Dûmny . . .

Door Tjalling van den Bosch

De volledige aanhef zou moeten zijn: de dumny en syn navigator (de dominee en zijn navigator).

Dûmny is dus Fries voor dominee en wie het over (Fries) dammen en  een dominee heeft komt al snel uit bij Liuwe H. Westra.  Ds. Westra is o.a. predikant in het rustieke Lollum; in het naburige  lommerijke Waaksens woont Marten Walinga, hij is werkzaam in de navigatie-sector (www.Narwal Innovatie), vandaar de eigenlijke aanhef. Beide mannen zijn de hoofdverantwoordelijken voor het Grutmastertoernoai  Frysk damjen te Franeker, dat in maart jl. plaatsvond.  Misschien heeft u, dammers van het Internationale spel alsook schakers  (deze laatste groep laaft zich ook veelvuldig aan de geschriften van dit blog  ondanks -Wel zo edel . . . ?- van november 2014!), zich ook vergaapt aan de Friese damvariant via Toernooibase Dammen. 

 

In het verleden heb ik vaak gesuggereerd dat het dammen in het algemeen mensen nodig heeft die kunnen binden en verbinden; de twee hoofdpersonen van dit epistel bezitten die gave in ruime mate. 

Het opzetten van dergelijke (in het oog springende) damtoernooien vraagt veel van de organisatie; je moet ten eerste zelf de handen flink uit de mouwen steken: je moet sponsors vinden, een goede locatie, een aansprekend deelnemersveld etc. etc..

Als dat geregeld is, kijk je vervolgens tegen een berg organisatorische problemen (of zijn het mogelijkheden?) aan en dan moet je goed kunnen 'binden' (om bijvoorbeeld vrijwilligers te vinden) en delegeren.  Verder moet je zorgen dat de vrijwilligers goed samenwerken ('verbinden'), zodat je zelf niet alles hoeft te controleren. In dat metier zijn Westra en Walinga grootmeesters; je wordt als vrijwilliger constant op de hoogte gehouden, je hebt absoluut niet het idee dat je er maar wat 'bijhangt', of nog erger 'misbruikt' wordt.

Voorts hebben de twee organisatoren geen last van 'lange lijnen', men vergadert zo weinig mogelijk en van commissies met 'veel noten op de zang' hebben ze al helemaal geen last.  

'Sizze is neat, dwaan is een ding' is een bekend Fries spreekwoord; in Rotterdam zeggen ze dan: 'geen woorden maar daden'.

 

2015 . . .

De Fryslân Open 2015 is een fantastisch evenement geworden; natuurlijk brachten  de organisatoren de regionale media in stelling; dit jaar had men ook de pijlen op de nationale pers gericht.  Zo konden we o.a. Valneris, Shvartsman, Amrillaev en Domchev in 'actie' zien  bij S.B.S. en was Marten Walinga regelmatig te gast in diverse talkprogramma's. 

De deelnemers aan het toernooi bestonden uit de toppers van 'onze' damvariant  alsmede de specialisten (grutmasters) uit het Fryske spul.  Uiteindelijk kwamen de vier besten uit in de twee finale groepen; de overwinning  der Friezen ging naar Jelle Wiersma; de winnaar van de dammers uit het  Internationale dammen werd Alexander Georgiev. De finalegroep van deze laatste bestond verder nog uit Auke Zijlstra (2de), Martijn van Gortel (3de) en de nummer 4 Aleksej Domchev. De nummer 4 miste de toernooiwinst door een blunder (in gewonnen positie!)  in de laatste ronde tegen de toernooiwinnaar!  

 

Over 'onze' wereldkampioen (Georgiev) vertelde Walinga onlangs nog het volgende verhaal: "De eerste denksport waar de jonge Georgiev in St. Petersburg mee in aanraking kwam was  . . . de Friese damvariant!" Opmerkelijk natuurlijk; Walinga vervolgde: "In Noord-Nederland werd meer dan een eeuw geleden alleen maar de Friese damvariant gespeeld; ook waren de noorderlingen een zeilvarend volkje en dreven ze op die manier handel met Scandinavië alsmede met de Baltische staten

Op die manier verspreidde zich ook het (dam-)vermaak en zo schijnt het 'Fryske Spul' doorgedrongen te zijn tot in Sint Petersburg"! 

Onlangs schijnt Georgiev te hebben aangegeven dat hij het zo langzamerhand wel 'heeft gehad' met het internationale dammen (?!?), alhoewel hij er ook bij heeft gezegd (of geschreven(?), het verhaal komt uit de tweede hand) dat hij waarschijnlijk 'onze' variant nooit helemaal de rug zal toekeren. Zou Alexander zich soms (bewust of onbewust) al aan het voorbereiden zijn op het Worldchampionship Frisian Draughts, dat gepland staat voor maart 2018?!?

 

Geen remise . . .

 

Wat mij, als bescheiden beoefenaar van het internationale spel, vooral is bijgebleven is het volgende: tijdens de laatste ronde van de finale van de International Group speelden Georgiev en Domchev dus tegen elkaar.

Bij een remise was Georgiev overall-winnaar, dus stelde hij in het middenspel een

'half-punt-deling' voor; dit werd door de scheidrechter direct 'van tafel geveegd'! In het Frysk Damjen mag je volgens de regels (!) pas remise overeenkomen als er dammen op het bord staan, met andere woorden: "DOORSPELEN"! In 'onze' damvariant ontwijken toppers vaak het o zo moeilijke eindspel door een 'grootmeester-remise'.  Deze weinig strijdvaardige daad, gevoed door angst/bang om fouten te maken  ('de strijd te ontlopen'), is dus in de Friese damvariant reglementair aan bandengelegd; iets voor 'onze' damvariant . . . ?