Dammen in Franeker...

I Door Tjalling van den Bosch

De site Frisian Draugths, met als ondertitel the chessgame of draugths, laat ons weten dat men, net als vorig, weer een groot internationaal damtoernooi in Franeker organiseert; voor de duidelijkheid in de Friese damvariant. Op de deelnemerslijst van de International Group prijken de namen van onder andere 'onze': Shvartsman, Valneris, Amrillaev, Jansen (Hans), Borghetti, N'Diaye (Macodou) en vele andere. Ook is er een groep van specialisten in het Fryske spul, met daarin louter Grutmasters.

Het wordt wederom een opzienbarend toernooi, met de opening op 24 maart aanstaande te Franeker (in de Bogt fan Gune, de oudste studentensociëteit van Nederland). Er worden ronden gespeeld in het prachtige stadhuis van Franeker, alsmede op tallships (de Antiqua en de Elisabeth). Deze zeegaande driemasters blijven overigens 'liggen' aan de Zuiderkade te Franeker, dus u kunt deze tegelijkertijd bezichtigen.  Overigens bevinden alle activiteiten en bezienswaardigheden zich in een straal van nog geen 400 meter.

Er zijn naast het toernooi ook diverse activiteiten, zoals een eindspeltoernooi en een presentatie over dammen in het algemeen, met onder andere Wim van Mourik.

Syb van der Ploeg (zanger van de Kast) verzorgt het entertainment. Dankzij een geslaagde zoektocht naar sponsors kan men opnieuw groots 'uitpakken'.

Mocht u interesse hebben voor dit toernooi ga dan naar de site. Overigens is Franeker sowieso een bezoekje waard; alleen al vanwege het minstens zo indrukwekkende Planetarium van Eise Eisinga (tegenover het stadhuis). Deze Eisinga leefde van 1744 tot 1828 en maakte het planetarium (het oudste nog werkende van de wereld) met zijn eigen handen(!), hij wilde ermee aantonen dat de toen heersende angst (dat planeten op elkaar zouden botsen) totale onzin was. 

Eerder . . .

Ik heb al eens eerder over het toernooi geschreven (zie epistel van april 2014 - In de war . . .- en mei 2014 -Afgebroken . . .-) en probeerde u toen duidelijk te maken dat het een prachtig evenement was (en is), maar dat de Friese damvariant niet te vergelijken is met onze variant op de 100 ruiten.

In voorgaande edities van het toernooi lieten diverse toppers uit onze sport zich (zeer) positief uit over het uitstapje naar Franeker en de Friese damvariant.

Ik meen dat het Anatoli Gantvarg was, die het Friese dammen omschreef als: "Het schaken onder het dammen". Ook onze huidige wereldkampioen (Alexander Georgiev) wil graag terugkeren naar Franeker, maar dit jaar doet hij niet mee vanwege de tweekamp tegen Jean Marc Ndjofang(!). 

Op de Engelstalige site (Frisian draughts) lezen we dat het Fryske spul al meer dan 400 jaar oud is en dat onze damvariant daaruit voortvloeide. De Fransen krijgen de eer dat zij 'hun 64-velden dammen' hebben gecombineerd met het Friese dammen. Ook lezen we op de site dat het de bedoeling is om in 2018 het eerste official World Championship Frisian Draughts te organiseren; vandaar dat men druk aan de weg timmert met het jaarlijks terugkerende Grutmastertoernoai te Franeker. Ook dit jaar slingert men live de partijen de digitale snelweg op en weet men de traditionele media (radio, televisie en kranten) te interesseren voor een bezoekje aan het toernooi.

Dus, als u het toernooi eens wilt bezoeken, alsmede de mooie stad, kom dan (van 24 t.e.m. 28 maart) langs in Franeker. Iedereen die daadwerkelijk eens achter het Friese dambord wil plaatsnemen, raad ik aan om op de slotdag van het toernooi mee te doen aan het eindspel-toernooi. U speelt dan 5 (schijven) tegen 5 (wit schijven op 50 t.e.m. 46 en zwart 5 t.e.m. 1) met de spelregels Frysk damjen.

Moeilijk . . .

De Friese damvariant is moeilijk voor de beoefenaars van het internationale spel; ik heb het genoegen gehad om tijdens mijn uitstapje naar Frysk damjen  (met wit) in de (Friese) 'Haarlemmer' te mogen trappen. Ik volgde het goede bedoelde advies op, om vooral naar 'de kanten' te spelen, dus:  31-26  (20-25) 37-31 (14-20)  41-37 ??, en nu (17-21)  26x17  (12x41) . . . Schijfverlies dus, als men nu denkt (zoals ik in eerste instantie) dat je de zwarte indringer op veld 41 straks wel terugwint, dan heb je het mis, want op bijvoorbeeld 37-31 volgt (41x21) . . .

Een heuse (Friese) Grutmaster probeerde mij het spel eens duidelijk te maken tijdens een onderling 'duel'; geheel tegen het advies van mijn tegenstander in dacht ik zelf de remise te kunnen forceren; in de onderstaande stand dacht ik (met wit) 'het voor elkaar' (remise) te hebben.

Mijn tegenstander, die mijn voorgaande actie hoofdschuddend had gadegeslagen, vervolgde nu met (41-46): oeps, ik mag nu niet 8-2 (of 8-3) spelen, want dan slaat zwart over schijf 14 (via veld 5) zowel de schijf als mijn dam weg! Dus werd ik gedwongen om  14-9  te spelen; de Grutmaster vervolgde nu met  (46-5) en toen realiseerde ik me dat ik kon opgeven, want dam halen wordt (horizontaal)teniet gedaan.

Het evenement in Franeker is prachtig, maar de Friese damvariant is mij te machtig . . .