereld(!), daar zou de schaaksport enorm veel
baat bij hebben! 
De stelling van Böhm is misschien wat gechargeerd, maar . . ..

Zoals we in het vorige epistel ook al aangaven: 'Het einde van het jaar' is, voor de
derde keer in successie, een topperiode voor het dammen; zouden wij dammers
misschien een les kunnen leren uit het bovenstaande!!

Het kan wel . . ..   

donderdag 22 september 2016

Zomer vol sport...

 Door Tjalling van den Bosch

We kunnen zo langzamerhand wel concluderen dat de zomer van 2016 voorbij is. Een zomer vol sport, zo mogen we gerust vaststellen; EK Voetbal, Wielrennen (Giro, Tour de France, Vuelta) en natuurlijk de Olympische Spelen, als gevarieerd hoofdgerecht, met als toetje de zojuist afgesloten Paralympische Spelen. Nu we in de herfst van 2016 zijn aanbeland (week 38 alweer), voert het voetbal weer de boventoon, binnenkort ongetwijfeld aangevuld met het schaatsen.

Onze geliefde damsport is in de 21ste eeuw niet meer gebonden aan seizoenen; van oudsher was het dammen vooral een winterse aangelegenheid, maar tegenwoordig mogen de dammers zich gelukkig prijzen met: 24/7/52 (24 uur per dag, 7 dagen in de week, 52 weken lang!). De zomertoernooien zijn nu (september 2016) achter de rug, maar ondertussen 'draaien' de diverse clubcompetities al weer, zoals bijvoorbeeld de landelijkede provinciale en de onderlinge.
Ook staan er nog diverse toernooien op de rol (denk aan het - 36ste - Open Damkampioenschap van Amersfoort - van 19 t.e.m. 22 oktober, vanwege 'uitbreiding' is er nog voldoende plaats!), maar uiteindelijk kijken de echte dam-fans natuurlijk reikhalzend uit naar de match om de wereldtitel tussen de Nederlandse grootmeesters  Jan Groenendijk (18 jaar) en Roel Boomstra (23 jaar).

Strongest mind . . .

Natuurlijk gaat het in zo'n tweekamp om degene, die het beste uit de voeten kan op de sinistere 100 velden (en 40 schijven), maar niet de slimste, creatiefste, beste rekenaar, wint het, maar degene die:
A* in staat is om de spanning (stress) het beste het hoofd te bieden, en
B* degene, die de echte wil om te winnen heeft,
gaat meestal met de zege aan de haal!

Afgelopen maand (oktober) was er de match om de wereldtitel dammen voor dames, tussen de Poolse Natalia Sadowska en de voor Nederland uitkomende Olga Kamychleeva. Qua rating waren de dames aan elkaar gewaagd, maar in de (min of meer) reguliere dampartijen (in het rapid en blitz zijn m.i. de damtalenten onderdanig aan de tijdsdruk) was Sadowska (de jongste van de twee) de bovenliggende partij! Kwam dit door het thuisvoordeel (de match werd in het Poolse Karpacz gespeeld) of waren er andere zaken die een rol speelden?
Waar veel dam-volgers aan voorbij gaan, is dat in zo'n man tegen man-confrontatie  (in het geval van Sadowska-Kamychleeva natuurlijk vrouw tegen vrouw) de  psychologie een woordje meespreekt.

Nog steeds kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat tijdens de match Sijbrands- Andreiko (1973), de uitdager (Andreiko) er 'deep down' niet in geloofde, dat hij in staat was om de Nederlander te verslaan. Natuurlijk kan men elke partij (uit die match) uitvoerig analyseren, maar ik kan mij niet herinneren, dat Andreiko tijdens die match ook maar één serieuze winstkans heeft gehad, of op één of andere manier een verrassing in petto had voor zijn opponent (althans niet  'op het bord'). Sijbrands won de match dan ook soeverein (zo mag men achteraf concluderen).

Een jaar eerder (1972) vond de schaaktweekamp om de wereldtitel tussen Spasski en Fisher plaats; ook tijdens die tweekamp (en vooral ook vooraf!) was er maar één iemand die de boventoon voerde, de Amerikaan (Fisher), die de match uiteindelijk ook won. Kort samengevat, 'op papier' (rating) waren de spelers/speelsters in de bovenstaande voorbeelden aan elkaar gewaagd, maar toch was er één iemand 'who called the shots'!!

Vooraf . . .

Het mag vreemd klinken, maar veel tweekampen om de wereldtitel worden vaak vooraf beslist!! De kleine speldenprikjes (opmerkingen, onderlinge partijen, invloed van buitenaf) hebben in aanloop naar zo'n match om de wereldtitel een grote invloed op de uiteindelijke uitslag!

Vlak voor de match om de wereldtitel schaken in 2014, tussen de wereldkampioen Carlsen en uitdager Anand, was er een gezamenlijke persconferentie; hierin werd de spelers de vraag gesteld wat hun favoriete openingszet was. "1.e4" antwoordde Anand, de wereldkampioen repliceerde met "1.d4"; vervolgens zou Carlsen (met wit) alle partijen beginnen met 1.e4!! 
Het zijn in aanloop naar een tweekamp van die kleine zaken, waarvan je het effect nooit op waarde kan schatten, maar dat het invloed heeft op de geest van de combattanten is (mij in ieder geval) wel duidelijk. Voor de goede orde: Carlsen behield soeverein de wereldtitel.

Afijn, houd Groenendijk en Boomstra de komende maanden in de gaten; binnenkort zal er ongetwijfeld meer informatie naar buiten komen over (bijvoorbeeld) de plaats van handeling en de datums, betreffende de WK-match Dammen 2016.    

Het vooruitzicht is in ieder geval prachtig, net als in 2014 en 2015 lijkt de maand december uitverkoren voor unieke damevenementen!! 
Hopelijk zijn wij dammers (clubs, bonden) klaar voor de extra persaandacht . . .!

woensdag 14 september 2016

Niet zeker...

Door Tjalling van den Bosch

Schrijver dezes weet het niet zeker, maar . . . is er in de top van ons edele damspel een soort kentering gaande? Uw penneleur heeft het idee dat de topspelers elkaar tegenwoordig steviger bestrijden.  Zo lijkt het althans, want er vallen toch de nodige beslissingen in de ontmoetingen tussen de extreem begenadigden uit onze prachtige damsport!
Jarenlang (wat heet decennialang; nou zeg maar gerust al een eeuw lang - sinds de eerste Nederlandse wereldkampioen - Herman Hoogland -!!) werd er geklaagd dat het dammen op topniveau aan de remise-misère ten onder zou gaan. Met een puntendeling als uitslag is trouwens niets mis, als er maar een damgevecht om de overwinning plaatsvindt!

Anno hodie . . .

De uitslagen van afgelopen zomer overziend, lijkt het erop dat er nogal wat beslissingen vallen tijdens de onderlinge partijen tussen topspelers, dan wel toppers in spe. Het laatste bewijs voor deze stelling komt uit Karpacz (Polen); tijdens de World Cup aldaar gingen diverse topspelers onderuit. Wat heet(!); wereldtoppers als voormalig wereldkampioen Valneris en de nog niet zo lang geleden nummer twee van de wereld Ndjofang moesten in Polen zelfs tweemaal in het zand bijten! De altijd driftig scorende Oekraïnse grootmeester Ivanov ging deze zomer voor de derde maal op rij(! -in Karpacz-) onderuit tegen wereldkampioen Georgiev uit Rusland. Het blijkt dus toch niet zo makkelijk om een puntendeling te bewerkstelligen tegen een wereldtopper die 'absoluut voor de winst gaat'!! Opvallend, zou er sprake zijn van een mentaliteitsverandering; zou men zich een eerder epistel op dit blog (Catanaccio . . . - januari 2016 -) ter harte hebben genomen?!?

Paard . . .

Mocht dit inderdaad het geval zijn, dan kan het paard eindelijk weer eens voor de (dam-)wagen worden gespannen. Het arme dier werd door allerlei kunstmaatregelen (zoals de 40-zetten-regel, plusjes en minnetjes, minder denktijd, etc.) telkenmale achter het (dam-)vehicle geplaatst. Weg met al die kunstmatige (en onnodige) ingrepen die het edele damspel ruïneren; eerder meer denktijd dan minder en de 40-zetten-regel kan ook de prullenbak in!
Wanneer twee spelers niet willen strijden, dan lost een 'minimaal aantal zetten' ook niets op; overigens komt dat (niet willen strijden) op alle niveaus voor, niet alleen bij topspelers!  Ooit zag ik tijdens een Salou Open de grootmeesters Gantvarg en Korchov 'een partij spelen'; vijf minuten na aanvang van de ronde lagen beide al weer bij het zwembad; ze hadden keurig aan 'de 40-zetten-regel' voldaan, twee minuten later gevolgd door twee spelers uit de onderste regionen!! 
Voor de duidelijkheid, beide partijen eindigden in remise.

In ieder geval; de voortekenen lijken goed, of is het een illusie?

Frappant . . .

Een ander frappant verschijnsel (van de zomer van 2016) is, dat diverse jongeren zich meer en meer gaan mengen in de strijd op het hoogste niveau. De Nederlandse dambond (K.N.D.B.) heeft zich al decennialang ingezet voor het opleiden van 'de jeugd'; zo langzamerhand dringen diverse jongeren van Dietzen bloed door in de top.
De bekende namen (Boomstra, Groenendijk, Sipma en recentelijk ook Van IJzendoorn) hebben al de nodige toppers  te grazen genomen, maar ook (bijvoorbeeld) Nick Waterink, Jitse Slump  en Wouter Wolff hebben al eens een grootmeester verslagen! Zou er langzaam maar zeker een wisseling van de wacht plaatsvinden?
Overigens zijn het niet alleen de Nederlandse jongelingen die de (dam-)hemel bestormen, met genoegen zie ik ook dat diverse pupillen van Zoja Golubeva (de sterkste damster ooit)  er aan zitten te komen!! Marija Koleda en (vooral) Elena Cesnokova (ze won in Polen van Ndjofang!!) spelen op de manier die hun trainster voorstaat ("Als een man" zo zei een Nederlandse - mannelijke - grootmeester ooit).

In ieder geval, halverwege de vorige eeuw was er één jongeling die de toen heersende wereldtop met succes bestormde (Piet Roozenburg) een twintigtal jaren later was het een duo (Sijbrands, Wiersma) en nu dan zo langzamerhand een handvol? 

 We waren erbij en: We zijn erbij. (En we blijven opletten) . . .!