Het is uw penneleur, alsook 'onze blogmanager', al lange tijd bekend dat de epistels op dit blog niet alleen door dammers (m/v) worden gelezen.
Blijkbaar vinden mensen, die 'niets met dammen hebben', het bij tijd en wijle ook leuk om de diverse pennenvruchten op dit blog tot zich te nemen.
Anders dan dammers reageren zij soms wel op het geschrevene! Over het vorige epistel (gezond sporten . . . - over teveel sporten -) kregen we dan ook de nodige op- en aanmerkingen binnen.
Teveel is slecht . . .
Het idee voor het vorige epistel ontstond door een gesprek met hoogleraar klinische neuro-psychologie Sitskoorn. Bij gezonde mensen ontstaat stress bijvoorbeeld wanneer het moeilijk is om een bepaalde doelstelling te halen.
Stress op zich is niet slecht; het idee dat iets misschien niet gaat lukken, spoort aan tot handelen (vecht of vlucht). Daardoor zijn mensen juist in staat om tot grote prestaties te komen.
Het probleem in de 21ste eeuw is echter, dat we tegenwoordig steeds meer stress continu ervaren! Na flinke arbeid (om een doel te bereiken), is er anno hodie weinig tijd om echt te ontspannen; ontspanning is echter cruciaal om de opgeroepen stress weer tot rust te manen (af te voeren). Dat lukt tegenwoordig maar moeilijk, vooral vanwege de constante stroom van informatie en (de volkomen overbodige) non-informatie!
De grootste boosdoener zijn alle berichten op de social media! De oplossing ligt natuurlijk voor de hand; het hele gebeuren (social media) gewoon een tijdje links laten liggen.
Maar . . ., juist zich niet op de social media begeven, ervaren mensen ook weer als (onplezierige) stress!
Volgens Sitskoorn zegt inmiddels 15% van de Nederlandse vrouwen dat ze een burn-out hebben, of hebben gehad, terwijl dit twee jaar geleden nog maar 9,4% was. Bij de mannen steeg het percentage in die periode van 6 naar 9!
Kortom, meer dan 10% van de Nederlandse bevolking ervaart een teveel aan stress, of heeft dat ervaren!
Lichaam past zich aan . . .
Stress is een vorm van spanning die in het lichaam van (gezonde) mensen (maar ook bij dieren en planten!) optreedt als reactie op externe prikkels en die gevolgd wordt door een patroon van fysiologische reacties.
De fysiologische reacties worden altijd eerst door de hersenen gefilterd. Teveel stress is niet alleen vervelend, het zorgt er ook voor dat onze hersenen slechter gaan werken!
Het zorgt voor een hogere hartslag en het gebrek aan rust (ontspanning) draagt bij tot een unheimisch gevoel ('geen zin hebben', concentratieverlies, hoofdpijn, duizeligheid).
Het woord is even aan Sitskoorn: "Onze hersenen zijn neuro-plastisch; ze passen zich aan bij alles wat we doen en meemaken. Er komen constant nieuwe verbindingen bij; zo worden we beter in iets. Het netwerk aan verbindingen bij 'gewoon gedrag' wordt steeds sterker, maar 'gewoon gedrag' is niet persé gezond gedrag!
Als men voortdurend in een stress-situatie zit, wordt dat voor mensen ook weer gewoon! We leren onszelf aan gestrest te zijn, met grote gevolgen. De hypocampus (een deel van de hersenen dat onder meer emoties en geheugen regelt)loopt schade op; verbindingen gaan kapot, waardoor je geheugen slechter wordt en het meer moeite kost om negatieve emoties te reguleren.
Ook de prefrontale hersenschors krijgt klappen; dat deel van de hersenen helpt je juist om met stress om te gaan! Als die minder goed werkt, gaan we handelen naar onze impulsen; we halen uit, terwijl we ons normaal zouden inhouden. Wat volgt is een negatieve spiraal; je hebt stress, je hersenen werken minder goed en kunnen dat ook niet meer opvangen, waardoor je nog meer stress ervaart"!!
Tot zo ver . . .
Dat was de hoogleraar klinische neuro-psychologie.
Het klinkt allemaal best heftig, maar gestreste hersenen kunnen ook weer herstellen. Daarvoor moeten mensen wel leren om beter met stress om te gaan en vooral het tijdig onderkennen van stress is cruciaal.
Bij (bijvoorbeeld) fysieke sporten is het belangrijk om je lichaam goed te verzorgen; bij het veelvuldig gebruik van je hersenen is dat niet anders. Goed slapen, voldoende bewegen (niet fanatiek!!) is belangrijk en vooral jezelf dwingen om afstand te nemen van zaken waardoor je hersenen op maximum staan!
Een dammer kan wel een flinke wandeling of fietstocht beginnen, maar wanneer hij dan 'blind' nog steeds met dammen bezig is, dan schiet het niet op natuurlijk.
Kortom, jezelf de tijd geven om niets te doen met je hersenen is essentieel (om teveel aan stress tegen te gaan).
Een specialist die je vertelt waar de problemen liggen is natuurlijk een goede informatie-bron; dan is het ook handig om de vraag te stellen: "Hoe lost u zelf de problemen op?"!!
Nogmaals Sitskoorn: "Ik heb geen social media en ik bekijk mijn e-mail op vaste tijden. Ook reserveer ik ruimte in mijn agenda waarin ik geen afspraken maak. Mensen vinden het soms lastig dat ik niet altijd beschikbaar ben, maar anders kan ik mijn werk niet naar behoren doen. Ik begrijp dat het niet altijd even gemakkelijk is voor sommige mensen; het vergt dan ook guts om tegen het idee dat alles moet in te gaan. Je kunt je tijd echter maar één keer uitgeven".
Kort samengevat:
Juist in deze tijd is ontspanning op geestelijk en fysiek gebied belangrijker dan ooit . . .!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten