Geen zee meer.

Door Tjalling van den Bosch
 

In 1932 werd het laatste sluitgat (de 'Vlieter') gesloten en was de Zuiderzee geen zee meer, maar een meer . . .  Doordat de voormalige zee was afgesloten van 'eb en vloed' vond er ontzilting van het water 'achter' de dijk plaats. Het plan om de Zuiderzee af te sluiten was reeds in het jaar 1891 ontstaan, voornamelijk door toedoen van ingenieur Cornelis Lely, die leefde van 1854 tot 1929; hij maakte dus de daadwerkelijke ontsluiting van de Zuiderzee niet meer mee. De weg die later over de ontstane dam is gelegd kennen we tegenwoordig natuurlijk als de Afsluitdijk;

hierop staat al decennialang een metershoog beeld van ingenieur Lelie. De naam van de nieuw ontstane 'plas' water werd het IJsselmeer. 

Het liep anders . . .

Nederland is 'groot' geworden door het 'winnen' van land; in eerste instantie was het de bedoeling om de Markerwaard als eerste 'droog te leggen'. Door economische omstandigheden ging dit niet door en was het de Noordoostpolder die als eerste, in het oorlogsjaar 1942, werd 'drooggelegd' in het IJsselmeer. In 1947 werd begonnen met de 'uitgifte' (aan boeren) van de 'gewonnen' grond. De nieuwe bewoners werden streng geselecteerd; ze kwamen voornamelijk uit Friesland, Noord Holland en Zeeland. Dat velen uit deze laatste provincie hun heil zochten in het 'nieuwe land', kwam mede doordat de geallieerden Walcheren 'onder water hadden gezet'. 

De mannen en vrouwen die het aandurfden hun 'handen' in het  nieuw gewonnen land te steken, zou je tegenwoordig no nonsens figuren noemen; eigenzinnige, noeste werkers, die het leven het liefst eenvoudig hielden.

Als vader bijvoorbeeld Sijbrand heette, dan draaide je alleen maar de eerste twee letters om en heette je zoon dus IJsbrand; met andere woorden 'niet moeilijk doen'. Als je een korte voornaam had, waardoor je minder gemakkelijk met de letters kon 'spelen', bijvoorbeeld Jaap, dan noemde je je zoon maar kortweg Bart. 

He, he . . . 

Daar zijn we dan bij het dammen(!); inderdaad we gaan richting het N.K. algemeen 2015. De K.N.D.B. heeft stichting Aanzet bereid gevonden om de organisatie voor Neerlands hoogste dam-eer (wederom) op zich te nemen. Stichting Aanzet werd in 2006 door de heren IJsbrand (zoon van Sijbrand) Haven, (kortweg) Bart Jonker, Joop Kip en Henk Boers nieuw leven ingeblazen; later werd Boers vervangen door Henk Kamminga. Stichting Aanzet was in 1989 reeds in het leven geroepen om de damsport te promoten, maar lag op een gegeven ogenblik 'onder de radar'. 

Sinds de bemoeienissen van het bovengenoemde viertal organiseerde de stichting o.a. grote schooldamevenementen met soms wel meer dan 100 deelnemertjes (!), het Nederlands Kampioenschap van 2008, alsmede het Wereldkampioenschap van 2011. Voorts werd er 4 maal een recordpoging kloksimultaan georganiseerd. Stichting Aanzet neemt vaak het voortouw als er iets op damgebied, in 'de polder', moet worden georganiseerd; ze doen, bij het uitvoeren van een idee, nooit vergeefs een beroep op andere polderbewoners (lees: Clubgenoten), ook dat mag weleens gezegd worden.

Alles wat Stichting Aanzet doet, doet men met een grandeur welke zijn gelijke niet kent in onze damwereld. De heren doen alles wel op hun eigen(zinnige) manier; dat men daarbij, zo nu en dan, de heren bestuurders tegen de haren instrijkt, het zij zo. Zo bedong stichting Aanzet tijdens de organisatie van het W.K. 2011 een  plaats op de deelnemerslijst van de plaatselijke coryfee Wiebe van der Wijk.  Dit stuitte op bezwaren van zowel de K.N.D.B. als de F.M.J.D., maar de organisatoren waren onverbiddelijk en dus deed van der Wijk mee. De (Nederlandse) voorzitter van de internationale dambond strafte de noeste werkers van stichting Aanzet, door in zijn openingsspeech, van der Wijk niet te noemen en succes te wensen (en alle andere Nederlanders wel)! De mannen van Stichting Aanzet voelden zich gegriefd tot op het bot!

Naar eigen zeggen (en dan vooral bij monde van Bart Jonker) worden de mannen van Stichting Aanzet regelmatig uitgemaakt, door bondsbestuurders, voor damboeven of de Daltons. Toch stond de K.N.D.B. afgelopen jaar weer op de stoep bij de mannen uit de 'polder', met de vraag of men genegen was om ook het N.K. van 2015 te organiseren. "Ze hebben wel gezien dat deze jongens er wel wat kunnen" lachen de organisatoren nu.

 

Het lukte Stichting Aanzet, na een moeizaam proces, weer om 'het' voor elkaar te krijgen. Dus vindt het Nederlands Kampioenschap Dammen Algemeen 2015 plaats in het van der Valk Hotel  te Emmeloord; en wel van 10 t.e.m. 18 april.

De 'sponsorplaats' gaat naar Hein Meijer en die heeft de uitnodiging nog aangenomen ook; daardoor moet Paul Oudshoorn weer alleen de rol van analyticus op zich nemen ("Hoe kun je hem (en ons) dit aandoen, Hein?"). Op zich is dat jammer, want als duo-connaisseurs zijn ze onnavolgbaar goed. Maar á la bonne heure; Hein Meijer in actie zien achter het dambord heeft ook weer z'n charmes; nog nooit heb ik iemand zo zien wegduiken in bescheidenheid als hij een goed resultaat heeft behaald; nog nooit heb ik iemand zichzelf zo zien verachten als het tegenovergestelde het geval is.

Het worden vast weer mooie dagen in Emmeloord en de allure van Stichting Aanzet kennende, zal het ongetwijfeld weer een prachtig promotioneel geheel worden. 

 

De afsluiting van dit epistel komt uit het boek, dat ongeveer een half jaar geleden bij mij op de deurmat plofte: veertig jaar dammen in en om Marknesse van Henk Boers. Een waardevol geschenk van de Daltons.

 

Dit diagram komt uit de onderlinge competitie van Tamek /Damkring Marknesse; het betreft een partij tussen (met wit) S. Haven en IJ. Haven verspeeld op 16 maart 1981.

Sij kwam hier op de 31ste zet met  32-28, zwart had 6 zetten eerder (3-9) gespeeld en had daar nu waarschijnlijk spijt van, als hij toen (4-9) had gespeeld was er niet veel aan de hand geweest. Eigenlijk is er nu ook nog niet zoveel aan de hand, maar toen IJs reageerde met 31.  . . - . . (9-14), om het gevaar 28-23 te bestrijden, werd zoonlief hardhandig op zijn nummer gezet: 32.  31-27  (21x41)  33.  42-37  (41x23)  34.  29x7  (2x11)  35.  34-30  (25x34)  36.  39x10  en na nog enkele zetten gaf IJs de hand; vermoedelijk dronken ze daarna nog een biertje (wat zal vader dat lekker hebben gesmaakt) en keerden toen huiswaarts, want de volgende dag moest er natuurlijk weer gewoon gewerkt worden.

 

Van Bart Jonker tegen vader Jaap, heb ik helaas geen fragment kunnen vinden; Barts finest hour  beleefde hij ongetwijfeld in 1982, toen hij in de provinciale tiental-competitie won van niemand minder dan Jannes van der Wal. De laatste zou enkele maanden later wereldkampioen in Brazilië (Sao Paulo) worden. Het moge duidelijk zijn, zowel IJsbrand Haven als Bart Jonker zijn erfelijk belast; natuurlijk noemde IJsbrand zijn zoon Sijbrand en ik weet niet of Bart een zoon heeft, maar als

dat wel het geval is dan zal deze ongetwijfeld naar de naam Jaap luisteren.

 

Voor in uw agenda:

 

Nederlands Kampioenschap Dammen Algemeen 2015, van 10 tot en met 18 april.  

Be there . . .