Bobby...5

Door Tjalling van den Bosch

Uit het vorige epistel hebt u kunnen opmaken dat Bobby Fisher niet een gemakkelijk leventje leidde, vooral veroorzaakt door zijn eigen waanideeën.

Gearresteerd . . .

Tijdens één van zijn vele omzwervingen door Azië zou het er allemaal niet beter op worden voor Bobby. Op 13 juli 2004 werd Fisher op de luchthaven van Tokio (Narita) gearresteerd en in de boeien geslagen, vanwege een (vermeend) verlopen (Amerikaans) paspoort! Dit was natuurlijk geen groot vergrijp; er zat waarschijnlijk dan ook meer achter. 

De Amerikaanse justitie wilde Fischer maar wat graag in handen krijgen, vanwege belastingschuld en vanwege het overtreden van het embargo tegen het voormalig Joegoslavië, waar Fisher in 1992 de re-match tegen Spasski had gespeeld.

Omdat Fischer (volgens de Japanners) geen geldig paspoort had, werd hij beschouwd als 'stateloos burger'; dit hield in dat hij (volgens de Japanse wet) niet zomaar uitgeleverd kon worden.

Fischer verbleef maar liefst 9 maanden achter de tralies; zijn situatie leek uitzichtloos, maar er kwam hulp uit onverwachte hoek. Diverse IJslanders trokken zich het lot van 'hun' wereldkampioen aan en startten een campagne om Fischer een IJslands paspoort te bezorgen. Na veel problemen uit de weg te hebben geruimd, kregen de campagnevoerders het op 21 maart 2005 voorelkaar dat het IJslandse parlement ging stemmen over het wetsvoorstel (!) om Robert James Fischer het staatsburgerschap te verlenen.

40 leden van het parlement stemden voor; 2 onthielden zich van stemming en niemand stemde tegen. Op 24 maart 2005 zette Fischer wederom voet op IJslandse bodem; hij zou het eiland nooit meer verlaten.

Overlijden . . .

Tijdens het Corus-schaaktoernooi (in Wijk aan Zee) van 2008 sijpelde op 18 januari het bericht door dat Bobby Fischer daags tevoren op 64-jarige leeftijd was overleden. Frappant: vierenzestig, gelijk aan het aantal velden op een schaakbord! De officiële doodsoorzaak was nierfalen; deze aandoening is op zich goed te behandelen, maar Fischer weigerde iedere medische behandeling of medicijnen.

Al snel ontstond er rumoer omtrent zijn (niet geringe) nalatenschap; Fischer had geen wilsbeschikking achtergelaten en dus moesten de 'nabestaanden' het zelf maar uitvechten. Dit waren, in volgorde van 'opkomst': ten eerste was daar de Japanse Miyoko Watai, die claimde getrouwd te zijn met Fischer. Ook de kinderen van Bobby's zuster Joan (Alexander en Nicholas Targ) meldden zich op IJsland.

Als laatste kwam Marilyn Young over van de Filipijnen, samen met haar dochter Jinky; volgens de moeder was haar dochter verwekt door Fischer en dus de enige echte erfgenaam. Het werd een enorm juridisch gevecht; de situatie omtrent de kinderen van van Bobby's zuster was duidelijk, maar waar was de huwelijksakte van de Japanse(?) en wat was het bewijs voor het vaderschap van Fisher?

Miyoko Watia bezocht Fischer in zijn laatste IJslandse jaren regelmatig, maar ook Marilyn Young en Jinky werden zo nu en dan op IJsland gesignaleerd, in gezelschap van Bobby.

Het hoogste IJslandse rechtsorgaan besliste uiteindelijk dat Bobby Fisher moest worden opgegraven, zodat men DNA kon afnemen, om zo het eventuele vaderschap van Fischer te kunnen aantonen.

Hier tekende Watia bezwaar tegen; Bobby had voor zijn overlijden nadrukkelijk aangegeven dat hij niet mocht worden opgegraven!

Bobby Fischer had zelf geregeld dat hij te ruste zou worden gelegd in Laugardælir, een gehucht vlak buiten het stadje Selfoss, op ruim een uur rijden van de hoofdstad Reykjavik. Fischer wilde absoluut niet dat zijn begraafplaats een bedevaartsoord zou worden; na zijn overlijden wilden hij maar één ding: RUST.  

Iets waar hij zijn leven lang naar op zoek was geweest!

Terug naar de opgraving; zoals tijdens de match uit 1972 al bleek zijn IJslanders vindingrijk; zo ook deze keer. Men groef een kuil naast het graf van Fischer en boorden vervolgens vanaf de zijkant van zijn kist een gaatje. Via dit gaatje kon men DNA afnemen en dus klaarde men op een vernuftige manier het vonnis van de IJslandse justitie, zonder dat de kist werd gelicht!

Volgende week de afsluiting . . .