donderdag 28 december 2017

Rijp voor...

Door Tjalling van den Bosch

Het jaar 2017 is bijna afgeleefd: 'rijp voor de slacht', lang leve 2018!
Volgende week donderdagavond (4-1-2018) is er het traditionele 
snel-dam-gala van DamClub Huizum. 
Het zal even wennen zijn, maar dit jaar (voor het eerst in ruim 70 jaar) 
niet meer in de zo vertrouwde Zalen Tivoli, maar in dorpshuis 
Ien en Mien (Bourren 13A) te Goutum (aanwezig: 19.45 uur). 
Deelname staat open voor iedereen; opgeven via: sanagel@planet.nl 

2017 . . . 

Maar goed, wat was 2017 voor dam-jaar?
De gevolgen van de match om de wereldtitel tussen Boomstra en Groenendijk 
zorgde er eind 2016 voor, dat de edele damsport een tijdje positief 'in beeld'
stond.
De diverse media sprongen er toentertijd goed op in en wij (dammers) konden
ongelovigen (niet-dammers) verbaal duidelijk maken dat de damsport best wel 
leuk was. 
Helaas ebde de aandacht ook weer snel weg. 
Gelukkig was er dit jaar een prachtig Nederlands Kampioenschap Algemeen 
(op Urk), maar in die tijd waren er ook andere grote sportevenementen die 
de meeste aandacht van het journaille opslokte. 

Het Wereldkampioenschap Algemeen 2017 (Tallinn) was eigenlijk een absurd 
treffen, waarin niet de gehele internationale elite (GMI's) elkaar trof! 
Toppers, zoals Boomstra en Groenendijk, sneuvelden reeds in de voorrondes en
juist voormalige wereldkampioenen als Shvartsman en Valneris, die niet mee 
mochten doen aan het WK 2015 (Emmen), eisten een plek op het podium op 
(wat heet? Shvartsman werd zelfs de nieuwe wereldkampioen!).  
Mensen die graag ter plaatse (in Tallinn) het WK 2017 wilden volgen, kregen 
te maken met 'de koude kant' van de Estse organisatoren en toezichthouder 
(en dus mede verantwoordelijk) de internationale dambond (F.M.J.D.). 
Mede door het pittige speelschema (slechts 1 rustdag en vaak twee partijen op 
1 dag!) waren er helaas veel salonremises; daar valt niets aan te doen (geef de 
grootmeesters eens ongelijk), wat voor regeltjes men ook bedenkt! 
Kortom, het WK Algemeen 2017, werd geen voorbeeld van wat het dammen zo 
mooi maakt; publicitair was het geen succes (misschien maar goed ook!).

Het WK 2017 voor vrouwen werd tegelijkertijd met het WK Algemeen (ook in Tallinn) afgewerkt; zij werkten wel een normaal toernooi (Round Robin) af, met de nodige rustdagen!). 
De Nederlandse vrouwen deden het lange tijd goed, maar ze moesten de titel laten aan de voor Letland uitkomende Zoja Golubeva, die blijkbaar nieuwe inspiratie had gevonden, nadat ze eerder te kennen had gegeven een match om de wereldtitel (in 2016 - tegen de Poolse Sadowska) aan zich voorbij te laten gaan!  Vreemd was natuurlijk dat topspeelsters als Nogovitsyna en Motrichko niet meededen  (niet volgens de regels gekwalificeerd? - nou ja, dan is het goed mis met die regels! -
net als bij de heren in 2015 -). Alles bij elkaar mogen we stellen dat de twee WK's in Tallinn geen geweldige promotie hebben opgeleverd voor de door ons zo gekoesterde damsport. 

Het IMSA-toernooi in China heeft het in zich om een prestigieus toernooi te worden, maar gezien de manier waarop men zich hiervoor kan plaatsen (Open toernooien met zogenaamde sterren) is het eigenlijk ook weer te gekunsteld. Via toernooien met een normaal speeltempo kwalificeert men zich, maar het toernooi in China kent alleen maar partijen met een versneld tempo! Door dat 'snelle dammen' (rapid, blitz en super-blitz) zijn de partijen vaak niet om aan te gluren (uitzonderingen daargelaten) en ook omdat er geen Nederlandse afvaardiging was, ging ook dit evenement (zeker in ons land) uit als een nachtkaars, jammer! Nee, ondanks het goede gesternte is 2017 voor de promotie van de damsport geen succes geworden. 

2018 . . . 

Wat heeft het nieuwe jaar voor het dammen in petto?
Ten eerste staat er een match om de wereldtitel op de rol tussen (de 'oude' 
wereldkampioen) Boomstra en (de huidige titeldrager) Shvartsman. 
Er is nog geen informatie over deze tweekamp naar buiten gekomen, anders dan
dat de match voor 1/3 in Rusland wordt gehouden en voor 2/3 in Nederland (volgens de site van de internationale dambond).  

Het NK voor vrouwen staat van 19 tot en met 24 maart op het programma (naar we
aannemen in het Zeeuwse Zoutelande) en het NK Algemeen is toegewezen aan 
Harlingen (Friesland - van 4 tot en met 14 april -). 

Voor de dam-liefhebbers is er in 2018 natuurlijk weer keus te over; de traditionele zomertoernooien staan vrijwel allemaal weer op het programma en er wordt een (waarschijnlijk prachtig) nieuw hoofdstuk aan toegevoegd! 
Onder auspiciën van Stichting Aanzet wordt van 18 tot en met 24 juni het Flevoland Open te Ens georganiseerd; het toernooi wordt direct met maar liefst drie sterren gedoteerd (door de F.M.J.D.)!! 
Eerdere evenementen van Stichting Aanzet hadden altijd een bepaalde charme en 
grandeur; we zijn benieuwd (adel verplicht!). 
Hopelijk wordt 2018 wel een fantastich dam-jaar. 

Ook namens uw blogmanager, wenst uw penneleur u in ieder geval een:  
                                               Gelukkig nieuwjaar  . . ..

donderdag 21 december 2017

Dammende kunstschilder

Door Rein van der Pal

In het begin van de jaren ’70 bezocht ik de jeugdafdeling van de damclub in Oranjewoud. Dit dorp met haar koninklijke bos ligt ten oosten van Heerenveen en bestaat uit een verzameling voormalige landgoederen met lanen, parken met royale eiken en beuken en een handjevol overgebleven landhuizen. De naam is te danken aan het verblijf van Albertine Agnes, prinses van Oranje en weduwe van de Friese stadhouder Willem Frederik. Ze stichtte er in 1676 een zomerverblijf.
Iedere maandagmiddag kon je tussen half vijf en half zes terecht op de damclub in café Oord. De contributie bedroeg 0,25 cent per keer, wat later is verhoogd naar 50 cent. Jeugdleider Durk Wisman hield de financiële administratie bij op de achterkant van een sigarendoos en stelde de paring vast. Op voorgedrukte kleine witte briefjes was te lezen wie tegen wie moest. Voordat iedereen goed en wel was ingedeeld, hadden de eersten hun partij alweer beëindigd en moest er een nieuwe paring tot stand worden gebracht.
De broers Koos en Leo van Althuis waren ook lid van de jeugdclub. Ze vertelden wel eens over hun vader, Willem van Althuis, die een (bekende) kunstschilder was. Mij interesseerden die verhalen nauwelijks, ik kwam om te dammen…
Monografie

Nu, ruim veertig  jaar later, is er over de vader van mijn toenmalige clubgenoten een prachtige monografie verschenen met de titel Willem van Althuis – Achter de horizon. Susanne van den Berg vertelt het levensverhaal van de op Hatzum bij Dronrijp geboren boerenzoon. Door de talrijke illustraties zien we ook de ontwikkeling die schilder doormaakt. Waarschijnlijk zou ik aan dit boek geen aandacht hebben besteed, wanneer Van Althuis niet had gedamd. Op bladzijde 11 lezen we:
"Zo speelde hij niet onverdienstelijk op de accordeon, hield hij van schaatsen en voetballen en was hij lid van de plaatselijke damvereniging". (Dronrijp)
En iets verder op bladzijde 16 staat: 
"In de zomer maakte je lange dagen en verdiende je goed, 's winters was ik werkloos en actief in de damclub. Ik heb met dammen verschillende prijzen gewonnen". 
In een voetnoot wordt vermeld dat die prijzen werden gewonnen met het Fries dammen, maar een kniesoor die daarover valt. 

Van figuratief naar abstract

Pas rond zijn veertigste levensjaar begon Van Althuis serieus te schilderen. Aanvankelijk kende hij veel teleurstelling door-naar eigen zeggen- een gebrek aan techniek. Ook was hij nooit tevreden over zijn werk. In zijn eerste schilderijen werden mensfiguren gereduceerd tot silhouetten, maar als snel zou hij de menselijke aanwezigheid volledig uit zijn doeken verbannen. Ditzelfde gold voor de wolken, weg ermee. Geleidelijk maakte hij de overstap van figuratief naar abstract.
Kleur, licht en ruimte werden de hoofdthema’s van zijn werk. Hij zocht naar de essentie van de dingen en liet steeds meer weg. Alles moest zo simpel mogelijk worden weergegeven om stemming en sfeer te creëren. Van Althuis werkte veel vanuit het grijs. Het mengen van kleuren om het juiste palet samen te stellen kostte soms wel twee dagen. Kleurovergang is in het werk van Willem van Althuis zo geleidelijk, dat deze bijna niet waarneembaar is.
Tom Mercuur, de vroegere directeur/conservator van museum Belvedère, heeft het werk van Van Althuis vanaf het begin gepromoot. Met zijn scherpe oog voor kunst, was hij ook de eerste die twee schilderijtjes kocht. Onlangs bracht Museum Belvedère voor de tweede maal in haar bestaan een overzichtstentoonstelling van de in 2005 overleden kunstenaar, die woonde op een steenworp afstand van het museum.
Compleet werk

Susanne van den Berg heeft de (dammende) kunstenaar nooit in levende lijve ontmoet. Wel heeft ze alle mogelijke bronnen, waaronder vrouw en kinderen van de schilder, geraadpleegd voor het schrijven van dit boek. Dit heeft geresulteerd in een compleet werk, waarvan het lezen en het bekijken van de schilderijen een groot vermaak is. Achter in het boek zit een DVD met drie televisiedocumentaires over Van Althuis. In de eerste documentaire (1976) zien we een verlegen en weinig spraakzame man, die aarzelend zijn werk laat zien. In de documentaire van 1996 drukt de schilder zich in het Fries uit. Hij heeft zichtbaar meer uitstraling en zelfvertrouwen, al blijft hij bescheiden tot op het bot.
De opgave is opnieuw van A. Kowrizjkin. 
Hij wordt opgedragen aan Koos en Leo van Althuis.
Wit begint en wint.

Oplossing probleem van vorige week:
1.47-41 36x47    5.28-22 17x28
2.36-31 47x18    6.26x10 15x04
3.40-34 29x49    7.33x13  27x09
4.38-33 49x27    8.25x03!!

donderdag 14 december 2017

Foppe heeft gedamd...

Door Rein van der Pal

Dammen en voetbal zijn twee sporten die op het eerste oog weinig met elkaar gemeen hebben. Maar schijn bedriegt. Net als dammen is voetbal een denksport. En ook hier moet je vooruit denken; een toekomstige situatie goed inschatten. Liefst een stapje verder kijken dan je tegenstander. Bij beide sporten is de strategie in de loop der jaren steeds belangrijker geworden.  

Goede dammers zijn ook vaak goede voetballers. Als Ton Sijbrands zijn voetbalcarrière had doorgezet was Sjaak Swart nooit op de rechtsbuiten positie in de hoofdmacht van Ajax beland. In dat geval zou Ton nu op maandagavond nog een balletje hebben getrapt bij de veteranen van AFC. Wat een geluk dat het zover niet is gekomen. Ton Sijbrands heeft een dambibliotheek bij elkaar geschreven en is de grote cultuurdrager van de damsport.
Er zijn meer voorbeelden. De jonge Anatoli Gantwarg was een talentvol voetballer en een begenadigd dammer. Al vroeg in zijn leven moest hij een keuze maken tussen beide denksporten. Gelukkig heeft hij voor het spel op de honderd velden gekozen. Dat leverde de Geweldenaar uit Minsk vier wereldtitels op en ons als liefhebbers een grote hoeveelheid prachtige partijen, waar we ons tot in lengte van dagen aan kunnen laven.

Dammende voetballers

Andersom komt trouwens ook voor; goede voetballers die ook blijken te kunnen dammen. Arjen Robben –sinds kort gestopt bij het Nederlands Elftal-  was kampioen dammen op zijn basisschool in Bedum. Een ander voorbeeld is de uit het Friese Haagje afkomstige Abe Lenstra. Hij was onnavolgbaar als speler van sc Heerenveen en het Nederlands Elftal, maar zat ook gewoon aan het eerste bord van de plaatselijke damclub. Dat hij buitengewoon nukkig kon zijn en na een verkeerde dieptepass van een teamgenoot de handen demonstratief ten hemel hief en nog veertig meter doorliep, valt buiten het kader van dit stukje. Het Friese voetbalgenie was getrouwd met de zus van mijn vroegere dam mentor Durk Wisman, maar ook dit terzijde. 

Biografie

Foppe de Haan was een bovengemiddelde amateurvoetballer. De gevierde voetbaltrainer zou ik in dit rijtje niet hebben genoemd wanneer er niet onlangs over hem een biografie was verschenen van de hand van Menno Haanstra, waarin ook Foppe’s voorzichtige schreden op het dambord worden genoemd. Op bladzijde vierentwintig van dit boek lezen we:

"Heit en mem zorgen voor een warm thuis. Vooral in de winter worden er veel spelletjes gedaan: dammen, vlooienspel en kaarten".
Hieruit blijkt dus dat Foppe in zijn jonge jaren heeft gedamd.
Het gezin De Haan had het niet breed en Foppe en zijn oudere zus groeiden op onder sobere omstandigheden. Geen waterleiding, geen elektriciteit en geen gas; er moest zuinig worden geleefd. Tegen een hongerloontje stonden de arbeiders, waaronder vader Reinder, zestien uur per dag aan de turfschep. Een schoolvriend van de jonge Foppe woonde in een vochtige plaggenhut waar je niet eens rechtop kon staan. De vroegtijdige dood van zijn depressieve moeder, die zelfmoord pleegde, droeg evenmin bij aan een onbekommerde jeugd.

Mooi mens

Een mooie karaktereigenschap van de man die dit jaar nog betrokken was bij het Europees Kampioenschap van de Nederlandse Vrouwen, is dat hij zijn afkomst nooit heeft verloochend en ondanks alle successen bescheiden is gebleven. Foppe is niet iemand die de achterban naar de mond praat, noch zal hij een gelikte mediatraining volgen om de pers te woord staat. Nee, Foppe is authentiek, ingetogen en een beetje ongemakkelijk met een rol in de schijnwerpers. Als luxe permitteert hij zich slechts een stacaravan op Ameland

In chronologische volgorde houdt Haanstra de carrière van Foppe de Haan tegen het licht. Boeiend wordt het wanneer de gevierde voetbaltrainer in gesprek gaat met Dirk Scheringa, de voorzitter van AZ. De Haan kan zo’n beetje een blanco cheque tekenen bij de Alkmaarse club, maar weigert uiteindelijk toch in zee te gaan met de gevallen bankier. De vergelijking met Abe Lenstra, die hetzelfde aanbod kreeg bij het Italiaanse Fiorentina is treffend.
Hoewel we met een fanatieke prestatietrainer van doen hebben, is het resultaat niet altijd heilig. Foppe is heel duidelijk in wat hij wil. Het gaat hem bovenal om goed voetbal. Eén drijfveer is dominant aan alle andere, hij wil spelers beter maken.
“Ik ben allergisch voor dingen die geen zin hebben en ook voor doelloos herhalen. Als je altijd hetzelfde doet, krijg je ook altijd hetzelfde resultaat. Na een tijdje ga je zelfs achteruit”
Menno Haanstra heeft er een vlot leesbaar boek van gemaakt. Dit levensverhaal over Foppe is niet alleen geschikt voor voetballiefhebbers, maar ook voor dammers.

De opgave wordt opgedragen aan Foppe de Haan.
Het is voor hem nog niet te laat de damsport weer op te pakken.
Wit begint en wint.
Auteur is A. Kowrizjkin.


donderdag 7 december 2017

Sijbrands versus Carlsen...

Door Tjalling van den Bosch

Inderdaad: Breaking News . . .; nog dit jaar(!), zal er een tweekamp
plaats vinden, in het edele damspel, tussen de dammer Ton Sijbrands
en de schaker Magnus Carlsen! 
Een (dam-)match over maximaal 12 ronden moet uitmaken wie als
winnaar te voorschijn komt uit The Biggest Fight in Mind Sport History! 
Zo'n pompeuze titel kan alleen maar betekenen dat de tweekamp 
gaat plaatsvinden in de Verenigde Staten van Noord Amerika; dat klopt, 
namelijk in The T-Mobile Arena in Paradise, Nevada. 

De bijna 68-jarige Nederlander Ton Sijbrands onderbreekt, als voormalig 
wereldkampioen dammen, zijn (dam-)pensioen om de degens (in het edele 
damspel) te kruisen met de huidige wereldkampioen schaken, de net 27 jaar 
geworden, Magnus Carlsen uit Noorwegen.
De match staat geheel in het teken van de gedachtengoed van de
Amerikaanse President Donald Du . ., uuuuh, Trump: Money!! 
Het totale prijzengeld bedraagt maar liefst 25.000.000 US Dollar; 14.000.000 
US Dollar voor de winnaar en voor de verliezer dus nog altijd het lieve sommetje
van 11.000.000 US Dollar! 
Om live aanwezig te zijn in The T-Mobile Arena in Paradise, Nevada moet men 
tussen de 600 en 1.500 US Dollar neertellen; de duurste kaarten worden 
ongetwijfeld allemaal opgeëist door sponsors! 
Om de partijen via internet te volgen moet een bedrag van 90 US Dollar worden 
neergeteld; voor de duidelijkheid 90 US Dollar per dag!! 
De match wordt nu al schertsend The Money Fight genoemd(!); de Volkskrant 
weet te melden dat het hele spektakel ruw weg zo'n 120.000.000 US Dollar gaat
opbrengen! 

Nee, beste mensen . . . 

U wordt inderdaad in het ootje genomen; uw penneleur liet zijn fantasie de vrije 
loop toen hij, alweer zo'n 4 maanden geleden, het nieuws ontving dat een 
oud-wereldkampioen boksen, Floyd Mayweather jr. uit de Verenigde Staten, het 
zou gaan opnemen tegen de Ier Conor McGregor, wereldkampioen in de
mix martial arts (MMA). 
The biggest fight in Combat Sports History, vond inderdaad plaats in The T-Mobile 
Arena in Paradise, Nevada en wel op 27 augustus van dit jaar. 
Het betrof een boks-match; de winnaar kreeg het lieve sommetje van 120.000.000 
US Dollar en de verliezer nog altijd zo'n 100.000.000 US Dollar. 
Het zal u niet bevreemden dat de bokser (Mayweather) er met de grootste poet 
vandoor ging; de wereldkampioen MMA (McGregor) was natuurlijk kansloos,
alhoewel de heren er wel een hele show van maakten. 
Volgens de Volkskrant bracht de hele happening zo'n 600.000.000 US Dollar in
het laatje van de organisatoren! 

Nee, dat soort bedragen zijn niet voor dammers, noch voor schakers, weggelegd. 
In onze geliefde damsport zijn bedragen met zes nullen (vóór de komma!) sowieso
niet aan de orde en voor schakers spelen dat soort bedragen alleen maar bij de
finale van een cyclus om het wereldkampioenschap een rol! 
Het is algemeen bekend dat er in de schaakwereld nogal wat meer geld omgaat 
dan in het dammen; op zoek naar sensationele bedragen, in wat voor denksport 
dan ook, kwam ik uit bij Het Duurste Vluggertje Aller Tijden!! 

Omstreden . . . 

De zeer omstreden voorzitter van de internationale schaakbond (FIDE), de president van de Russische deelrepubliek Kalmukkië, Kirsan Ilyumzhinov, zwaaide bij zijn aantreden als FIDE-president met grof geld. 
Zo werd op zijn initiatief, eind december 1997, in Groningen, een schaaktoernooi 
georganiseerd, waarvan de winnaar de wereldkampioen schaken, de Rus Anatoli Karpov, mocht uitdagen voor een match om de wereldtitel schaken. 
Ik zal u het verloop van de wedstrijd besparen, maar het kwam er uiteindelijk 
op neer dat twee schakers, de uit India afkomstige  Vishwanathan Anand en de 
Engelsman Michael Adams, in een vluggertje moesten uitmaken wie de 
zittende wereldkampioen mocht uitdagen. 
Het verschil tussen winnen en verliezen (van het vluggertje) bedroeg maar liefst
384.000 US Dollar én de winnaar mocht vervolgens aantreden tegen Karpov, waarvoor ook nog eens een prijzenpot van 2.300.000 US Dollar klaar lag!
Vishy Anand werd uiteindelijk de winnaar; na afloop zei hij: "Op een gegeven 
moment is het nuttig om het geld te vergeten . . ."! 

Tijd voor muziek; uit de musical Cabaret: Money makes the world go round . . .!

Oplossing probleem Kowrizjkin:
1...10-15 2.20x09 15-20 3.25x14 05-10 4.14x05 01-07!! 5.05x32 27x47 6.16x18 7.47x03!! Z+