donderdag 26 januari 2017

In de media...

Door Tjalling van den Bosch

Zo nu en dan duikt 'het dammen' op in de 'grote' Nederlandse media; daarmee bedoelen we de goed verkopende couranten (ja, die zijn er nog) en de goed bekeken t.v.-programma's. Op zich mooi natuurlijk, maar doordat (niet dam-)journalisten vaak moeilijk tot 'een goed verhaal' komen (ze weten blijkbaar nog steeds niet goed hoe men met een denksport om moet gaan), doen ze maar wat en dat komt vaak stuntelig  over (to say the least!). 

Toen Jan Groenendijk en Roel Boomstra, vlak voor hun WK-match Dammen  (december vorig jaar) aanschoven bij het populaire t.v.-programma  De Wereld Draait Door, ving men het item 'dammen' aan met een sneldampartijtje tussen de twee grootmeesters. Dat is eigenlijk niks; 'mensen die niets met dammen hebben' weten bij god niet wat er gebeurt en voor (waarschijnlijk meer dan) 90% van de dammers gold precies hetzelfde! Dertig jaar geleden gebeurde dat ook al 'Bij Mies'; toen speelden Harm Wiersma en Anatoli Gantvarg (toen nog Gantwarg) tegen elkaar en ook toen had het 'niets om de hakken'; over oubollig gesproken!
Er gaat gewoon kostbare zendtijd (voor 'het dammen') verloren. Het gesprekje dat Groenendijk en Boomstra daarna met host Matthijs van Nieuwkerk  hadden was gelukkig wel heel mooi. 

Medestander . . . 

Ik moest eraan terugdenken toen ik afgelopen week in hetzelfde t.v.-programma het item 'Tata Steel Schaaktoernooi' zag.  In schaakjournalist en schaakorganisator Remco Heite heb ik wat dit betreft een medestander, gezien zijn rubriek van gisteren (21-1-2017) in de Leeuwarder Courant. Het Tata Steel schaaktoernooi (vroeger - en voor velen nog steeds! -: De Hoogovensis één van de jaarlijkse hoogtepunten van het internationale schaakgebeuren. Aan de vooravond ervan besteedde (wederom) DWDD aandacht aan deelnemer (en wereldkampioen schaken) Magnus Carlsen, en ook nu was de manier waarop weinig verheffend. Stand-upcomedian en schaakliefhebber Tex de Wit was ingehuurd om het onderwerp te omlijsten, maar dat was geen gelukkige keuze. Schakers werden er niet wijzer van en niet-schakers zullen alleen  Carlsens nervositeit (omvallende stukken) en een Donald Duck lezende Carlsen zijn bijgebleven!
Ook werd er een filmpje getoond waarin De Wit de wereldkampioen interviewde over de (zojuist beëindigde) WK-match Schaken Carlsen-Karjakin.  Het tweegesprek stond ook weer bol van de onbenulligheden(!); De Wit had het over de 8ste partij, terwijl Carslen het over de 10de partij had!?! 

De laatste vraag van De Wit sloeg echter alles; hij informeerde of Carlsen in Wijk aan Zee (waar het Tata Steel Schaaktoernooi wordt gehouden) zijn vierde toernooizege zou boeken. Een vraag van niks natuurlijk, maar Carlsen bleef beleefd en antwoordde dat hij het hoopte, maar niets kon beloven.
De grapjas (De Wit) boog zich toen naar hem over, met het verzoek de camera te negeren en 'ja' in zijn oor te fluisteren. Carlsen wist zich niet goed raad, maar liep helaas niet boos weg. Jammer, want er zijn grenzen aan wat een mens zich moet laten welgevallen. 

Misschien niet te verwijten . . . 

Nu valt het de media misschien niet helemaal te verwijten, dat de kennis over het dammen dan wel het schaken, niet al te groot is, maar waarom moeten er van die knulligheden uit de kast worden getrokken? Dat doet men bij bekende Nederlandse sporten toch ook niet; men laat bijvoorbeeld Sven Kramer of Daphne Schippers toch ook geen rare capriolen in de studio uithalen, of ze confronteren met onbenulligheden! Dat zou juist de onbekwaamheid van de journalist onderstrepen(!), waarom bij de denksporten dan wel? 
Toch moeten denksporters zelf inzien, dat er een verhaal moet worden verteld, wanneer men wordt gevraagd om in de 'grote' media op te treden. En wat denksporters vooral moeten doen, is zich niet van alles laten welgevallen; word tijdens een live-t.v.-uitzending maar boos, loop maar weg, of zeg juist niets!! Daar wordt later meer over gesproken dan over een sneldamparijtje, dat voor vrijwel niemand een toegevoegde waarde heeft; sterker nog, het ziet er 
knullig uit!  

Zoals de Latijnen het al verwoordden: Animum debes mutare, non caelum . . .
  
PS. Een kijkje nemen bij het Tata Steel Schaaktoernooi in Wijk aan Zee kan nog tot en met 29 januari
EN . . . aanstaande zaterdag 28 januari is er weer het jaarlijkse  Hepie Koelstra-Rapid Damtoernooi in Twijzelerheide (opgeven kan nog via de mail:

woensdag 18 januari 2017

Gentleman...

 Door Tjalling van den Bosch

Al geruime tijd schrijft Piet Bouma regelmatig en zeer lezenswaardig op de KNDB-site over het wel en wee in de internationale damwereld. In één van zijn epistels omschreef hij voormalig Wereld- en (tweevoudig) Europees-damkampioen Guntis Valneris als een 'gentleman-grootmeester'daar kan uw penneleur zich wel in vinden! 

Wanneer we in Nederland (en in de Nederlandse taal) iemand omschrijven als 'een gentleman' dan bedoelen we in principe, dat diegene een welgemanierde, fatsoenlijke man is, die zich niet over zal geven aan minder correcte acties. Met betrekking tot de Let Guntis Valneris lijkt dit te kloppen. Schril is het contrast tussen Valneris en diens landgenoot en voorganger (als wereldkampioen dammen) Andris Andreiko(!), alhoewel die laatste, ten tijde van zijn wereldtitels, nog onder de vlag van de Sovjet Unie uitkwam. Andreiko was iemand die het niet zo nauw nam met de mores van goed  fatsoen en sportiviteit: over Andreiko hebben we het op dit blog al eens uitgebreid gehad (zie hiervoor de twee epistels van 8 en 15 oktober 2014 - Strijkijzer . . . -). 

Riga . . .

Maar goed, laten we eerst maar eens de gentleman-grootmeester 'neerzetten': Guntis Valneris werd geboren op 6 september 1967 in de hoofdstad van Letland, Riga. Hij kwam voor het eerst voor 'in de uitslagen', toen hij zo'n 10 jaar oud was; dat was toen nog 'dammen op de 64-velden' (voor de niet-dammers onder de lezers, dat is 'dammen op het schaakbord'). Op 13-jarige leeftijd werd Valneris in die damvariant Lets kampioen bij de senioren! In hetzelfde jaar won Guntis ook het kampioenschap van de Sovjet Unie tot 18 jaar(!); zijn eeuwige rivaal Alexander Shvartsman liet hij toen o.a. achter zich

Op 15-jarige leeftijd switchte Valneris over naar het internationale spel; zijn eerste trainer 'op de 100-velden' was Emmanuils Merins. Ook op het 'grote bord' was Guntis vrijwel direct een topper, zo werd hij maar liefst driemaal op rij wereldkampioen bij de junioren. In 1985 werd de jonge Guntis al kampioen van Letland (bij de senioren!). 

Auto . . .

In het laatste decennium van de twintisgste eeuw, viel de Sovjet Unie uiteen; op 21 augustus 1991 riep Letland de onafhankelijkheid uit. In 1994 (Den Haag) werd Valneris wereldkampioen in het internationale spel; hij was de eerste Letse wereldkampioen (in welke tak van sport dan ook) sinds de herstelde soevereiniteit. 
De inwoners van Letland waren blij dat ze 'onder het juk van Moskou' vandaan waren en ze waren uitermate trots op de nieuwbakken wereldkampioen. Niet alleen de bevolking was opgetogen; Valneris kreeg als beloning voor zijn prestatie een auto van niemand minder dan de president van Letland (Guntis Ulmanis). 

'Door de jaren heen' ontpopte Valneris zich als een echte toernooitijger; hij deed niet alleen mee aan de toernooien ('over de hele wereld'), nee hij wilde ze ook winnen.  'In his heydays' schreef Guntis veel sterk bezette internationale toernooien op zijn naam; wanneer hij eens een toernooi niet won, dan eindigde hij vaak wel 'op het podium'.
Niet iedereen was onder de indruk van het spel van Valneris; puristen noemden de manier waarop hij de partijen naar zich toe trok vaak "technisch niet fraai"of zelfs "houterig"; dat laatste is natuurlijk een leuke woordspeling. Maar ja, de mores van topsport is winnen . . .(!) en dat deed Valneris op een gegeven ogenblik in zijn carrière aan de lopende band!! 

Echter . . ., de dammer Guntis Valneris heeft ook een minder sterk punt! Na zijn wereldkampioenschap van 1994 (Den Haag) moest de Let zijn verworven titel verdedigen in een match tegen de onttroonde wereldkampioen, de Rus Alexei Chizhov. In 1991 had Valneris al eens een tweekamp gespeeld om de wereldtitel tegen diezelfde Chizhov, nadat hij als tweede was geëindigd tijdens het WK van 1990 (Groningen).
In die match werd de Let vreselijk afgedroogd (10 remises en 6 nederlagen)! Ook tijdens de match waarin Valneris zijn wereldtitel verdedigde kon hij het niet bolwerken (alhoewel die tweekamp aanzienlijk spannender was). Kortom, matches zijn op één of andere manier niet aan Guntis besteed! 

Maar waarom . . .

We vingen dit epistel aan met 'gentleman', dus: Waarom past die uitdrukking zo bij Guntis Valneris? 
Valneris was ooit in het seizoen 1998-1999 teamgenoot van schrijver dezes bij het roemruchte Rinsumageest. Even voor de duidelijkheid(!): Valneris was de kopman van het Friese team, uw penneleur mocht zo nu en dan 'opdraven' als invaller. In die tijd ontstond bij uw penneleur al het idee dat Valneris welgemanierd en hoffelijk was. 
Niet dat Guntis meegaand/gemakkelijk was(!); wanneer 'iets hem niet aanstond' dan liet hij dat wel blijken, dan kon hij ook wel van zich afbijten, zonder daarbij fatsoensnormen te overtreden! 

Misschien is het voorval tijdens 'Salou 2008' wel het mooiste voorbeeld van Valneris zijn fatsoen en sportiviteit. Na 8 (van de 9) ronden ging Valneris aan de leiding van het prestigieuze toernooi aan de Spaanse Costa Dorada. 
Tijdens het verblijf in Salou, deelde Guntis zijn kamer met zijn landgenoot Raimonds Vipulis; dat scheelde Vipulis flink 'in de portemonnee'! De twee Letten trokken ook veel met elkaar op, ze waren vrijwel onafscheidelijk; zag je de één, zag je de ander. Afijn, Guntis was na de voorlaatste ronde dus leider in het toernooi; Martin Dolfing was zijn enig overgebleven concurrent. Dolfing moest in de laatste ronde tegen J.T. Dekker en Valneris moest tegen  (u raadt het al) Vipulis! Ook vanwege het feit dat Vipulis een hogere rating had dan Dekker, leek een triomf voor Valneris in de maak; een overwinning op zijn landgenoot was voldoende! 

Voor mensen die zich Andris Andreiko herinneren, was het op voorhand al duidelijk geweest; Andreiko zou het toernooi hebben gewonnen! Andreiko zou het ongetwijfeld 'op een akkoordje' hebben gegooid met zijn landgenoot ("jij - landgenoot - laat mij winnen en dan compenseer ik je later wel!"). 
Zo niet Guntis Valneris; hij knokte tegen Vipulis voor wat hij waard was en Vipulis knokte voor wat hij waard was! Na 56 zetten berustte Valneris in een puntendeling en kon Dolfing, na zijn zwaarbevochten overwinning op Dekker, de eerste plaats (en een goed gevulde enveloppe) in zijn zak steken! 

Later, na afloop van de prijsuitreiking, zaten Valneris en Vipulis gezellig op het terras te keuvelen; van enige animositeit tussen de twee Letten was absoluut geen sprake! Hoffelijkheid en sportiviteit (sportethiek), daaraan herken je Guntis Valneris;de gentleman-grootmeester!  

woensdag 11 januari 2017

Dé Klassieker...

 Door Tjalling van den Bosch                            

In de sport wordt met 'Dé Klassieker' meestal een wedstrijd bedoeld met een grote uitstraling en een lange traditie.Vooral in de voetbalwereld zijn er prachtige voorbeelden van steeds weer terugkerende confrontaties, welke vaak verder reiken dan alleen maar 'het spelletje'.
Zo spreekt men in Schotland over 'The Old Firm', een confrontatie tussen het katholieke Celtic en het protestante Glasgow Rangers. In Duitsland is de 'Kohlenpott-derby', de strijd tussen de twee grootste teams uit het Ruhrgebied (Schalke 04 en Borussia Dortmond), groots en meeslepend. In Italië is de 'Derby dela Madonnina', tussen AC Milan en Internationale Milan, om 'de eer van de stad', welke vaak hevige emoties losmaakt bij de fans.
In Nederland is de term 'Dé Klassieker' vooral gereserveerd voor de altijd beladen voetbalwedstrijd tussen Ajax (uit de hoofdstad Amsterdam) en Feyenoord (uit de economische hoofdstad Rotterdam). 

In Spanje spreekt men van 'El Clásico' en dan betreft het de voetbalwedstrijd tussen de teams van FC Barcelona en Real Madrid; deze confrontatie is altijd extra beladen vanwege de politieke achtergrond. De club uit Barcelona wordt gezien als symbool van het (Catalaans) nationalisme en Real Madrid als symbool van de centrale (Spaanse) overheid.
Tot tweemaal toe bezocht uw penneleur 'El Clásico' (in Barcelona); beide keren was er de verbazing over zoveel passie en emotie! 

Hetgeen alle klassiekers gemeen hebben, is de enorme aandacht vooraf en de grote schare fans die het op de been brengt; kortom een voetbalhappening ('met alles erop en eraan') voor de ware  liefhebbers. Daarom programmeren de organisatoren een dergelijke krachtmeting ook altijd op een tijdstip dat er verder geen wedstrijden plaatsvinden, zodat zoveel mogelijk voetballiefhebbers (wereldwijd) kunnen genieten van voetbal op het hoogste niveau.  

Onttrokken . . . 

Wat betreft 'Dé Klassieker' is er trouwens één overtreffende trap, welke eigenlijk aan het oog van veel Europese sportliefhebbers wordt onttrokken(!); namelijk El Superclásico . . .. Het is al weer ruim 20 jaar geleden dat schrijver dezes drie weken lang in Argentinië vertoefde; het was een mooie tijd, met heerlijke grote en vooral malse stukken vlees . . .! 

Spreek in Argentinië (bijvoorbeeld in de hoofdstad Buenos Aires) een willekeurige voorbijganger op straat aan over voetbal en je hebt een gesprek.
Man en vrouw, arbeider en intellectueel, iedereen vertelt met vuur over hun passie; voetbal is, naast de tango, een nationale obsessie voor de Argentijnen! Er zijn in het zuid-Amerikaanse land twee clubs die reeds decennialang de toon aangeven, namelijk River Plate en Boca Juniors, beide uit de hoofdstad; meestal gaat het landskampioenschap naar één van de twee.
Per seizoen spelen de teams viermaal tegen elkaar en elke keer lopen de emoties(te) hoog op. In de tijd dat uw penneleur in Argentinië verbleef stond de wedstrijd Boca Juniors- River Plate op het programma; het advies was duidelijk: "Ga er niet naar toe"! Dan weet u het wel (dwarse noorderling); er waren nog kaartjes in omloop en dus zat schrijver dezes op zondag 24 april 1994 in Estadio Alberto J. Armando (beter bekend als: La Bombonera, hetgeen Chocoladedoos betekent). Het was volgens de commentaren achteraf een rustige wedstrijd; de thuisploeg won gedecideerd met 3-0 en er vielen in het veld slechts 3 'rode kaarten' EN op de tribune slechts 50 gewonden!! 

Leuk . . . 

"Leuk zo'n verhaaltje over voetbal, maar wat heeft het met dammen te maken?" Nou ja, u weet waarschijnlijk wel, dat dergelijke mijmeringen bij schrijver dezes vaak leiden naar de damwereld. 
Mede door het komen (en vooral) gaan van sponsoren zijn er in de Nederlandse (dam-)clubcompetitie maar weinig clubs die seizoen in en seizoen uit tot de top behoren. De enige club die zich al decennialang handhaaft op het hoogste niveau (de nationale ereklasse) komt uit Huissen en draagt de naam: Damvereniging VBI. 
Eén opponent als jarenlange, constante bedreiging is er niet; de laatste seizoenen zit Hijken DCT de Huissenaren echter regelmatig dwars.Van een echte klassieker mogen we misschien (nog) niet spreken, maar het is de laatste jaren wel dé wedstrijd (op het hoogste niveau), waarin de belangen groot zijn (de beslissing valt) voor het landskampioenschap! Dit seizoen (2016/2017) staat de confrontatie tussen de beide damgrootmachten gepland op 21 januari, tijdens de 9de ronde van de nationale clubcompetitie. 

Wanneer u, beste lezers (m/v), het bovenstaande zorgvuldig tot u door heeft latendringen, dan begrijpt u de teneur waarschijnlijk wel! 
Kan de wedstrijd tussen de teams uit Hijken en Huissen ook worden losgekoppeld?
Met andere woorden, kan de bewuste wedstrijd ook op een andere dag worden verspeeld (dan gelijktijdig met andere wedstrijden?), zodat veel damliefhebbers 'live' kunnen genieten van 'Dé Dam Klassieker' (in wording?)!!
Dat 'live' betekent tegenwoordig lijfelijk aanwezig zijn, dan wel thuis vanachter de computer. Eigenlijk heeft het eerste de voorkeur en als er ooit eens gewonden vallen onder het publiek, misschien krijgt de damsport dan (in de media) wel het predicaat 'volwassen'.
Laten we het onderwerp maar afsluiten, want het heeft er alle schijn van dat  uw penneleur 'weer begint door te slaan' . . ., alhoewel?
 



maandag 2 januari 2017

Januari...

Door Tjalling van den Bosch

Liefhebbers van cryptogrammen weten het wel: Maand waar u tussen  twee jongens staat . . .?; inderdaad: Januari. 
Deze maand staat (zeker in het noorden van ons land) traditiegetrouw  in het teken van het dammen. Op 7 en 21 januari worden respectievelijk de achtste en negende ronde van de Nationale Clubcompetitie afgewerkt; in de tussenliggende  tijd zijn er enkele mooie toernooien. Iedereen is natuurlijk van harte welkom bij deze toernooien, die ook 'open staan' voor zogenaamde huisdammers (dammers die niet lid zijn van een club!).  Het begint aanstaande donderdag al: 


Huizumer nieuwjaar-sneldamgala 
opgeven bij: S. Nagel (sanagel@planet.nl
aanvang: 19.45 uur (prijsuitreiking rond 23.00 uur)
In: Zalen Tivoli, Huizumerlaan 59, 
te Leeuwarden (8934 BD)

Daarna volgt op:

Sibbele Reekers eendags-damtoernooi 
opgeven bij: O. Reekers (o.reekers@ziggo.nl
aanvang: 10.00 uur (prijsuitreiking rond 16.30 uur
In: MCF De Driuwpolle, Lynbaan 15, 
te Woudsend (8551 NW)

Als afluister van de maand is er dan op:

Hepie Koelstra rapid-damtoernooi 
opgeven bij: H. van Dijk (jw.vandijk@knid.nl
aanvang: 10.00 uur (prijsuitreiking rond 16.30 uur
In; dorpshuis De Jister, Bjirkewei 103A, 
te Twijzelerheide (9287 LC) 

Alle drie bovengenoemde toernooien kennen een lange traditie. Natuurlijk wordt er gestreden om de punten, maar de gezelligheid is voor de meeste deelnemers veel belangrijker. Aarzel dus niet en doe mee.
Overigens zijn er voor de dammers uit de hogere echelons op 14 en 28 januari de halve finales voor de Nederlands Kampioenschappen (m/v). Daar hebben we dan dus mooi geen last van! (en verhoogt onze kansen!).  

Gemakkelijk . . . 

Door de bovenstaande opsomming is uw penneleur snel klaar met het eerste epistel van 2017; dat is natuurlijk ook zo, maar de organisatoren verdienen gewoon extra aandacht (en een grote opkomst!).  Wij beloven u, beste lezers en lezeressen, dat we ons er het komende jaar niet weer zo gemakkelijk vanaf zullen maken. 
Misschien tot donderdagavond in Zalen Tivoli.