Zoals ik in het bovenstaande al aangaf 'een fenomeen op zich',
je komt soms spelers tegen die in het 'normale partijspel' niet of nauwelijks
boven het maaiveld uitkomen, maar zich met het sneldammen juist 'in the
picture' spelen.
In het schaken was de Rus Genrikh Chepukaitis zo'n voorbeeld,
geboren in 1935 te Leningrad en plotseling overleden in 2004 te Palanga
(Litouwen) waar hij deelnam een een toernooi. Chip, zoals zijn bijnaam luidde, heeft tienduizenden
snel-schaak-partijen gespeeld, hij deed niets liever. Hij had zich in eerste instantie wel overgegeven aan de studie van
de 64-velden maar dat vond hij maar niets, hij zei letterlijk: "ik vond de
ontdekkingreis van de klassieke schaak-studie vervelend en weinig inspirerend,
snelschaken was uiteindelijk mijn enige leermeester, ik leerde mezelf om de juiste
velden te vinden terwijl de laatste seconden wegtikten". Dat hij zich goed staande hield op dit onderdeel blijkt wel uit het
feit dat de toenmalige wereldkampioen schaken, Tigran Petrosian, op aanraden
van zijn vrouw, nooit meedeed aan het traditionele (en hoog
aangeschreven) snel-schaak-toernooi van Moskou. Mevrouw Petrosian zei tegen haar man: "Dat je verliest van Tal,
Bronstein of Spasski dat kan gebeuren maar van Chepukaitis (?), dat mag niet
gebeuren". Inderdaad wist Chip zich te meten met de grootmeesters, regelmatig
eindigde hij hoog in het eindklassement en liet vele G.M.I.'s achter zich,
terwijl hijzelf niet eens de 'meester-titel' mocht dragen ! Hij won het grote toernooi in Moskou zesmaal, voor het laatst in
2002 toen hij de zestig al ruimschoots gepasseerd was !
Wat was zijn geheim (?), waarom kon hij als snel-schaker met de
besten mee, terwijl zijn 'gewone' schaak-resultaten nou niet bepaald tot de
verbeelding spraken. Ten eerste: hij deed niets anders, vaak kwam hij een
lokaal binnen, waar zich schakers bevonden, met een klok onder de arm. Hij liet zich uitdagen in 5 minuten partijtjes en natuurlijk kon er
op worden gewed. Ten tweede: hij repliceerde snel, op veel foto's zie je dat zijn
tegenstander bezig is om de klok in te drukken terwijl Chip's hand al onderweg is om de
volgende zet te doen.
In extreme tijdnood koos hij vaak voor de stukken die vlak bij de
klok stonden, dus niet altijd voor de beste zet, maar voor de
'snelste/handigste'. Ten derde: hij was ook niet vies van trucjes, bijvoorbeeld de
stukken niet helemaal 'goed op het veld zetten', en ook kwam zijn tegenstander, tijdens
een partij,
regelmatig tot de ontdekking dat Chip plotseling een loper-paar van
dezelfde kleur had. 'Hoe onoverzichtelijker hoe beter hij zich thuis voelde', of
misschien beter gesteld 'hoe minder zijn tegenstander zich thuis voelde'. Het kwam erop neer dat snelschaken voor Chip niets van doen had met
het echte schaken, hij ging in het snel-schaken 'op avontuur', hij blufte,
was slim, haalde zijn tegenstander uit het ritme, zaaide verwarring, hij zocht niet naar
'de waarheid', maar hij zocht naar de 'victorie'. En hij speelde veel, heel veel, tijdens een 'normaal toernooi' was
hij vaak nachten in de weer met snel-schaken, het verhaal ging dat iemand rond
middernacht naar bed ging, terwijl Chip nog zat te snel-schaken.Toen deze persoon 's ochtends weer beneden kwam, was Chip nog
steeds bezig !
Leuk zo'n verhaaltje, maar deze blog moet toch eigenlijk over
dammen gaan (?), ja dat doet dit epistel ook, althans voor mij. Want toen ik het levensverhaal van Chenrikh Chepukaitis las in een
boek van Genna Sosonko (Smart Chip from St. Peterburg) moest ik telkens denken aan
Jan van Dijk,
onze Friese kampioen, en aan mijn clubgenoot Johan Teake
Dekker. Jan en J.T. hebben, wat je op zijn minst kan omschrijven als, een
onconventionele en vaak provocerende speelstijl (niet alleen bij het sneldammen
trouwens).
Ooit sprak een opponent van van Dijk de (nu al) historische woorden
"als je tegen Jan speelt krijg je een tsunami van combinatieve dreigingen over je
heen". Jan komt voor het absolute niveau waarschijnlijk te kort, maar
alles wat daar onder zit heeft al te maken gehad met deze 'victorie-zoeker' en zijn stijl is
mijn inziens uitermate geschikt voor het sneldammen !"
Een 'slachtoffer' van J.T. schreef ooit op een site van zijn
club "ik slaagde er helaas niet in om aan de (combinatie-)terreur van Dekker te ontsnappen". De passie van Johan Teake ligt bij het rugby (zie de site van 'de
Wrotters'), maar wat dammen betreft is hij vooral tijdens partijen met verkorte
tijdsduur op z'n best. Als bewijs voor dit laatste hoeven we slechts enkele maanden terug
te gaan in de tijd, 26 januari jongstleden werd hij (in Twijzelerheide) Fries Rapid
kampioen.
Ik wens een ieder veel succes tijdens het aankomende
sneldam-kampioenschap van Friesland, zaterdag 30 maart te Aldeboarn (aanvang 10.00
uur) . . . .
Als afsluiter wil ik u meegeven dat u met sneldammen 'op
het meest onverwachte' moet zijn voorbereid, dat was de Rus Joeri Kolodiew in de onderstaande
diagram niet !
Wit: Andreiko
Zw.: Kolodiew
Tijdens deze sneldampartij uit 1970 speelde Andreiko 30-24 (19x30) 35x24. Zwart speelde vervolgens 'het veilige' (14-19) om na 40-35 te . . . .
IK DACHT HET NIET !!! niks geen 40-35 er kwam voor zwart volkomen onverwacht 33-28 . . . de rest mag u zelf uitzoeken !
Geen opmerkingen:
Een reactie posten