Dringen zich op...

Door Tjalling van den Bosch

Met enige regelmaat hoort men de frase: "De Geschiedenis herhaalt zich".
Schaaktoernooi 'De Hoogovens' wordt dit jaar (2018) voor de 80ste keer
georganiseerd.
Natuurlijk heet het tegenwoordig 'Tata Steel Chess', maar de eerste zes
decennia was het 'De Hoogovens', dus weet elke rechtgeaarde denksporter
wat je bedoelt!

Opmerkelijk . . .

Hoe stond het er in 1937 voor(?), toen het idee voor een groots schaaktoernooi
in Nederland vaste grond onder de voeten begon te krijgen; overeenkomsten
met het dammen anno 2018 dringt zich op!!

De dertiger jaren van de vorige eeuw stonden vooral in het teken van de economische crisis; met de onvrede daarover ontstonden er politieke bewegingen, die we tegenwoordig als populistisch kenmerken.
Op schaakgebied had de Nederlandse wereldkampioen (Max Euwe) zijn titel in 1937 af moeten staan aan de Rus Alexander Aljechin. Mede door het succes van Euwe in de jaren daarvoor (vooral toen hij in 1935 wereldkampioen werd, door dezelfde Aljechin in een match over 30 partijen te verslaan) waren de schaakborden en -stukken niet aan de slepen(!) én was er tijdens die hausse sprake van een overvolle wedstrijd-kalender.
Toch waren er in 1937 mensen die vonden dat er toen in Nederland ook nog een echt groot, aansprekend schaaktoernooi moest komen.

Het was in die periode (financiële depressie) niet zo makkelijk om sponsors te vinden, daarom was het schaaktoernooi in eerste instantie niet echt groot van opzet. Men vond het staalconcern 'De Hoogovens' bereid om onderdak te bieden aan het toernooi en later zou de directie zich min of meer verantwoordelijk voelen voor het evenement, waardoor er sprake was van een zekere (in eerste instantie kleine)financiële vastigheid.
Mede door de niet aflatende ijver van Euwe, om zoveel mogelijk sterke schakers naar Velsen (noord) te krijgen (waar de fabriek stond - en nog staat -; later zou het toernooi uitwijken naar Beverwijk en weer later naar de plaats waar het nu nog steeds plaatsvindt, Wijk aan Zee), groeide het toernooi langzaam meer zeker.
In de eerste oorlogsjaren (WO 2 van 1940-1945) waren er natuurlijk veel meer problemen, maar toch wist men het toernooi, ook in die donkere dagen, vrijwel altijd doorgang te laten vinden (met uitzondering van het laatste oorlogsjaar).

Ook in de jaren na de tweede wereldoorlog was het in eerste instantie moeilijk om een fatsoenlijk toernooi op poten te zetten, maar in de jaren daarna (vanwege de gestaag groeiende economische vooruitgang) ontwikkelde het toernooi zich tot wat het nu is:
Het grootste, meest aansprekende schaakevenement van de wereld!

Dammen . . . 

Het is bekend dat er lezers (m/v) zijn, die het bovenstaande wel aardig vinden, maar toch ook denken: "Dit is een dam-blog . . ."! Dat is ook zo, maar het hier boven geschetste beeld scheelt toch ook weer niet zoveel van de dam-situatie anno 2018!
In het tweede decennium van de eenentwintigste eeuw meent een viertal mannen, dat het tijd wordt voor een groot aansprekend damtoernooi in het Noorden van ons land! Meer dan een halve eeuw geleden waren er in het noorden van ons kikkerlandje mooie, grote damtoernooien, zoals o.a. het Turkstra- en Brinta-toernooi.
Het laatste grote damtoernooi (met wereldtoppers) in Noord-Nederland waren de tweejaarlijkse Seaport Masters in Delfzijl, van 2008 t.e.m 2012, maar sindsdien is het rustig op dat gebied.

Daar gaat verandering in komen als het aan Stichting Aan Zet ligt! Van 18 t.e.m. 24 juni 2018 komt er in Ens wederom een groot dam-toernooi, waarvoor de organisatie het heeft klaargespeeld dat de internationale dambond (F.M.J.D.) het per direct doteert met 3-sterren! Het verhaal omtrent 'die sterren' zal ik u besparen, maar voor wereldtoppers is het daardoor extra aantrekkelijk. Het is een 'open toernooi', dus kan iedereen er aan meedoen, van grootmeester tot en met liefhebber!

De vergelijking met 1937 (De Hoogovens) dringt zich op; hebben we ook nu niet te maken met een financiële crisis en is er wereldwijd ook geen sprake van toenemend populisme? Heeft 'onze' damwereldkampioen (Roel Boomstra) zijn titel afgelopen jaar ook niet moeten inleveren bij een Rus (Alexander Shvartsman)!
Stond het dammen het afgelopen jaar ook niet goed in de schijnwerpers?
Hebben we thans ook niet te maken met een overvolle wedstrijdagenda?
Er zijn dus ook nu mensen, die vinden dat er in Nederland wederom een groot en aansprekend damtoernooi moet komen; Open Flevoland (www.aanzetdammen.nl).
De heren van stichting Aan Zet (IJsbrand Haven, Bart Jonker, Piet Dijkstra en Joop Kip) hebben in het verleden al fantastische damevenementen op de kaart gezet; op fraaie locaties en met topbezettingen: Adel verplicht heren . . .!

Toch ook . . .

Tijdens het schrijven van dit epistel, bekruipt mij toch ook een unheimisch (om toch vooral maar een Duits woord te gebruiken) gevoel; stonden de eerste 'De Hoogovens' ook niet aan de vooravond van een wereldoorlog?!?Laten we het beste er maar van hopen . . .!

Post scriptum:
Het Tata Chess Tournament is te bezoeken tot en met aanstaande zondag (28-1-2018). Aanstaande zaterdag 27-1-2018 is het Hiepie Koelstra-Rapid-damtoernooi in Twijzelerheide (opgeven tot vrijdagmiddag 26-1-2018; via: jw.vandijk@knid.nl ).