Zo (aanhef) werd ruim 40 jaar geleden de naam van de voormalige wereldkampioen dammen (1960 en 1964) vaak geschreven. Het eind vorig jaar verschenen boek KAMPIOENSCHAPPEN VAN DE USSR heeft als auteur V. I. Sjtsjogoljev. Het gaat om dezelfde persoon; de vertaler (van het boek) Bert Begeman geeft (gelukkig) een uitvoerige beschrijving van het feit, waarom de naam van de hoofdpersoon en auteur zo moet worden geschreven. Het was mij al eerder ter ore gekomen dat de vertaling vanuit het Cyrillische alfabet per land anders wordt geïnterpreteerd. Dus vanuit het Russisch vertalen naar het Frans leidt tot volledig andere naams-samenstellingen dan bijvoorbeeld een vertaling naar het Engels, of zoals u wilt naar het Nederlands. Begeman geeft een nog veel zorgvuldiger en meer uitgebreide uitleg: 'De vijf opeenvolgende medeklinkers (Sjtsj-) geven echter één Russisch letterteken weer, dat wordt uitgesproken als een wat langere, zachte sisklank. De naam van de auteur van het boek klinkt bij benadering
als "Sjógaljif"'. Het moge duidelijk zijn; de naam Watseslav Tsjegolef kan definitief in de prullenbak, het moet zijn: Vjatsjeslav Ivanovitsj Sjtsjógoljev. Het schuine streepje op de o laat ik verder weg, dat wordt in het boek namelijk ook gedaan.
Het boek (met alle winstpartijen van de hoofdpersoon in het Russisch Kampioenschap) heb ik onlangs aangeschaft; op de voorkant prijkt een jeugdfoto van de auteur/hoofdpersoon, op de achterkant zien we een sprintende (!) Sjtsjogoljev. Waarom de voormalig wereldkampioen zo in 'volle sprint ligt' is mij niet duidelijk geworden, maar de foto schijnt te zijn gemaakt tijdens een simultaan in Isjimbaj (1984). Een andere foto uit het boek, die bij mij vragen opriep, was ook tijdens een simultaan die de voormalige wereldkampioen dammen gaf.Op die foto, met als onderschrift; V. Sjtsjogoljev geeft een simultaan aan de bouwvakkers van de BAM-spoorweg - Bajkälo-Amoerskaja Magistralj- 1977, lijkt het niet om een dam- maar om een schaaksimultaan te gaan (!?!). Afijn, alle foto's zijn prachtig; de eerste is genomen in mei 1957, de laatste (groeps-)foto is van het laatste kampioenschap van U.S.S.R. (Orjól 1991).
Waar genoegen . . .
Het boek is volgens mij een must voor de dammer die, naast de partijen/analyses, ook oog heeft voor het verleden, om preciezer te zijn; hoe het er (in de damwereld) aan toe ging in de voormalige U.S.S.R. Vooral Iser Koeperman krijgt een nogal negatieve rol toegedicht in het verhaal over corruptie, vriendjespolitiek en alle daaruit voortvloeiende misstanden. Het is natuurlijk wel het verhaal van één iemand (Sjtsjogoljev), maar hij krijgt steun van Aleksandr Mogiljanksij die, nadat hij naar de V.S. was geëmigreerd, zei dat:
"Sjtsjogoljev is een goudvis, die zwemt tussen de haaien . . .". Ook Aleksej Tsjizjov laat zich hierover uit in zijn voorwoord: "Sjtsjogoljev moest in zijn eentje vechten tegen unfair spel . . .". Onder andere Wiersma en Sijbrands lieten zich in die tijd ook vaak negatief uit over de situatie in de U.S.S.R., maar deze quotes komen uit de moederschoot zelf . . .
Het lijkt er inderdaad op dat Sjstjogoljev zich ook in de tijd, van voor de omwenteling (ruim 20 jaar geleden) in de U.S.S.R., durfde uit te spreken over de zwarte kant van het dammen aldaar. Veel van zijn artikelen uit die tijd werden niet gepubliceerd (censuur), maar zijn nu wel in het boek opgenomen. Ook zijn in het boek de uitslagen van alle kampioenschappen van de U.S.S.R. (1954 tot en met 1991) opgenomen en daarom alleen al is het boek een historisch monument. Wel vind ik het jammer dat er geen grote analyses worden gemaakt van de partijen van de hoofdpersoon, hij laat het bij vaak leuke, puntige opmerkingen. Ook staan er bij de partijen, zoals Tsjizjov het in zijn voorwoord noemt, 'verse indrukken' afgedrukt. Sjstjogojev schreef deze altijd, direct na zijn partij, over in een schrift en plaatste er dan op- en aanmerkingen bij; dat zijn dus de 'verse indrukken'. Overigens had ik liever niet gezien dat, wanneer Sjtsjogoljev zwart heeft, hij ook de diagrammen heeft laten afdrukken vanaf die kant (de diagrammen zijn dan dus 'gedraaid' weergegeven), ik vind dat wat verwarrend. Maar dit neemt niet weg, dat het lezen van dit 326 pagina's tellende boek voor mij een waar genoegen is (ik schrijf bewust is, want ik zal het nog meerdere keren naslaan en herlezen).
Aleksej Tsjizjov heeft zich er hard voor gemaakt, dat de auteur het boek ging uitgeven en met (grote) steun van Hanco Elenbaas is het dan eindelijk gelukt. In het boek is trouwens niet meegenomen het feit, dat de vrouw van Sjtsjogoljev, Galina Sapozhnikova, een paar jaar geleden door een auto-ongeluk om het leven is gekomen. Heel erg verdrietig natuurlijk, maar in het geval van Sjtsjogoljev helemaal, want hij steunde volledig op haar. De situatie van de hoofdpersoon is heden ten dage dan ook alles behalve rooskleurig.
Hij staat er min of meer alleen voor en moet 'rond' zien te komen van een zeer klein pensioentje; een reden te meer om het boek aan te schaffen, dunkt mij.
We gaan naar vrolijker tijden, zoals het sleutelduel uit het W.K. van 1960. In de 23ste ronde moest Sjtsjogoljev het opnemen tegen de leider (van dat moment), de driftig scorende en al even legendarische Baba Sy. De Senegalees leidde op dat moment met 1 punt voorsprong op onze hoofdpersoon en wanneer de laatste deze ontmoeting niet winnend zou afsluiten dan, kon hij de mondiale
kroon wel vergeten. We komen erin na zwarts (Sjtsjogoljev) 28ste zet (10-14):
maar 37-31 (26x28) 8-3 (21x32) 3x25 en Sjtsjogoljev had geen problemen om deze stand in winst om te zetten en de leiding in het klassement over te nemen. In de laatste 3 ronden maakte de nieuwe leider geen fouten meer en kon men hem kronen tot de jongste wereldkampioen ooit (19 jaar, 6 weken later zou hij 20 worden).
Opdat wij niet vergeten . . .
Geen opmerkingen:
Een reactie posten