10 facts...

Door Tjalling van den Bosch

Deze week vindt in Franeker weer het jaarlijks terugkerende damspektakel plaats; u weet wel, It Grutmastertoernooi, oftewel 'dammen in de Friese variant'. Een jaar geleden (om precies te zijn op 24 maart 2016) hebben we op dit blog al eens uitgebreid stil gestaan bij dit evenement. Mocht u meer willen weten over het damfestijn van dit jaar, ga dan naar: www.frisiandraughts.com . 

Op de KNDB-site heeft Piet Bouma (op 22 februari 2017) ook al aandacht besteed aan het evenement in Franeker. In dat epistel verwerkte Bouma een link over de Wereldtitel Rapid Schaken 2016, gewonnen door Vassily Ivanchuk. Ivanchuk is een allround-denksporter; zo doet hij deze week mee aan het Frysk Damjen te Franeker! Op dit blog hebben we ook al eens stil gestaan bij de Oekraïner, namelijk op 5 augustus 2015. 

Op de 'link van Bouma' is te zien, dat Ivanchuk een partijtje zit te dammen (op een schaakbord, met pionnen); het opmerkelijke is dat hij dit deed tijdens de prijsuitreiking van het wereldkampioenschap  rapid-schaken(!), dat dus door Ivanchuk werd gewonnen!! Halverwege de dampartij werd de Oekraïner 'naar voren' geroepen om op het hoogste treedje plaats te nemen! De dampartij werd even stil gelegd, maar op het filmpje is duidelijk te zien, dat Ivanchuk nog steeds druk bezig was met berekeningen maken van de onderbroken dampartij, terwijl hem de hoogste eer werd bewezen en de medaille, bloemen en ongetwijfeld een mooie cheque werden uitgereikt! Direct na de ceremonie spoedde de Oekraïner zich weer naar de dampartij en won deze uiteindelijk; met de bloemen van de prijsuitreiking nog stevig in zijn knuist!! Een bijzondere denksporter, die Vassily Ivanchuk. 

10 facts . . . 

Tien feitjes over de Wereldkampioen Rapid Schaken 2016: 

1.  Ivanchuk wordt door veel schaakvolgers gezien als de 'beste schaker 

zonder wereldtitel' (alhoewel de vorig jaar overleden schaakgrootmeester 

Viktor Kortsnoj daar, ook nu nog, een heel andere mening over heeft!); een

zwak zenuwgestel wordt vaak als de oorzaak gezien voor het feit, dat

Ivanchuk nimmer de hoogste mondiale schaakeer heeft weten op te 

eisen.

2. In 1991 won Ivanchuk het prestigieuze schaaktoernooi in Linares (ook 

wel het 'Wimbledon of chess') en vestigde zich daarmee in de weredtop. 

Hij versloeg in dat toernooi de op dat moment onaantastbare wereldkampioen

Gary Kasparov! 

Sindsdien is Ivanchuk een graag geziene gast (deelnemer) bij grote 

schaakevenementen.  

3.  Al meer dan 25 jaar is Ivanchuk een belangrijke speler op het hoogste

schaakniveau; zelf zegt hij daar over, dat hij eigenlijk alleen maar een 

liefhebber is en dat hij zich niet alleen verdiept in het spel van zijn tegenstanders,

maar ook in de afkomst (land van herkomst, opvoeding) en het handelen (het

doen en laten in het algemeen!). 

Ook zegt de Oekraïner dat hij 24 uur per dag (in zijn hoofd) bezig is met schaken

en andere denksporten! 

4.  Een voorbeeld van 'dat helemaal inleven in een tegenstander', komt 'uit Wijk

aan Zee 2015' (Tata Steel Chess Tournament). 

Ivanchuk verloor tijdens dat toernooi eenmaal, en wel van Wesley So, een in

de Filipijnen opgegroeide Amerikaan. 

Als reden voor zijn verlies gaf Ivanchuk aan, dat hij de avond voor de partij zich

had verdiept in oude Filipijnse kindervertellingen, om zo zijn tegenstander

beter te begrijpen, maar zo voegde hij er na afloop van de verloren partij aan

toe: "Blijkbaar is So nu meer Amerikaan dan Aziaat"!  

Nog een voorbeeld van de opmerkelijke voorbereiding welke Ivanchuk ondergaat,

wanneer hij een belangrijke partij moet spelen; in het Spaanse Linares won hij

ooit in een rapid-schaak-toernooi van de toenmalige wereldkampioen Kasparov.

Toen Ivanchuk na afloop werd gevraagd naar "waarom hij gewonnen had", zei

Ivanchuk dat hij de avond ervoor naar een stierengevecht was geweest, omdat

hij wist dat hij vandaag tegen een doldrieste stier moest aantreden! 

5.  Ivanchuk vindt een goede fysieke gesteldheid uitermate belangrijk; hij tennist

graag en is ook regelmatig in een sportschool te vinden. 

Helaas ontbreekt hem de tijd om een goed ritme vast te houden, om zijn lichaam

'in shape' te houden, heeft hij ooit eens tegen schrijver dezes gezegd. 

6. Ivanchuk beschouwt schaakgrootheden als Capablanca, Aljechin, Fisher en

Kasparov, als echte schaakgenieën; meervoudig wereldkampioen Karpov niet!

"Tal is voor mij een mysterie" vindt Ivanchuck over de voormalige Letse 

wereldkampioen; het frustreert hem, dat hij bepaalde ideeën van Tal maar niet

kan begrijpen! 

Judith Polgar (de beste vrouwelijke schaakster ooit) vindt Ivanchuk wel een genie,

maar over de huidige wereldkampioen Magnus Carlsen zegt hij, dat hij de jonge

Noor een groot talent vindt, maar (nog) niet meer! 

7.  Diverse (schaak-)wereldtoppers hebben ongelooflijk veel respect voor het

schaaktalent van Ivanchuk; Gary Kasparov noemt hem zonder meer een 

schaakgenie. 

Voormalig wereldkampioen Anand vindt het onlogisch, dat Ivanchuk nooit 

wereldkampioen is geworden! 

Het mooiste compliment komt misschien wel van de huidige wereldkampioen, 

Magnus Carlsen: "I don't like playing against him"! 

8.  Wanneer Ivanchuk een fikse nederlaag lijdt, is hij vaak zwaar aangeslagen.

Soms doet hij na een nederlaag aan zelfkastijding; zo is hij weleens, bij 20 graden 

onder nul, blootsvoets en in 'korte' broek gezien, om een uur lang te gaan wandelen!

Ook is hij volgens overlevering weleens een 'donker bos' ingelopen, om daar 'als

een wolf' te gaan huilen. 

Volgens schaakkenners leeft Ivanchuk heel erg in zijn eigen wereld ("Planet Ivanchuk");

zo houdt hij ervan om in het pikkedonker te gaan zitten, en kijkt hij tijdens een partij

soms meer naar het plafond dan naar het schaakbord. 

9.  Toen Ivanchuk tijdens schaakolympiade in 2008 een partij van Kata Kamsky 

verloor, was hij een tijdlang incommunicado, terwijl diverse officials hem 

iets duidelijk probeerden te maken. 

De Oekraïner moest namelijk naar 'de doping'; hij moest een plasje inleveren!
Het lukte Ivanchuk niet om een paar druppels te produceren en dus 'faalde hij 

de dopingtest'. 

Als gevolg hiervan werd Ivanchuk voor 2 jaar geschorst; een vonnis dat gelukkig

nooit ten uitvoer is gebracht! 

10. In zijn junior-tijd was Ivanchuk een onbekende schaker in de Sovjet Unie (waar

Oekraïne in die tijd nog onder 'viel'). 

In de begin jaren 80 (van de vorige eeuw) mocht hij voor het eerst meedoen aan 

een belangrijk schaaktoernooi in het inmense land. 

Zijn trainer hield hem voor om tegen niemand iets te zeggen over zijn 

openings-voorbereiding, zodat niemand zich op hem kon instellen, terwijl hij

alles wist van zijn sterke opponenten (anders dan nu, waren partijen in die

tijd nog niet direct algemeen bekend!). 

Een dag voor het toernooi liep Ivanchuk de gerespecteerde grootmeester Seutin

tegen het lijf. 

Misschien wilde Seutin weten 'wat voor vlees hij in de kuip had', of wilde hij

gewoon even 'sociaal doen'; er ontspon zich in ieder geval het volgende gesprek:

Seutin: "Wat is jouw favoriete opening, jongeman?" Ivanchuk: "d4 of e4. maar ook wel paard f3, maar eigenlijk denk ik dat c4 mijn voorkeur heeft".  S.: "En als ik met wit d4 open, wat antwoord jij dan? "I.: "d5 of paard f6 of misschien c6 of e6". 

Grootmeester Seutin schudde het hoofd meewarig en dacht dat de arme jongeman

finaal zou worden afgemaakt door de sterke Sovjet-grootmeesters, omdat hij geen

fatsoenlijk openings-repertoire had. 

Blijkbaar had Seutin medelijden met Ivanchuk en besloot om hem een bepaalde

variant in het Koningsgambiet te laten zien. 

Om Invanchuk 'in te spelen' besloot Seutin om enkele partijen tegen hem te spelen, 

zodat de Oekraïner wat ervaring kon opdoen. 

Ze speelden 10 partijtjes en toen anderen na afloop aan Seutin vroegen hoe hij

had gespeeld zei deze: "Ik heb 10 partijen tegen hem gespeeld", toen men 

vroeg wat de uitslag was, zei Suetin: "IK HEB 10 PARTIJEN TEGEN HEM GESPEELD"en beende kwaad weg. 

Navraag bij Ivanchuk maakte hen wijzer; 10-0 voor Ivanchuk! 

Vindt u Vassily Ivanchuk ook een genie(?); hij is deze week dus te bewonderen in Franeker (als dammer 'Frysk spul'; dat dan weer wel . . .).