Jannes... (6)

Door Tjalling van den Bosch

In het vorige epistel heb ik Jannes van der Wal omschreven als iemand, die de wereld graag ontdekte door grenzen op te zoeken, ondanks goed bedoelde adviezen om dat soms niet te doen. Ook heb ik het gehad over de geestdrift (begeisterung), die hem soms ten deel viel, wanneer 'het ontdekte' vat op hem kreeg. 

Jannes kon daar dan helemaal in opgaan en daardoor alles en iedereen (uit zijn omgeving) laten vallen; althans zo kwam dat soms op betrokkenen over. Zo was Jannes nu eenmaal; niets was dan voor hem belangrijker dan het nieuw verworven aandachtspunt. 

Toch was Jannes niet gevoelloos voor wat er om hem heen gebeurde en hij had zeker oog voor 'hoe anderen in het leven stonden'. Zijn levenslange damvriend Auke Scholma, vertelde dat Jannes niet van smalltalk hield; dat Jannes niet zo was van alledaagse vriendelijkheden.Vaak gebruikte vragen in het dagelijkse leven als "hoe gaat het?", waren niet aan Jannes besteed; opmerkingen over 'het weer', vond hij evenmin interessant ("dat zie je toch?"). 
De moeder van Jannes vertelde in de Andere Tijden Sport-documentaire, dat Jannes weleens tegen haar had gezegd, dat hij graag wat meer op Auke (Scholma) wilde lijken.
Auke kon wel met alledaagse gesprekjes omgaan en Auke had ondertussen een vrouw en kinderen. Toen Auke met die opmerking van Jannes' moeder werd geconfronteerd, zei hij, dat hij graag wat meer van Jannes zijn damtalent had willen hebben.  

Midlifecrisis . . . 

De broer van Jannes, Harke, schreef in het boek Jannes ook een dergelijk verhaal: "Jannes en ik verkeerden een paar jaar voor het overlijden van Jannes in een soort midlifecrises, zo leek het. We bleken allebei jaloers op elkaar te zijn. Ik was jaloers op Jannes, op wat hij bereikt had. Hij had alles eruit gehaald wat er in hem zat. Ik was jaloers op zijn vrijheid en zijn onafhankelijkheid. Jannes op zijn beurt was jaloers op mij; ik had immers een lieve vrouw, twee schatten van kinderen, een eigen huis, een goede baan. Wat wilde ik nog meer?"

Een andere vriend van Jannes was Bauke Bies (geboren op 6 november 1959); hij was ook een dammer en hij zette zijn partijen (net als Jannes) bij voorkeur op in een gecompliceerde en gedurfde stijl (grenzen opzoeken!). Bies sukkelde zijn leven lang met zijn gezondheid; dat werd er niet beter op toen hij op zijn 35ste levensjaar ook nog eens door een hartinfarct werd getroffen. Bauke vertelde mij vlak na het overlijden van Jannes het volgende:
'Jannes zat vaak over mijn gezondheid in; hij zei, dat hij bang was dat ik 'de 40 jaar' niet zou halen! Maar nu heeft hij zelf 'de 40' niet gehaald!' 
Betreurenswaardig is het, dat ook Bauke Bies de 'vier kruisjes' niet mocht volmaken; hij overleed, net als Jannes op 39-jarige leeftijd, op 20 juni 1999.  

Toch gewoon . . . 

Jannes van der Wal in 1982

Met het bovenstaande wil ik aantonen, dat Jannes helemaal niet zo'n rare snoeshaan was, waarvoor men hem maar al te graag verslijt. Gewone emoties als medelijden, zelfmedelijden, maar ook jaloezie waren hem niet vreemd. Ook de grote vreugde, die over hem kwam toen hij net de wereldtitel dammen had behaald, is zo'n normale emotie. 
Op de foto's die van Jannes werden gemaakt direct nadat hij (op Schiphol) uit het vliegtuig was gestapt, laten een Jannes zien, met een onophoudelijke smile van oor tot oor. Grappen en plezier maken, dat zijn toch ook heel gewone emoties. 

Dat Jannes eerder 'gewoon' was, dan waarvoor hij meestal wordt versleten, is hopelijk een beetje duidelijker geworden . . .. 

Volgende week de laatste 'Jannes'.