Collectief geheugen....

Door Tjalling van den Bosch

Collectief geheugen is een verzameling herinneringen die groepen mensen gemeenschappelijk hebben. Voor 'voetballend Nederland' is dat natuurlijk het E.K. (voor landenploegen) van 1988. Meer recentelijk; sportminnend Nederland zal zich vast nog herinneren hoe Epke Zonderland tijdens de O.S. van Londen (2012) aan de rekstok door de lucht vloog  ("hij staat !!! . . .GOUD"). Lang geleden; voor veel Nederlanders en zeker voor 'fietsend Nederland' is de W.K.-titel van Joop Zoetemelk iets waar men met genoegen aan terug denkt. Van dit laatste voorbeeld (van een collectief geheugen) weten veel mensen zich vast nog wel te herinneren dat 'onze Joop' in de nadagen van zijn (fiets-)carrière was aanbeland (klopt, Zoetemelk was toen 38 jaar) en dat hij alleen over de finish kwam nadat hij 'stiekem' was weggeslopen uit de kopgroep. Het jaar waarin dit plaats vond wordt al moeilijker (1985) en waar het gehouden werd (Italië, Giavera del Montello) en wie er tweede cq. derde werd (respectievelijk Lemond en Argentin) weten alleen de kenners. En zo zijn er nog veel meer herinneringen aan bijzondere (Nederlandse) sportprestaties,nu naar onze edele damsport . . 

Op de onvolprezen site Toernooibase speelde ik de onderstaande partij na, 

om redenen waarop ik straks terugkom.
Eerst de partij uit de 5de ronde (16-11-2013) van de Nationale Clubcompetitie. Middelburg nam het die dag op tegen Ons Genoegen Utrecht en mijn aandacht ging vooral naar bord 4, daar speelde Sheoratan (met wit) tegen Wattel. We komen erin na zwarts 18de zet (5-10): Na enig denkwerk kwam wit nu met 38-32 op de proppen, waarna volgens omstanders de witspeler een gooi deed naar de prijs voor  'beste acteur' . . .Zwart was daardoor op zijn hoede (althans dat schrijft hij op Toernooibase) maar kon het toch niet laten: (22-27) 31x22 (18x47) en toen riposteerde wit met 28-22 (17x39) 30-25 (39x30) 25x3 (47x24) 43-38 (24x31) 36x9 (4x13) en zwart gaf op . . .

De dammers uit de Domstad wonnen de ontmoeting overigens met 8-12.

De naam Sheoratan staat in mijn geheugen gegrifd en waarschijnlijk ook bij velen van u. Was dit niet de man die ooit door Sijbrands op een vernietigende 'dam op bezet veld'  werd getrakteerd ?!? Nou dat wilde uw penneleur weleens (zeker) weten en dus werd het boek 'Ton Sijbrands dammer' erbij gepakt, maar hier werd helaas alleen maar de achternaam van de zwartspeler vermeld. Op Toernooibase staat deze partij (Sijbrands-Sheoratan) helemaal niet en dus naar Turbodambase en ja hoor daar staat op 11 augustus 1969 de ontmoeting die 'wereldberoemd werd in Parimaribo en omstreken' . . . 

Zwart (Sheoratan, dat moge duidelijk zijn) heeft net (20-25) gespeeld en nu haalde de Grand Maître uit met (op de 12de zet en, naar ik aanneem, zonder acteerwerk) 27-22 !! (18x27) 33-29 (24x31) 44-39 (27x38) 41-37 (23x41) 46x8 (3x12) 39-33 (38x29) 34x3 (25x34) 3x26 en na (10-14) 40x29 (16-21) 26x10 (5x14) en de plusschijf was natuurlijkruim voldoende voor de witte partij-overwinning. Was dit dezelfde Sheoratan ??? Het antwoord is NEE, de man die Wattel als 'speelgoed gebruikte' heeft als voornaam Toys, diegene die (eeuwig) als slachtoffer voor Sijbrands diende heeft (in Turbodambase) de

voornaam Jacqdies . . .

 

Op zoek naar nog een 'collectief-geheugen-partij' kom je meestal terecht bij overbekende slagzetten, voor echte 'stampartijen' moet je (ik) de hulp van een Grand Maïtre inroepen. Dat is schrijver dezes dus (duidelijk) niet en om nu Sijbrands of Wiersma hierover lastig te vallen is ook wat overdreven. Dus is uw penneleur zelf maar op onderzoek uitgegaan en in Turbodambase kwam de volgende partij bovendrijven;

 

Dit is de stand (na 20.  ...  (12-17)) uit een partij tussen Harm Wiersma en Alexander Georgiev, gespeeld op 1 maart 1995. In welk kader deze partij plaatsvond is mij niet duidelijk geworden, ik zie in Turbodambase dat er die dag nog een partij tussen beide combattanten heeft plaats gevonden. De manier waarop Wiersma de partij naar zich toetrok vind ik imponerend, vandaar dat deze partij eigenlijk in mijn dammers-bewustzijn moet worden opgeslagen. Ook in de uwe ? Vanwege mijn strijd met de 'zware schijven' heb ik dit toen (in 1995) volkomen gemist.

Afijn, de bovenstaande stand is voortgekomen vanuit de 32-28 (19-23) opening en dat ging via een soort 'open Roozenburg' verder in de 'Drost-vertakking'. We komen erin nadat wit via 33-28 de schijf op 23 heeft opgepeuzeld, wat zwart niet onbewust heeft toegelaten, want hij wil (eerst) schijf 27 (van wit) verorberen voordat hij zich om schijf 19 gaat bekommeren.

 

Wiersma is er snel klaar mee, 27-22 "alstublieft" (of in plat Leeuwarders; "hier hest um") (18x27), en toen ontbrandde de strijd pas echt; 29-23  (27-31)  39-33  (17-22)  32-28  (13-18)  23x12  (8x17)  49-43  (31-36)  44-39  (21-27)  28-23  (27-31)  50-44  (17-21)  34-30  (25x34)  39x30  (9-14)  30-25  (2-8)  44-39  (4-9)  39-34  (9-13)  34-30  (3-9)  38-32  (1-6)  43-38  (6-11)  48-43  (11-17)  43-39  (22-27)  39-34  (8-12)  19x8  (12x3)  23-18  (17-22)  34-29  (22x13)  29-23  (3-8)  33-28  (8-12)  23-19  (14x23) 28x17  (21x12)  32x21  (16x27)  47-41  (36x47)  38-33  (47x20)  25x3  (31x42)  3x47  (26-31)  30-24  (31-37)  35-30  (10-14)  30-25  (15-20)  24x15  (14-19)  25-20  (19-23)  15-10 . . . en zwart gaf op.

Uw penneleur vindt dit een prachtpartij, een ruwe (maar niet ongecontroleerde) witte aanvalspartij, waarin ook zwart er 'vol voor ging' . . . Vanaf nu staat ook deze partij (in ieder geval) in mijn geheugen gegrift.