donderdag 27 april 2017

Koeien...

 Door Tjalling van den Bosch
                                                       
Vroeger was het totaal onbelangrijk, tegenwoordig is het een fenomeen, waar (stadse) mensen op af komen: 'Koeien voor het eerst in de wei' Men vergaapt zich aan de dartelende, uitzinnige koeien, die na enkele maanden opgehokt te hebben gezeten, in de vroege lente, weer voor het eerst en vol energie de wei in springen! De stram- en stijfheid moeten uit de spieren van de viervoetige melkproducenten; het is een natuurlijke reactie.  

Halverwege hetzelfde jaargetijde (de lente) zie je, wanneer je 'er oog voor hebt', precies hetzelfde bij dammers, wanneer zij het zomer-damseizoen inluiden (dan al? Ja dan al!). Damliefhebbers grijpen eerst 1 januari aan 'om het allemaal beter, dan wel anders, te gaan doen', nadat het de afgelopen maanden toch niet helemaal zo was gelopen als gehoopt. 
Vervolgens is het begin van de damzomer hét punt waarop men een streep zet onder de (traditioneel) tegenvallende resultaten in de wintermaanden. Al dartelend en huppelend begeven damliefhebbers zich binnenkort weer richting Spanje of Thailand om vol energie de damspieren weer soepel te maken. Ook dat is een natuurlijke reactie!

Salou . . . 

Dit jaar is het toernooi aan de Costa Dorada (Gouden Kust) de aftrap van de zomerfestiviteiten; van 21 tot en met 29 mei vindt in Hotel Cala Font te Cap Salou de 20ste editie plaats. Het damtoernooi wordt in dammerskringen simpel weg aangeduid met 'Salou'Opvallend was dat eind december (2016) de deelnemerslijst reeds uitpuilde; het maximum van 140 deelnemers was toen al ruimschoots overschreden! Nadien hebben zich toch nog zo'n 80 dammers opgegeven voor het toernooi; zij staan thans op de reservelijst, klaar om de plaatsen van eventuele 'afzeggers' in te nemen. De organisatie ziet kans om nog 5 borden extra te plaatsen in de speelzaal, waardoor het aantal deelnemers op (maximaal) 150 kan worden gebracht; toch zullen er ongetwijfeld diverse damliefhebbers teleurgesteld moeten worden. 

Thailand . . . 

Van dat soort problemen hebben de organisatoren van het 13de Thailand Open (nog) geen last. Het toernooi in Azië vindt dit jaar voor de 13de maal plaats, en wel van 26 mei tot en met 4 juni
Traditioneel is de plaats van handeling het Jomtien Garden Hotel, te Jomtien (Pattaya).
Veel damliefhebbers verblijven vaak langer in het zuiden van Azië; er worden  dan meestal excursies aan het damtoernooi vast geknoopt, zowel in Thailand, als naar buurlanden Cambodja en Vietnam. 
Voorwaar een prachtige exotische trip. 

Tegenvallend . . . 

Mochten de resultaten van damliefhebbers, in de damzomer, dan toch weer wat (of juist heel erg) tegenvallen, dan is er gelukkig nog een derde punt, waarop men beterschap kan proberen te betrachten, namelijk wanneer het nieuwe damseizoen begint (in de maand september). Traditiegetrouw wordt dan opnieuw al het oude (notatieboekjes, pennen, gelukspoppetjes) weggegooid en nieuw aangeschaft; alles om de damgoden  maar gunstig te stemmen!
Mochten de resultaten dan ook nog niet helemaal 'je dat' zijn, ach, dan dient gelukkig het nieuwe jaar zich al weer bijna aan . . .! 

Veel succes iedereen . . .!


woensdag 19 april 2017

Gedenkwaardige partij

Door Rein van der Pal

Nu Martijn van IJzendoorn in het afgelopen zaterdag geëindigde Nederlands Kampioenschap  zeven van de elf partijen winnend heeft afgesloten, zal de klaagzang over de te hoge remisemarge in het dammen wel weer even verstommen. Het toernooi kende een winstpercentage van niet minder dan 44%, ongekend hoog naar mijn inschatting.

Smaak

Na de fabelachtige score die de debuterende Van IJzendoorn liet aantekenen, horen we op het internet geluiden dat wereldkampioen Roel Boomstra zijn borst nat kan maken. Zulke opmerkingen getuigen niet direct van goede smaak. Roel Boomstra is wereldkampioen geworden door Jan Groenendijk in een match over twaalf partijen op overtuigende wijze te verslaan. Indrukwekkend is de wijze waarop Martijn van IJzendoorn het NK op zijn naam heeft geschreven. Beide prestaties moeten los van elkaar worden gezien. Of Boomstra en Van IJzendoorn elkaar ooit op het allerhoogste niveau –een match om de wereldtitel- zullen treffen, valt niet te voorspellen.
Natuurlijk brengt het dragen van de hoogste dam eer verantwoordlijkheden met zich mee, maar mag Roel even van zijn wereldtitel genieten.

Bijzaken

Vorige week zagen we hoe in het boek Terug naar Hilversum een hoofdstuk werd gewijd aan Jannes van der Wal, vanwege zijn prestaties in het Braziliaanse Sao Paulo 1982.
De schrijver, Kees Jansma bedacht de oneliner Voetbal is de belangrijkste bijzaak in het leven. Helemaal mee eens, al kan dammen daar wat mij betreft in één adem aan worden toegevoegd. Dus voetbal en dammen zijn de belangrijkste bijzaken in het leven. Sinds mijn vroege jeugd zijn beide hobby’s mij dierbaar en ik denk dat daar geen verandering meer in zal komen.


Rob Clerc en Jannes van der Wal (1983)
Sleutelduel

De partij die Jannes van der Wal in het WK 1982 in Sao Paulo tegen Rob Clerc speelde is de meest gedenkwaardige uit zijn carrière. Door een overwinning in dat sleutelduel -Clerc was de voornaamste concurrent en werd uiteindelijk tweede- legde de toen 26-jarige Van der Wal indirect beslag op de wereldtitel.

Het kan geen kwaad het beslissende fragment van deze partij nog eens voor het voetlicht te halen. De manier waarop Van der Wal gebruik maakt van de combinatieve mogelijkheden die zijn stelling biedt, maakt ook bijna 35 jaar na dato nog steeds indruk.


Wit: R. Clerc
Zw.: J. van der Wal

Wit verkeert in grote problemen. Dat de zetten 30.38-32, 30.39-34 en 30.40-34 door eenvoudige combinaties zijn verhinderd is goed te zien. Blijft over:

1. 30.33-28 22x33 31.39x28 13-19! 32.24x22 20-24 33.29x09 08-13 34.09x18 12x41 35.36x47 26x48!

2. 30.31-27 22x31 31.36x27 14-19!! en zwart heeft altijd een combinatie bijvoorbeeld: 32.40-34 19x30 33.34x14 18-22 34.27x09 08-13 35.09x18 13x41 36.14-09 26-31! en zwart gaat het eindspel winnen.
Clerc probeerde nog 30.29-23, maar verloor.


Vlak voor het WK in Brazilië had Van der Wal het sterk bezette toernooi van Kislowodsk gewonnen. Hij verkeerde in de vorm van zijn leven. 
Volgens Bauke Bies was Jannes eind 1982 de sterkste speler die er op de wereld rondliep.

woensdag 12 april 2017

Terug naar Hilversum...

Door Rein van der Pal

Ooit bedacht Kees Jansma de oneliner:
Voetbal is de belangrijkste bijzaak van het leven.
Hij besloot te kiezen voor een carrière in de sportjournalistiek, met voetbal als specialiteit.
'Het boek 'Terug naar Hilversum' begint met het WK voetbal in Engeland (1966) en eindigt precies 50 jaar later met de dood van Johan Cruijff. Wat daar tussen zit is veel, heel veel. Van elk jaar worden twee opmerkelijke gebeurtenissen bij de kop gepakt. Kees Jansma is goed geïnformeerd, zit als journalist overal bovenop en beschikt over uitstekende contacten.
De schrijver kiest steeds zijn eigen (verrassende) invalshoek en geeft vaak informatie uit de eerste hand. In 1974 gaat het wel over het WK voetbal, maar niet over de verloren finale tegen West Duitsland. De bal op de paal van Rob Rensenbrink blijft bij het WK 1978 in Argentinië onbesproken.

Jannes

Wat heeft dit nu met ons prachtige spel op de honderd velden te maken, hoor ik de lezer denken. Welnu, wanneer Jansma bij het jaar 1982 aankomt, verschijnt Jannes van der Wal in beeld. In Sao Paulo is hij wereldkampioen geworden o.a. door Rob Clerc in een rechtstreeks duel te verslaan. Talloze keren hebben ze tegen elkaar gespeeld, maar dit was met afstand de belangrijkste onderlinge partij. Het hoofdstuk krijgt als kop mee: ‘Jannes, de zwijgzame volksheld’.  Gelukkig kiest Jansma duidelijk partij voor Jannes en komt hij tot de (terechte) conclusie dat je keihard moet studeren om wereldkampioen te worden. Bij geen enkele sport word je bij toeval de beste van de wereld.

Tijdens een sportprogramma dat door Jansma werd gepresenteerd wordt Jannes in zijn uppie achter een dambord geplaatst en blijft daar, terwijl de gesprekken met anders sporters worden gevoerd, op de achtergrond een uurtje zitten. Jansma  schaamt zich er (achteraf) voor dat Van der Wal door de media wordt leeggezogen en dat hij daaraan heeft meegewerkt.

"Jannes van der Wal is een intelligente sportman. Maar hij verdient van ons, van de media, wel een tikkeltje bescherming. Hij mag geen nationale melkkoe worden".

Bij het lezen van het boek deed het me oprecht goed dat de schrijver een hoofdstukje inruimde voor onze held en zijn prestaties op waarde wist te schatten.

Groten der aarde

Jansma ontmoet de groten der aarde zoals Nelson Mandela en Mohammed Ali. Honderden (legendarische) topsporters komen langs. Van Abe Lenstra tot Bettine Vriesekoop en van Gerrie Kneteman tot Bart Veldkamp. Ook staat de schrijver uitgebreid stil bij zijn eerste stappen in de journalistiek en de concurrentiestrijd op de redactie van Studio Sport. Het boek gaat niet alleen maar over sport. Enkele hoofdstukken worden gewijd aan de politiek (DDR) en aan het familieleven van de schrijver.

Opportunistisch

Een tikkeltje opportunistisch is Kees Jansma wel. Studio Sport is zijn leven. Toch kiest hij voor het grote geld bij concurrent Sport 7. En hij maakt de overstap van journalist naar perschef bij het Nederlands Elftal. In die rol kan hij de spelers beschermen tegen opdringerige journalisten! Hij dweept met de succesvolle coach Louis van Gaal, die zichzelf in de media voortdurend als een hork presenteert.

Kees Jansma sleurt de lezer mee door 50 jaar sportgeschiedenis, in puntige hoofdstukjes met een kwinkslag hier en een knipoog daar. Je voelt als lezer dat hij plezier heeft in het schrijven. Het boek kan probleemloos mee in de nominatie voor Sportboek van het Jaar.



donderdag 6 april 2017

Jannes...(7)

Door Tjalling van den Bosch

In de vorige epistels heb ik Jannes van der Wal proberen neer te zetten als een aanzienlijk normaler mens, dan hetgeen de meeste Nederlanders altijd maar weer van hem menen te weten. Ik erger me al lange tijd aan het feit, dat Jannes altijd maar weer voor rare snoeshaan wordt versleten. Er doen verhalen over hem de ronde, die helemaal niet waar zijn, dan wel veel te sterk zijn aangedikt. 

Het Nederlandse journaille heeft er 'een handje van' om alle rare verhalen (die de ronde doen over Jannes) op één hoop te vegen en dat mondt uit in een verhaal over een halve (dan wel hele) gek! Zelfs zijn familie en vrienden worden op één of andere manier wel een opmerking in die (negatieve) richting ontlokt; meestal wordt alles, dat deze mensen positief over Jannes hebben te melden, niet eens gebruikt! Daardoor krijg je snel een verkeerd beeld van Jannes.
Ik ben natuurlijk niet blind voor alle strapatsen, die hij uithaalde, maar door alleen maar die negatieve verhalen te laten horen, doet men geen recht aan de mens Jannes van der Wal. Daarom schrijf ik het, beste lezers en lezeressen, maar eens heel duidelijk op: Jannes van der Wal was absoluut niet gek! 

Zelf ook schuldig . . . 

Jannes was er deels ook zelf schuldig aan, dat juist die opvallende kant van hem, ons altijd maar weer wordt voorgeschoteld. Hij ontdekte op een gegeven moment dat 'de nationale clown zijn', financieel het nodige opleverde; veel meer dan dat hij ooit bij elkaar zou kunnen dammen! Daarom bleef Jannes vaak ook heel bewust 'dat grappige mannetje' uithangen! 

Vriendin . . . 

Het mooiste voorbeeld van 'de gewone Jannes', kwam misschien wel uit de mond van één zijn vriendinnen: Karlijn Stoffels. In de film Jannes, van Rein Hazewinkel (en uitgezonden door de N.P.S.), vertelde Karlijn over de eerste keer, dat ze met Jannes een tijdje in Fryslân verbleef; ze was gewend om met Jannes uit te gaan in (de stad) Groningen: 
"In Fryslân was Jannes totaal iemand anders.  In de stad (Groningen) ging Jannes alvast gek doen, omdat mensen dat van hem verwachtten. Toen in Fryslân, realiseerde ik me (Karlijn Stoffels dus), dat het wel eens aan de mensen om hem heen kon liggen. In Fryslân deden mensen volkomen normaal tegen hem en viel er aan Jannes totaal niets meer te beleven."    

Iemand neerzetten . . . 

Zeker in Nederland mogen we iemand graag 'neerzetten'! Hij/zij is zo en dus wordt diegene in het overeenkomstige 'hokje' geplaatst en daar komt men niet meer zo gemakkelijk uit! Het is een zwart/wit-gedachte; voor grijstinten (dat iemand ook weleens anders kan zijn) is totaal geen ruimte! 
Jarenlang was het wegzetten van Jannes in het hokje 'rare snoeshaan (en erger)' mij dus een doorn in het oog. 
Ik hoop dat men (journalisten, maar ook 'de mensen') in de toekomst ook Jannes eens 'door een andere bril' willen bekijken. Jannes als iemand, die ook gewone menselijke trekken had; beter gezegd, Jannes van der Wal neerzetten als een normaal mens!! Jannes was intelligent, had humor, was adrem en was zich wel degelijk bewust van de wereld om zich heen; hij kon genieten van muziek en 
uitgaan. Dus zo abnormaal was hij niet. 

De Kannibaal . . . 

De Belg Eddy Merckx wordt gezien als de grootste wielrenner aller tijden; door zijn ongekende palmares kreeg hij de bijnaam De Kannibaal. Merckx was op zijn best, wanneer hij zijn sport beoefende; met alle zaken die er 'bij' kwamen, had hij (net als Jannes) moeite. 
In het boek Eddy Merckx - De Mens achter de Kannibaal, zegt één van de journalisten die 'dicht bij Merckx stond': "Eddy had er geen idee van hoe hij zich na zijn eerste grote succes moest gedragen. Hij was overdonderd. Hij begreep niet waarom hij moest antwoorden op de meest diverse vragen. Hij wilde wel een goed gesprek, maar kwam er nooit toe. Zijn opvoeding had hem geleerd te doen wat zijn omgeving vroeg. Maar zijn natuur was daar niet op ingesteld. Hij kon zich verbaal niet goed uit de slag trekken, hij las niet erg veel, hij gebruikte weinig woorden om zichzelf uit te drukken. Bovendien volgde hij de media niet erg goed". 
Tijdens het lezen van deze passage moest ik denken aan Jannes van der Wal; veel overeenkomsten tussen de beste wielrenner aller tijden en de bekendste dammer aller tijden (zeker bij niet-dammers)! 
Eddy Merckx wordt nog altijd als een Grand Seigneur weggezet en Jannes vander Wal als een . . .??     

Coda . . . (om maar even een muziekterm te gebruiken)

Zeven weken lang heb ik u vermaakt (dan wel verveeld) met de mens Jannes van der Wal, met als doel om hem eens op een andere manier 'neer te zetten'. Ik weet dat het allemaal wel wat compacter had gekund; ik weet dat ik regelmatig te lang heb doorgezaagd, maar het was mijn manier, om het beeld van Jannes (sinds 'Mies 1982'), te doorbreken! Zeven epistels lang een andere kijk 'op Jannes', ten opzichte van 35 jaar die andere Jannes!
Laatst hing er in De Arena te Amsterdam een spandoek vanwege het overlijden van Piet Keijzer:  'Herinneringen verbinden wat het oog niet meer ziet.' 

Laat de herinnering aan Jannes van der Wal niet eenzijdig zijn! 

Einde 
  
PS.: Vlak voordat de Andere Tijden Sport-documentaire over Jannes werd uitgezonden, bracht Benjamin Ree zijn documentaire Magnus uit, over het moeizame pad, dat schaakgrootmeester (Noor) Magnus Carlsen aflegde naar zijn eerste Wereldtitel Schaken. Vooral in het begin van de documentaire, waarin Magnus al op zeer jonge leeftijd wordt gevolgd, kwamen bij mij herinneringen aan Jannes naar boven. De documentaire over Carlsen duurt bijna 1½ uur en is absoluut een aanrader.   
Nu echt, over en uit . . ..