Leeftijd

Door Tjalling van den Bosch

Mijn generatiegenoot en dus 'brother in arms' Auke D. Scholma heeft zich opnieuw (zei het op Scholmariaanse wijze, dus nagelbijtend voor zijn fans) geplaatst voor het Nationaal Kampioenschap dammen individueel, te Steenwijk van 5 t.e.m. 13 april aanstaande.Hij zal voor de 27ste maal acte de présence geven. We zijn beiden ruim een halve eeuw oud en dat is geen voordeel, kan ik u mede-delen. Zowel bij fysieke sporten als ook bij geestelijke inspanningen wordt het,met het vorderen der jaren, allemaal wat minder.Vandaar de onderstaande brief gericht aan de voormalig Nederlands kampioen.

===
Auke Bonus Socius,

 Buitenstaanders hebben vaak de indruk dat je met denksporten, anders dan bij fysieke sporten, tot op latere leeftijd nog volop kunt meedoen om de hoogste eer, of dat men toch op zijn minst weinig aan denkkracht behoeft in te boeten bij het vorderen der jaren, jij en ik weten dat dit (helaas) niet zo is.

Onze sport eist inspiratie en creativiteit en op één of andere manier schijnt dat door de jaren heen toch te slijten. Natuurlijk is het allemaal heel persoonlijk en de achteruitgang wordt (op latere leeftijd) vooral bepaalt door je eigen doelstellingen, je ambities, je objectiviteit, je gezondheid alsmede andere factoren zoals 'wat kan ik eventueel anders nog (?)'.
De deterioratie van lijf en geest is gewoon een fysiologisch proces, na je vijftigste levensjaar begint het allemaal, langzaam maar zeker, wat minder te worden, eerst wordt je haarlijn/haarkleur anders, en dan gaat je gebit achteruit en je ogen. Ook, maar minder zichtbaar, gaan je bloed en lichaamsweefsels de verkeerde kant op, een proces waar je niet aan kunt ontsnappen.

Het bovenstaande komt misschien wat zwartgallig over, en dat is het eigenlijk ook, maar er zijn uitzonderingen. In de schaakwereld zijn er vele voorbeelden van spelers die op latere leeftijd nog op het hoogste niveau meedraaiden, denk aan (schaker) Victor Kortchnoi en in onze sport kunnen we, wat dat betreft, niet om Iser Koeperman heen. Op mijn club (en jouw voormalige club) Huizum behoort natuurlijk Anton Schotanus tot dit niet met uitsterven bedreigde ras. Schotanus heeft sinds zijn fysieke terugslag van eind 2012 alweer zo'n 30 ratingpunten 'terug'-gewonnen en dat terwijl hij thans (februari 2013) al 7 kruisjes achter zijn naam heeft staan.

Dus er is nog hoop (?), jazeker mes ami, de oplossing tegen de geestelijke achteruitgang is volgens mij nog altijd wilskracht! Ten eerste wil ik opmerken dat men vroeger (voor de tweede wereldoorlog)
pas op latere leeftijd (bijvoorbeeld) wereldkampioen werd, zowel in het dammen alsook in het scha-ken was dat toen de trend, dus kon men toen op latere leeftijd nog altijd goed meekomen.
Dit veranderde sinds Roozenburg, Sijbrands, Wiersma en onze generatiegenoot Jannes van der Wal (Oh Schmerz) die allen slechts twintigers waren toen ze de hoogste eer op hun palmares konden bijschrijven.

Gary Kasparov was ook begin twintig toen hij wereldkampioen schaken werd, maar toen hij de 4 kruisjes achter zijn naam had staan liet hij het partijspel definitief achter zich, hij zei kortgeleden "toen ik 20 jaar was bruiste ik van energie, voor elke partij was ik enorm opgewonden, ongelukkig genoeg is dat nu verleden tijd en mijn concentratie is ook niet meer wat het ooit was".

Hij voegde er nog aan toe "vijfentwintig jaar topsport heeft, bij mij, zijn sporen achter gelaten".
En dat 'bij mij' daar gaat het nu precies om, veel oudere spelers geven er de brui aan of gaan op routine en intuïtie spelen, sommigen die in hun 'jonge jaren' vol energie de gekste aanvals-partijen durfden te spelen, hebben nu voor een 'meer beheerstere stijl' gekozen.
En DAT is nu precies de verkeerde manier om, op latere leeftijd, het hoogste na te streven. Hoe het dan wel moet (?), wel ten eerste moet ik vaststellen dat er weinig wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar 'het presteren op latere leeftijd' dus zal je voornamelijk je eigen weg moeten zoeken. Om vandaag de dag succesvol te zijn moet je, mijns inziens, nog intensiever, maar minder langdurig, te werk gaan in je trainingen, althans dat is bij fysieke trainingen 'op oudere leeftijd' het credo.
Met andere woorden, als je bezig bent met dammen in je studeerkamer dan moeten er 'meer kolen op het vuur' maar je moet je hersenen niet 'lang' prikkelen, want het uithoudingsvermogen is absoluut, en onveranderlijk, minder, dat staat (helaas) buiten kijf. Dus probeer je aan te passen aan de tegenwoordige tijd, het verleden is prachtig, maar blijf niet hangen in nostaligische gevoelens.

Het bovenstaande is een gegeven, 'aber Auke, mein lieber, was machen Sie den derauf'?'

Veel succes,

in grote af/ver-wachting,

Tjalling.

 ===

Tot zover mijn relaas, om Auke nog wat extra te inspireren gaan we terug naar Stadskanaal negentienvijfennegentig. Met de onderstaande combinatie won Scholma de 'combinatieprijs van het toernooi' EN mocht hij zich na afloop van het toernooi laten kronen tot 'Neerlands beste'. . .

Wit: Auke Scholma

Zw. Arjen van Leeuwen

Zwart aan zet vervolgde met (18-22), Auke verhoogde toen de druk met 34-29 en combineerde na (8-12) naar winst ! 29x20 (15x24) und jetzt geht's los !! 31-27 (22x31) 28-23 (19x37) 38-32 (37x28) 33x11 (16x7) 35-30 (24x35) 45-40 (35x33) 42-38 (33x42)48x10
Deze slagwending werd na afloop van het toernooi gedoopt tot : Coup Stadskanaal.......